احمدی نژاد و آسیای میانه،‌ بیم ها و امیدها

رئیس جمهوری ایران در نظر بسیاری از غربی ها افراط گرا به نظر می رسد. اظهارات او در مورد اسرائیل نشان دهنده این است که آنها عقیده درستی داشته اند اما سیاست احمدی نژاد در قبال آسیای مرکزی حاکی از این است که او پیش از آنکه افراطی باشد کاملا عملگراست، برای این موضوع ارائه برخی توضیحات ضروری است.
پیش از انتخاب احمدی نژاد انقلاب های آسیای مرکزی رخ داده بود و این تحولات در ذهن بسیاری از دیپلمات ها، ‌دانشمندان و روحانیون جا گرفته بود. در آن زمان مسأله آسیای میانه موضوعی حساس در ایران بود و دولت ایران با انقلاب های دموکراتیک آنجاها مخالف بود نه تنها به این دلیل که آمریکا مسبب و ذی نفع در این قضایا بود بلکه از آن جهت که دولت ایران از وقوع وضعیت مشابهی نگران بود. با این حال ایران مایل نبود که در آسیای میانه انقلابی اسلامی رخ دهد چرا که این موضوع موجب روی کار آمدن سنی های رادیکال مشابه طالبان در آن منطقه می شد که همانقدر که ضدغربی بودند با شیعیان و ایرانی ها نیز ضدیت داشتند.
با توجه به چنین مسائلی بهتر است سیاست احمدی نژاد در قبال آسیای مرکزی را بررسی کنیم. چگونگی نگاه او و دولتش به این موضوع در کنفرانس سالانه ایران در مورد آسیای مرکزی و قفقاز مشخص شد. احمدی نژاد که سخنرانی افتتاحیه کنفرانس را انجام داد در واقع اهمیت این موضوع را برای خود مشخص ساخت. او که هیچ گاه از اعلام دشمنی علنی با آمریکا و اسرائیل ابایی نداشته،‌ در اینجا از نشان دادن دوستی خود با حاکمان سکولار در جمهوری های شوروی سابق اندکی نگران به نظر می رسید و اعلام کرد که جمهوری اسلامی نگاهی دوستانه به کشورهای آسیای میانه و قفقاز دارد و شدیدا هم به صلح و روابط دو جانبه با این کشورها باور دارد.
علی لاریجانی هم بر این موضوع تأکید کرده که اقدام آمریکا برای استقرار دموکراسی تهدیدی برای این کشورهاست و اینکه اعتقاد عموم مردم منطقه این است که آمریکا در منطقه عاملی دردسرساز است و دکترین خاورمیانه بزرگ برای ایجاد دموکراسی در منطقه روشی برای بالا بردن تنش ها در خاورمیانه به شمار می رود.
با توجه به چنین نظراتی مشخص است که احمدی نژاد قصدی برای آغاز انقلابی اسلامی در آسیای میانه ندارد و در عوض واهمه سران این منطقه را از سیاست آمریکا برای ارتقا دموکراسی فرصتی برای خود می داند زیرا این کشورها درصدد کاهش نقش آمریکا در منطقه هستند و هیچ انگیزه ای برای همکاری با واشنگتن علیه تهران نداشته و ایران را تهدیدی برای خود نمی بینند.
احمدی نژاد هم به وضوح سعی دارد به سران آسیای مرکزی نشان دهد که برخلاف آمریکا تهدیدی برای آنها محسوب نمی شود. این قضیه خود نشانگر این است که احمدی نژاد بیش از آنچه به نظر می رسد عمل گراست و ی تواند هنگامی که منافع کشورش ایجاب کند با حاکمان سکولار هم متحد شود. اما به نظر نمی رسد که چندان هم از عملکرد فعلی تهران راضی باشد.

مرجع : یونایتدپرس اینترنشنال
شبنم جعفرزاده

منبع : خبرگزاری آفتاب