نوشابه سلامتی را تهدید می کند

بیماری های قلبی، عروقی شایع ترین عامل مرگ و میر در ایران و در خیلی دیگر از كشورهای جهان است. چاقی، دیابت، فشارخون، استعمال دخانیات، چربی بالای خون و استرس از مهم ترین عوامل زمینه ساز بروز این بیماری ها و نهایتاً سكته قلبی هستند خیلی از این عوامل خطرساز با الگوی غذایی جامعه ارتباط مستقیم دارند.
مصرف نوشابه های گازدار هم، در كنار غذاهای چرب و شور و طبخ شده با روغن جامد، بخشی از این الگوی غذایی نادرست است.
كافئین كه ماده اصلی نوشابه به حساب می آید ماده ای است كه ایجاد وابستگی می كند. جالب این كه كافئین موجود در نوشابه های گازدارنسبت به دیگر نوشیدنی های حاوی كافئین مانند قهوه و چای، با سرعت بیشتری جذب بدن می شود. اضطراب، اختلال خواب، افزایش فشار خون، به هم خوردن ریتم طبیعی قلب، بالا رفتن كلسترول خون، تشدید علایم پیش از قاعدگی، كم آبی، مشكلات بارداری و... بعضی از عوارض مصرف زیاد كافئین است.
● وقتی یك نوشابه می خورید چه اتفاقی می افتد؟
▪ ۱۰ دقیقه بعد:
۱۰ قاشق چای خوری شكر وارد بدنتان می شود، می دانید چرا با وجود خوردن این حجم شكر دچار استفراغ نمی شوید؟ چون اسید فسفریك، طعم آن را كمی می گیرد و شیرینی اش را خنثی می كند.
▪ ۲۰ دقیقه بعد:
قند خونتان بالا می رود و منجر به ترشح ناگهانی و یك جای انسولین می شود كبدتان شروع می كند به تبدیل قند به چربی تا قند خون بیشتر از این بالا نرود.
▪ ۴۰ دقیقه بعد:
حالا دیگه جذب كافئین كامل شده: مردمك های چشم گشاد می شود، فشار خونتان بالا می رود و در پاسخ به این حالت، كبدتان قند را به داخل جریان خون رها می كند.
گیرنده های آدنوزین مغز حالا بلوك می شوند تا از احساس خواب آلودگی جلوگیری كنند.
▪ ۴۵ دقیقه بعد:
ترشح دوپامین افزایش پیدا می كند و مراكز خاصی در مغز حالت سرخوشی ایجاد می كنند، تحریك می شوند. این همان مكانیسمی است كه در مصرف هروئین منجر به ایجاد سرخوشی می شود.
▪ بعد از ۶۰ دقیقه:
اسید فسفریك موجود در نوشابه، داخل روده كوچك، به كلسیم، منیزیم و روی می چسبد. متابولیسم بدن افزایش پیدا می كند. میزان بالای قند خون و شیرین كننده های مصنوعی، دفع هر چه بیشتر كلسیم را از طریق ادرار باعث می شوند.
▪ مدتی بعد:
كافئین در نقش یك داروی مدر (ادرارآور) وارد عمل می شود. حالا دیگر كلسیم و منیزیم و رویی كه قرار بود جذب بدن شود، بیش از پیش از طریق ادرار دفع می شود و به همراه آن مقادیر زیادی آب، سدیم و دیگر الكترولیت ها نیز از دست می رود.
▪ مدتی بعدتر:
كم كم آن غوغایی كه در بدن تان ایجاد شده بود فروكش می كند و نوبت به افت قند می رسد. در این مرحله یا خیلی حساس و تحریك پذیر می شوید یا خیلی كرخت و بی حال .حالا دیگر تمام آن آبی را كه از طریق نوشابه وارد بدن خود كرده بودید دفع كرده اید؛ آبی كه می شد به جای اسید و كافئین و شكر، حاوی مواد مفیدی برای بدنتان باشد. تا چند ساعت بعد اثر كافئین هم از بین می رود و شما هوس یك نوشابه دیگر می كنید.
● تاثیر نوشابه بر دندان ها و استخوان ها
مصرف مداوم نوشابه های گازدار، به علت دارا بودن مقدار بالای اسید فسفریك، باعث پوكی استخوان می شود، برای جذب كلسیم بدن نیاز به برقراری نوعی تعادل میان میزان كلسیم و فسفر دارد. نوشابه ها به علت داشتن فسفر زیاد، این بالانس را به هم می زنند و باعث كنده شدن كلسیم از بافت استخوانی می شوند. به علاوه وقتی نوشابه وارد بدن می شود بدن برای مقابله با اسیدیته بالای آن، اقدام به كندن كلسیم بیشتری از استخوان ها می كند. از این گذشته، نوشابه در جذب كلسیم از دستگاه گوارش هم اختلال ایجاد می كند. همه این مسایل باعث می شود تا تراكم استخوانی كم كم از دست برود. عادت های غذایی نامناسب (عدم مصرف شیر و لبنیات و مصرف بیش از اندازه نوشابه) در سنین كودكی و نوجوانی زمینه ساز بروز این بیماری خاموش در میان سالی است.
● نوشابه مسبب چاقی است
چاقی و افزایش وزن یكی از جدی ترین تهدیدهای نوشابه های گازدار است. نوشابه اگرچه فاقد ارزش غذایی است به خاطر شیرین كننده هایی كه در ساخت آن به كار می رود، كالری (انرژی غذایی) بالایی دارد. قند موجود در یك بطری نوشابه گازدار برابر با دو بسته شكلات است.
● نوشابه و دیابت
با مصرف هر بطری نوشابه گازدار، مقدار زیادی قند وارد بدن می شود كه این قند به سلول های لوزالمعده كه محل ترشح انسولین است، فشار وارد می كند و به این ترتیب شخص را یك قدم به ابتلا به دیابت نزدیك می كند.
● مضرات نوشابه های رژیمی
در نوشابه های رژیمی به جای شكر از شیرین كننده های مصنوعی عمدتاً آسپارتام استفاده می كنند كه خود این ماده، اشتهاآور است و می تواند باعث سردرد، سرگیجه و كاهش حافظه شود. مصرف بیش از اندازه آسپارتام خالی از عارضه نیست. تومور مغزی، نقص عضو جنین و بروز حمله های صرع بعضی از این عوارض هستند.
● نوشابه خورترین ملت جهان
ایران در سرانه مصرف نوشابه های گازدار مقام اول را در جهان پیدا كرده است. سرانه مصرف نوشابه در ایران ۴۲ لیتر است. میانگین مصرف نوشابه در دنیا برای هر فرد ۱۰ لیتر است.و سرانه مصرف لبنیات در ایران كمتر از یك سوم استاندارد جهانی است. طبق آمار ۹۰ درصد كودكان ۴۲ ماهه تا ۱۲ ساله كشورمان، روزانه حداقل یك بار پفك و نوشابه مصرف كرده اند.

منبع : روزنامه جوان