ادبیات افغانستان در ادوار قدیمه (برگرفته از جلد سوم آریانا)

تاریخ نشر : ۸۵۰۲۰۳
تیراژ : ۱۰۰۰
تعداد صفحه : ۵۸۶
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۴۳۹-۰۸۹-X
شماره کنگره : ۸۵۲۰۳۰۱۲
رده دیویی : ۹۵۸.۱
محل نشر : تهران
جلد : گالینگور
قطع : وزیری
زبان کتاب : فارسی
نوع اثر : تهیه و تنظیم
ویراستار : کهدویی - محمدکاظم
تهیه کننده : سازمان‌فرهنگ‌وارتباطات‌اسلامی

کتاب حاضر، برگرفته از جلد سوم دایره‌المعارف آریان است که به بررسی تاریخ ادبیات افغانستان در دوره‌های قدیم پیش از اسلام اختصاص یافته است. بر این اساس نگارنده ابتدا مطالبی را در خصوص شاخه‌های زبان هند و اروپایی در افغانستان، انواع متداول رسم‌الخط افغانستان، تاثیر زبان و ادب یونانی در افغانستان، زبان و ادب پرثوی یا پهلوی خراسانی، احیا و ترقی ادب سانسکریت در عصر کوشانی‌ها در افغانستان و تاثیرپذیری از ادب پهلوی ساسانی در افغانستان بازگو می‌کند. سپس وجه تسمیه‌ی زبان دری و ادبیات آن را بازگو می‌کند و ویژگی‌های نظم و نثر را در چهار سبک خراسانی (6-4 قرن)، سبک عراقی (10-7 قرن)، سبک هندی (از قرن دهم تا امروز) و بازگشت ادبی (به شیوه‌ی خراسانی و عراقی از قرن دوازدهم تا امروز) و بازگشت ادبی (به شیوه‌‌های خراسانی و عراقی از قرن دوازدهم تا امروز) برمی‌شمارد و سرایندگان هر سبک را با ذکر نمونه‌ای از اشعار، معرفی می‌کند. گفتنی است بیشتر سرایندگان افغانستان پیرو سبک هندی بوده‌اند که از ویژگی‌های این سبک می‌توان به خیال باقی، ابهام، کنایات و استعارات، بیان معانی دقیق و تفنن در قافیه و ردیف اشاره کرده و در ادامه شعرای قرن 14-10 که به شیوه‌ی هندی و بازگشت شعر سروده‌اند. به همراه نمونه‌ای از اشعار هریک، معرفی گردیده‌اند.