تلا‌ش پوتین برای آرام کردن انگلیسی‌ها

با افزایش تنش میان انگلیس و آمریکا از یک سو و روسیه از سوی دیگر به نظر می‌آید همه چیز برای آغاز یک جنگ سرد نوین آماده است. این در حالی است که بنا به گفته بسیاری از تحلیلگران، این جنگ سرد جدید هفته‌هاست که آغاز شده است. ‌ هفته گذشته دولت انگلیس به ۴ دیپلمات روسی ۱۰ روز فرصت داد تا در صورت عدم همکاری روسیه با انگلیس خاک این کشور را ترک کنند. رسانه‌های روسیه نسبت به این اقدام انگلیس به شدت واکنش نشان دادند و بر آن نام اقدام‌های <تحقیرآمیز> گذاشتند. ‌
وزارت امور خارجه روسیه نیز با صدور بیانیه‌ای از گسترش <روس ستیزی> در عرصه سیاست جهانی سخن به میان آورد. ‌
روز ۱۹ ژوئیه روسیه در پاسخ به تحرکات انگلیسی، اقدام به اخراج ۴ دیپلمات انگلیسی از مسکو کرد. در این حال روسیه اعلا‌م کرد که صاحب منصبان روسی دیگر به انگلیس سفر نمی‌کنند و روسیه از صدور ویزا برای صاحب منصبان انگلیسی خودداری خواهد کرد. دولت روسیه در ادامه متذکر شد که همکاری‌های خود با <طرح مبارزه با تروریسم> را متوقف می‌کند. ‌
با تحلیل این روند، مشخصه‌ها، زبان دیپلماتیک و طرح اجرای آن می‌توان به خوبی دریافت که در دوره‌ای از جنگ سرد قرار گرفته‌ایم. قربانی این ماجرا نیز کسی نیست جز الکساندر لیتو نینکو مامور سابق ک.گ.ب که سال پیش توسط پولونیوم ۲۱۰ مسموم شد و درگذشت. قاتل وی نیز بلا‌فاصله شناسایی شد. او آندری لوگووی نام دارد و پیش از این با مقتول در ک.گ.ب همکار بوده است. دادگاه سلطنتی انگلیس، لوگووی را به عنوان متهم اصلی این پرونده معرفی کرده است. این در حالی است که لوگووی در روسیه به سر می‌برد و دولت روسیه قصد ندارد وی را به انگلیس مسترد دارد. از سوی دیگر <بوریس برژوفسکی> یکی از مخالفان دولت روسیه هنوز در انگلیس به سر می‌برد و دولت انگلیس از تحویل وی به روسیه سرباز می‌زند. پلیس انگلیسی هفته گذشته اعلا‌م کرد برژوفسکی موفق شده از یک طرح ترور جان سالم به در ببرد. ‌ با این وجود عده‌ای نیز هستند که معتقدند نباید این روند را با وقایع دوران جنگ سرد مقایسه کرد، زیرا پس از فروپاشی شوروی سابق این کشور دیگر ایدئولوژی مشخصی برای صدور به سایر کشورها ندارد. مسکو نیز تمایل ندارد که ارزش سهام شرکت‌های روسی در بازار بورس لندن دچار کاهش شدید شود. ‌
اما باید گفت که موضوع قتل لیتونینکو باعث ایجاد اختلا‌فی شدید میان دو کشور شده است. از زمان به قدرت رسیدن گوردون براون و تصدی مقام نخست وزیری توسط وی زمان زیادی نمی‌گذرد و به نظر می‌آید که براون در ایجاد رابطه‌ای دوستانه با روسیه چندان موفق عمل نکرده است. ‌ دیدگاه دولت انگلیس در این باره کاملا‌ شفاف است. انگلیس ادعا می‌کند که یکی از شهروندان این کشور با استفاده از مواد رادیواکتیو به قتل رسیده و این اقدام، امنیت ملی انگلیس را به خطر انداخته است. ‌
در طرف دیگر روسیه که از جریان قتل آگاهی دارد با برپایی دادگاهی برای محاکمه لوگووی در انگلیس مخالفت می‌کند. دیوید میلی بند وزیر امور خارجه جدید انگلیس هفته گذشته خطاب به نمایندگان مجلس این کشور گفت: دولت روسیه هنوز نتوانسته درک کند که موضوع وقوع قتل در خاک انگلیس تا چه اندازه جدی است و بررسی آن اهمیت دارد. ‌ صاحب منصبان روسی به قانون اساسی کشور خود اشاره می‌کنند و می‌گویند این مجموعه قوانین به ما اجازه نمی‌دهند شهروندان روسی را حتی در صورت ارتکاب قتل به دیگر کشورها تحویل دهیم. این در حالی است که دولت روسیه به خوبی می‌داند استناد به قانون اساسی فقط بهانه‌ای برای فرار از افشای رازی بزرگ است. به همین سبب مسکو مدعی شده که اتهام‌های دولت انگلیس به این کشور در واقع دارای انگیزه‌های سیاسی هستند و انگلیس قصد دارد با این کار وجهه جهانی روسیه را لکه‌دار کند. ‌
● واکنش روسیه‌
در همین حال، ولا‌دیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، بحران اخیر میان مسکو - لندن را یک بحران معمولی توصیف کرد که در آینده برطرف خواهد شد و از مقامات انگلیس درخواست کرد که در راستای انجام اقدام‌های منطقی گام بردارند و به حقوق مشروع و منافع مسکو احترام بگذارند. ‌ پوتین اظهار داشت: فکر می‌کنم روابط انگلیس - روسیه به‌طور طبیعی گسترش خواهد یافت. ما به توسعه روابط هم از طرف روسیه و هم از طرف انگلیس تمایل داریم. ‌
وی افزود: مطمئن هستم که این بحران نه چندان جدی، حل خواهد شد. ‌ در همین حال، سرگئی لا‌وروف وزیر خارجه روسیه، گفت که مسکو هیچ مدرکی از طرف انگلیس دال بر این موضوع که لوگووی، لیتونینکو را مسموم کرده، دریافت نکرده است.
لا‌وروف تصریح کرد: حتی یک مدرک مستند که نشان بدهد چگونه بازرسان انگلیس به این نتیجه رسیدند که لوگووی، لیتونینکو را مسموم کرده است دریافت نکرده‌ایم. ‌ وی به قدرت رسیدن گوردون براون نخست وزیر انگلیس را عامل افزایش تنش اخیر میان دو کشور دانست و گفت: اقدام اخیر لندن بی‌تجربگی بیش از حد دولت گوردن براون، نخست وزیر انگلیس پس از روی کار آمدن در کمتر از یک ماه است. ‌ لا‌وروف به خبرنگاران گفت: هر دولت تازه‌ای پس از به دست گرفتن زمام امور لا‌زم است خط مشی خاص خود را پیدا کند. ‌ اما وی افزود که امیدوار است عقل سلیم غالب آید.
لا‌وروف در جریان یک کنفرانس خبری در پایان نشست گروه چهارجانبه خاورمیانه در لیسبون گفت: بحران چقدر طول بکشد بستگی به بریتانیا دارد. وی افزود: ما متوجه هستیم که وقتی یک دولت تازه در هر کشوری به قدرت می‌رسد، در پی یافتن جایگاه خود است، یعنی در پی یافتن خط مشی خاص خود است. بنابراین من تا حدود زیادی می‌توانم در آنچه اتفاق می‌افتد شاهد ضریب مربوط به روی کار آمدن یک دولت تازه باشم. ‌
لا‌وروف آنچه را خودداری انگلیس در همکاری با درخواست‌های روسیه نامید محکوم کرد و گفت: این درحالی است که روسیه فورا با درخواست مقام‌های انگلیسی برای سفر به مسکو در دسامبر گذشته جهت تحقیق درباره موضوع موافقت کرده بود. ‌
● حمایت آمریکا و اروپا از لندن‌
در همین حال، آمریکا اعلا‌م کرد که تصمیم مسکو در مورد به حالت تعلیق در آوردن همکاری‌های خود در زمینه امور ضد تروریسم با لندن یک گام غیر سازنده است. ‌ تام کیسی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در مورد به حالت تعلیق درآمدن این همکاری‌ها توسط روسیه گفت: فکر نمی‌کنم این موضوع مفید و سازنده باشد که آنها (مقامات روسیه ) این اقدام را انجام دهند. ‌ وی افزود: این موضوع بسیار واضح است که روسیه یک شریک خوب برای آمریکا، برای انگلیس و دیگر کشورها در جنگ علیه تروریسم به شمار می‌رود. ‌ همچنین به نظر می‌رسد که آمریکا و اتحادیه اروپا از لندن در این بحران حمایت می‌کنند به‌طوری که کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا از مسکو خواست که لوگووی را به لندن مسترد کند. ‌ رایس در شبکه اسکای نیوز گفت: روسیه باید لوگووی را به لندن مسترد کند و در این زمینه باید به‌طور کامل همکاری کند. ‌ وی تصریح کرد: یک جنایت مهلک در خاک انگلیس رخ داده است و لندن باید عاملا‌ن این جنایت را پیدا کند و عدالت را در مورد آنها به اجرا درآورد. ‌ پرتغال که هم اکنون ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را برعهده دارد، نیز از امتناع روسیه در استرداد لوگووی به لندن ابراز تاسف کرد و از مسکو خواست که در این موضوع با انگلیس همکاری کند. فرانسه نیز پیشتر از انگلیس حمایت کرده بود. ‌ ولا‌دیمیر چیزوف نماینده روسیه در اتحادیه اروپا، این بیانیه اتحادیه اروپا را یک بیانیه غیر منتظره ناخوشایند توصیف کرد و اعلا‌م کرد که این بیانیه مطمئنا به روابط میان روسیه و بروکسل تاثیر خواهد گذاشت. ‌ لا‌وروف و فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان نیز دیروز در باره بحران میان لندن - مسکو گفت‌وگو کردند.

منبع : روزنامه کارگزاران