برگی از تاریخ (۱۳دیبهشت)

امروز ، سیزدهم اردیبهشت ماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۱۴ ربیع الثانی ۱۴۲۸ قمری و ۳مه ۲۰۰۷میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
● آغاز قیام ژاندارک
۵۷۸ سال پیش درچنین روزی در سال۱۴۲۹میلادی ، قیام ژاندراک برضد سلطه انگلستان آغازشد. ژاندارک قهرمان ملی، مذهبی، سیاسیِ فرانسوی، نماد شجاعت، شهامت و عِرق میهن پرستی، از جان‌ گذشته و بی باک، و پرهیزگار، در عین سادگی کودکانه‌اش، خشن و خستگی‌ناپذیر است. شنیدن نداهای آسمانی و قوه‌ی درک فرازمینی‌اش، وجوهی متعالی و والا به او می‌بخشد، که این زوایای دینی و الهی محبوبیت مردمی‌اش را می‌افزاید. ژاندارک دختری بود که به شدت علیه اشغالگران انگلیسی وارد مبارزه شد و در این مسیر توانست افکار عمومی را علیه انگلیسی ها بسیج نماید .
البته ژاندارک به همراه گروهی از فرانسویان وطن پرست توانستند اشغالگران را از وطن برانند اما در نهایت انگلیسی ها پس از دستگیری ژاندراک پس از محکوم کردن وی به جادو گری او را آتش زدند . بعدها شارل هفتم شاه فرانسه محاكمه او را تجدید كرد و رأی صادرشده دردادگاه سال۱۴۳۱میلادی ملغی اعلام شد. درسال۱۹۰۹میلادی ژاندراك دررم تقدیس شد و پاپ بندیكت پانزدهم او را درردیف قدّیسین مسیحیت قلمداد كرد و سَنت ژاندراك نامید. گفتنی است كه روزهفتم ماه می بنام عید ژاندراك مشهوراست و جشن عمومی ملی درفرانسه برگزارمی شود.
● زادروز ماکیاولی
۵۳۸ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۴۶۹ میلادی ، «نیكلو ماكیاولی» متفكر، سیاستمدار و نویسنده دوران رنسانس ایتالیا ، در فلورانس به دنیا آمد .
او كه نخست از هواداران مردم سالاری و محدود بودن قدرت رئیس كشور بود و به همین سبب هم به دستگاه حكومت راه یافته بود بعدا طرفدار قدرت مطلقه رئیس كشور شد و عقاید خود را در این زمینه در كتاب «شاهزاده» شرح داده است كه كار تالیف آن در سال ۱۵۱۳ پایان یافت.
ماكیاولی در فصل ۱۵این تالیف (هدف و وسیله)، سیاست را از اخلاق جدا ساخته و نیل به هدف را اصالت كار «حكمران» دانسته، نه راههای وصول به آن را ؛ حتی اگر این راهها تقلب، دروغ، دغلكاری و خشونت باشد. به عبارت دیگر «نتیجه، وسیله را توجیه می كند».
با وجود این، ماكیاولی به حاكم مطلقه گوشزد كرده است كه نباید كاری كند كه مردم از دولت او منتفر بشوند كه تنفر عمومی، پایان كار هرحكومت است و با تاكید گفته است كه ترس و اطاعت جدا از تنفر هستند. فرزند از پدرش می ترسد، ولی از او متنفر نیست. وی ۵۸ سال عمر كرد و در سال ۱۵۲۷ میلادی درگذشت .
● کشف جاماییکا
۵۱۳ سال پیش درچنین روزی در سال۱۴۹۴میلادی ، کریستف کلمب جزیره جاماییکا را درسومین سفراکتشافی خود کشف کرد . این جزیره پس از اکتشاف ضمیمه اسپانیا شد .
دوقرن بعد این جزیره تحت سلطه انگلستان درآمد و پارلمان این كشورحكومت پادشاهی دست نشانده خود را درجاماییكا برسركارآورد.
درسال۱۹۶۲میلادی حكومت این جزیره به فرمانداری كل تغییریافت و ازآن زمان فرمانداری كل جاماییكا را ملكه انگلستان انتخاب می كند. این كشوردرشمال دریای كاراییك و در۹۰كیلومتری جنوب كوبا واقع است. مساحت آن یک ، صد و چهل وچهارم مساحت ایران است . مردم این کشور از نژاد سفید سرخ و دو رگه اند و به زبان انگلیسی و اسپانیولی تکلم می کنند و اکثرا پیرو دین مسیحیت اند . نوع حکومت جاماییکا جمهوری است . این کشوردر سال ۱۹۶۲از انگلیس مستقل شد و در هجدهم سپتامبر همان سال به عضویت سازمان ملل متحد در آمد . پایتخت این کشور بندر کینگستون است
● روز قانون اساسی در لهستان
۲۱۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۷۹۱ میلادی ، لهستان به قانون اساسی دست یافت . لذا همه ساله چنین روزی به عنوان روز قانون اساسی در این کشور گرامی داشته می شود .
قانون اساسی فعلی لهستان درسال ۱۹۵۲م تدوین گردید . ولی درسال۱۹۷۶ اصلاحاتی درقانون این كشورصورت گرفته است . مطابق قانون اساسی حق رأی دادن ازجمله حقوق تمامی شهروندان است وكلیه اشخاص حق رأی دارند (مگر به حكم قانون ازدادن رأی محروم شوند)حداقل سن شركت در انتخابات هجده سال وحداقل سن داوطلبان نمایندگی درپارلمان بیست ویك سال است .نمایندگان به موجب قانون اساسی بارأی مستقیم ومخفی مردم برای مدت ۴ سال انتخاب می شوند.
قانون اساسی به تمام اهالی آن كشورحقوق وامتیازات برابری اعطاء می كند.داشتن هرگونه مذهب آزاد است و هیچكس درموردمذهبش متحمل زحمت یا شكنجه نخواهدشد.امنیت خانواده نیز به موجب این قانون ضمانت می شود.خانواده های ویژه رافقط می توان براساس تصمیم محكمه عالی كشوری و به وسیله قوا‌نین مخصوصی مورد بازخواست قرارداد.
● روز قانون اساسی در ژاپن
۶۰ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۴۷میلادی ، نظام مشروطه در ژاپن شکل گرفت . همه ساله چنین روزی به عنوان روز قانون اساسی در ژاپن گرامی داشته می شود .
دوران نوین ژاپن با به تخت نشستن امپراتور موتسوهیتو در سال ۱۸۶۸ میلادی آغاز شد. در دوره امپراتوری او (که تا سال ۱۹۱۲ ادامه داشت و دوره میجی خوانده می‌شود)،اصلاحات بسیاری در ساختار اداری، حکومتی و نظامی صورت گرفت و ژاپن به یک قدرت جهانی تبدیل شد (که توانست چین را در جنگ نخست چین و ژاپن، و روسیه را در جنگ روس و ژاپن شکست دهد). در این دوره، ژاپن توانست بر تایوان، کره و شبه‌جزیره ساخالین سلطه یابد.
در جنگ جهانی اول، ژاپن از متفقین بود. در جنگ جهانی دوم، ژاپن یکی از دول محور به‌شمار می‌رفت و با متفقین می‌جنگید. پس از جنگی درازمدت در اقیانوس آرام، ژاپن بیشتر متصرفات خود را از دست داد و در انتها پس از فروافتادن بمب اتم در هیروشیما و ناکازاکی، ژاپن بدون قید و شرط تسلیم شد.پس از اشغال توسط آمریکا، با یک برنامه پیگیر توسعه صنعتی و کمک آمریکا، ژاپن به رشد اقتصادی چشمگیری دست یافت و به یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا بدل شد.
● در گذشت موریس مرلو پونتی
۴۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۶۱ میلادی موریس مرلو پونتی دیده از جهان فروبست . وی به هنگام مرگ پنجاه و سه سال داشت . از او در حوزه فلسفه سیاسی آثاری چند به جای مانده است . در سال ۱۹۴۴ میلادی اگزیستانسیالیسم(فلسفه وجودی) تازه شروع شده بود . وی در مورد این شاخه فلسفی معتقد بود که ، « این فلسفه را کوششی برای باز سازی فلسفه دوره دکارت، لایبنیتز و کانت می دانست » .
● اشغال سفارت ایران در لندن
۲۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۵۹ه.ش ، شش جوان عرب با گذرنامه‌های عراقی از فرودگاه بغداد عازم لندن بودند تا پنج روز بحرانی را در سفارت ایران بیافرینند. ساعت یازده و نیم صبح چهارشنبه همگی افراد مقابل سفارت ایران بودند و حمله آغاز شد.
دو تن از مردان مسلح كه سر و صورتشان را با چفیه عربی قرمز و سفید پوشانده بودند وارد اتاق اصلی گروگان‌ها شدند و با لحن آمرانه ای هشدار دادند كه «حركت نكنید، هر كس تكان بخورد بلافاصله كشته می‌شود. »
مردان مسلح ۲۶ گروگان در اختیار داشتند. ۱۷ نفر اعضای سفارت، ۸ نفر مراجعه كننده و یك نفر هم پلیس نگهبان سفارت. آنها در ازای آزادی این گروگانها خواسته‌هایی داشتند كه باید پذیرفته می‌شد.
آنها دائماً دكتر غلامعلی افروز كاردار ایران در لندن را كه بعدها رئیس دانشگاه تهران شد و امروز چهره تلویزیونی در برنامه‌های روانشناسی و تربیتی است تهدید می‌كردند از او می‌خواستند كه به پلیس بگوید كه آنها در پیگیری مطالباتشان جدی هستند.
در یك تماس تلفنی با خبر بخش برون مرزی بی بی سی، خواسته‌های اشغالگران چنین اعلام شد: خواسته ما آزادی ۹۱ عرب از زندان‌های عربستان (خوزستان) كه یكی از استان‌های جنوبی ایران است، می‌باشد. دولت ایران ?? ساعت مهلت دارد كه این ۹۱ نفر را آزاد كند و با هواپیما به لندن بیاورد. موقعی كه این هواپیما به لندن رسید، ما به همراه گروگانها به یك پایتخت عربی در خاورمیانه پرواز خواهیم كرد و در آنجا گروگانها آزاد خواهند شد. آنها همچنین گفتند كه خواستار خودمختاری عربستان و شناسایی آن توسط دولت ایران هستند.
اشغالگران هرگز نام پایتخت عربی مورد نظر خود را نگفتند و زمان هم به آنان فرصت نداد تا در این باره تصمیمی بگیرند.
علیرغم تهدید اشغالگران در مورد كشتن گروگان‌های ایرانی، وزارت خارجه ایران بر اساس سیاست شورای انقلاب هیچ گونه نرمشی در مواضع اولیه خود نشان نداد و حاضر به معامله با گروگانگیرها نشد. حتی در پاسخ تهدیدات مردان مسلح اعلام نمود كه دیپلمات‌های ایرانی آماده شهادتند و از مرگ نمی‌هراسند وهمین نظر فردای آن روز در ۱۳ اردیبهشت به صورت تیتر اول روزنامه كیهان جلوه نمود كه: «دیپلمات‌های ایرانی: ما آماده شهادتیم!»
جریان گروگان گیری در حالی رخ داد كه نامه ای از سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن به وزارت خارجه انگلیس نوشته شده و در آن از دولت انگلیس، تامین امنیت سفارت ایران خواسته شده بود و دقیقا دو روز بعد از پاسخ دولت انگلیس مبنی بر تامین كامل امنیت سفارت ایران، این حادثه روی می‌دهد.
یك عضوسابق انجمن اسلامی دانشگاه لندن عقیده دارد دولتمردان انگلیس خواستار فیصله دادن به این جریان نبودند. درحالی كه گروگان گیرها روز پنجم اعلام می‌كنند اگر روزنامه نگاری از یك روزنامه عربی معین را ببینند، در ازای مصاحبه با آن روزنامه، تسلیم شده و گروگان‌ها را آزاد می‌كنند ولی پلیس انگلیس كه گویی نمی‌خواست این جریان به راحتی پایان یابد اصلا این درخواست را مطرح نكرده و در این زمینه تعلل می‌كند تا كار به درگیری می‌انجامد.
البته با نگاهی دقیق به این جریان می‌توان علل تعلل انگلیسی‌ها برای پایان این جریان را حدس زد این گروگان گیری ۶ماه بعد از تسخیر لانه جاسوسی آمریكا در ایران و ۶ روز بعد از حادثه طبس روی داد و پیشنهاد تبادل گروگان‌های این جریان با گروگان‌های آمریكایی در ایران به طور جدی مطرح شد به گونه ای كه آیت الله خامنه ای در همان روزها در خطبه‌های نمازجمعه تهران گفت: « كسانی كه معلوم نیست از كدام ملیت می‌باشند و معلوم نیست كه واقعا عرب باشند... عده ای با نام عراقی را تحریك می‌كنند می‌آیند و دیپلمات‌های ما را در سفارت ایران در لندن محاصره می‌كنند، گروگان می‌گیرند و بعد می‌گویند شرط آزادی اینها این است كه شما گروگان‌های آمریكایی را در تهران آزاد كنید، پس واضح شد خودتان، خودتان را رسوا كردید، پس شما آنجا گروگان گرفتید برای اینكه در مقابل گروگان‌های آمریكایی مستقر در ایران می‌خواهید یك عوض درست كنید، امروز در مقابل این قدرت عظیم جهانی ما اینجور داریم می‌جنگیم.»
دولت انگلستان كه درگیر جنگی كهنه با استقلال طلبان ایرلند شمالی بود به هیچ وجه نمی‌خواست تجربه یك عملیات گروگانگیری موفق را در تاریخ این كشور و اذهان ایرلندی‌های مبارزه جو باقی گذارد برای همین بود كه از هنگ ویژه هوابرد (اس ای اس) خواسته شد تا با یك عملیات رعدآسا به گروگانگیری خاتمه دهد.
اس ای اس كه ابتدا یك نیروی ویژه هوابرد ارتش سلطنتی برای عملیات‌های برون مرزی بود سوابق درخشانی در نبردهای مالایا، عمان، برونئو، عدن، یمن، عمان و ایرلند داشت. اس ای اس این عملیات را با موفقیت اما مثل همیشه با خشونت و ویرانگری هرچه تمامتر به پایان رساند.
وقتی كه عملیات «پرنسس گیت» به پایان رسید جنازه ۵ تن از اشغالگران شناسایی شد و نفر ششم كه علی نام داشت و خود را بین گروگان‌ها پنهان كرده بود دستگیر شد و بعدها محاكمه و به حبس ابد محكوم شد.در این گروگانگیری دو تن از دانشجویان و فعالان سیاسی مقیم لندن (شهید لواسانی و شهید صمد زاده ) كه با سفارت ایران همكاری می كردند به شهادت رسیدند .
علی آخرین بازمانده تروریستها در دادگاه به قاضی گفت كه در بغداد او را فریب داده اند و اكنون از آنچه كرده پشیمان است. او گفت كه هدایت عملیات در بغداد و سازماندهی گروه در لندن را یك افسر عراقی ارتش بعث به نام سامی محمدعلی- با نام مستعار روباه- برعهده داشته است. مردی كه انگیزه‌های قومی علی را نردبانی برای ترقی خود در حزب بعث و فرماندهی ستاد ارتش بعث قرار داد و یك فاجعه را آفرید.
دكتر افروز كارداروقت سفارت ایران خواستار حضور در دادگاه عضو باقی مانده این گروگان گیری شد ولی دولت انگلیس دادگاه را غیر علنی برگزار كرد و بعدها یك بخشی از صورت جلسه‌های دادگاه ناپدید و حذف شد. و هیچ گاه معلوم نشد افرادی كه تروریستها را در انگلیس پذیرفته و مقدمات كار آنها را فراهم كردند چه كسانی بوده و چرا محاكمه نشدند.
● سقوط هواپیمای حامل محمد بن یحیی وزیرامورخارجه كشورالجزایر
۲۵ سال پیش درچنین روزی در سال۱۳۶۱ه.ش ، هواپیمای حامل محمد بن یحیی وزیرامورخارجه كشورالجزایركه درراس هیاتی جهت تحكیم و گسترش روابط بین ایران و الجزایرعازم تهران بود؛ درنزدیكی مرزایران و تركیه مورد حمله هواپیماهای جنگنده رژیم متجاوزعراق قرارگرفت و سقوط كرد.

منابع :
۱- مهر
۲- صداوسیما
۳- روزنامک
۴- ویکی پدیا
۶-سایت شریف نیوز
۷- سایت فکوهی
۸- سایت مرکز توسعه تجارت کیش
۹- سایت نظام آموزشی لهستان
۱۰- سایت سیستان و بلو چستان
۱۱- سایت تئاتر

منبع : تبیان