یک جشنو چهار استعفا

وقتی پرویز پرستویی مقابل تریبون نشست مطبوعاتی جشن خانه سینما از حفظ سینما سخن می گوید و از این که جشن محل رقابت نیست و زمانی که پس از رضا میرکریمی، سه مدیر فرهنگی دیگر در یک هفته استعفایشان را روی میز می گذارند، نمی توان از اتفاقات هفته به سادگی گذشت و درباره چیز دیگری نوشت. اگر از این یک جشن و چهار استعفا هم بگذریم، وقتی مشاور رئیس جمهور به صراحت از نارضایتی او از عملکرد وزیر ارشاد سخن می گوید، آن وقت باید گفت نیمه دوم تیرماه بستر حوادثی خواهد بود که احتمالاً تا پایان تابستان فضای سینما و فرهنگ را دستخوش تغییرات زیادی خواهد کرد.
● آرامش آقای دبیر
پرویز پرستویی اولین بازیگری است که دبیر جشن خانه سینما شده و به روال موضع گیری های این سال هایش سعی دارد همه چیز را به خیر و خوشی فیصله دهد. برای همین میان حرف هایش تناقضی پیدا می شود که خبرنگاران باهوش حاضر در نشست مطبوعاتی وقتی آن را پیدا می کنند، دیگر نیازی به نشستن تا پایان بحث هم ندارند. آنها وقتی از سالن بیرون زدند به این فکر می کردند که با دو تعریف «امسال ۱۱۰ داور جشن را به شکلی جدی تر داوری می کنند و سالن های داوری قرار نیست کسی به غیر از داوران را پذیرا باشد» و «هدف جشن خانه سینما حفظ سینماست و نه رقابت»، چه تیترهایی برای گزارش روز بعدشان می توانند پیدا کنند. صحبت های آقای دبیر در باقی بخش ها مثل قبل بود. توضیح در شکل داوری و تعداد فیلم ها و این که همه چیز روبه راه است. جشن مثل هر سال در روز ملی سینما برگزار خواهد شد و گویا برای خانه سینما که هنوز پس از یک ماه برگه استعفای مدیرعاملش روی میز مانده، صرف برگزاری بی جنجال جشن از هرچیزی مهم تر است.
● تغییر سیستم بازی
خبر استعفای علیرضا رضاداد خیلی زود در محافل مطبوعاتی پیچید. مدیر بنیاد سینمایی فارابی که فراتر از عنوانش در واقع دومین نهاد مهم دولتی در این سینماست پس از تغییر مدیریت فرهنگی و جایگزینی محمدمهدی حیدریان با محمدرضا جعفری جلوه در سطح پایین تر و در واقع تغییر دولت، قرار بود کنار رود.
در نخستین روزهایی که محمدحسین صفارهرندی، جعفری جلوه را به ساختمان میدان بهارستان فرستاد برای میز مدیریت خیابان سی تیر هم جایگزین هایی مشخص شده بود و گفته می شد رضاداد نخستین قربانی سیاست های فرهنگی تازه خواهد بود، اما این اتفاق نیفتاد. رضاداد دو سالی بیشتر از آنچه پیش بینی می شد ماند تا برنامه هایش را به سرانجام برساند. هرچند شاید اگر استعفای رضاداد همان دو سال پیش نوشته می شد کارنامه اش از نمره فعلی عدد بالاتری را می گرفت. برگزاری بی رونق جشنواره کودک در همدان و بیرون از عنوان جاافتاده آن که با اصفهان گره خورده بود باعث شد خیلی ها از نمره مدیر فارابی کسر کنند.
این خیلی ها البته آنهایی بودند که کارنامه محمدمهدی عسگرپور فراموش شان شده بود؛ اگر نه، نادیده گرفتن کارهای عسگرپور در مدیریت فارابی توسط رضاداد، خیلی پیش تر کارنامه مردودی او را صادر کرده بود. حالا رضاداد در شرایطی کنار می رود که کسی نمی تواند نقد عملکردش را بی واهمه بر کاغذ و زبان بیاورد، که همه می دانند مدیران تازه با چه نگاهی خواهند آمد و بررسی کارهای رضاداد تنها می تواند به توجیه تعویض او کمک کند؛ تعویضی که تاکتیکی نیست، بلکه در جهت تغییر سیستم بازی تیم دولت اتفاق می افتد.
● باور داستان مدیریت های کوتاه مدت
محمدمهدی عسگرپور حالا دیگر خوب می داند در هیچ کجا نباید برنامه ریزی های بلندمدت انجام دهد. چه، روزی که او از عمارت کناری موزه آبگینه بیرون می زد فکر نمی کرد برنامه ریزی های قانونمندش به کلی دور ریخته شود، که این اتفاق افتاد و چه حالا؛ وقتی که برگه استعفایش را روی میز شهرداری تهران می گذارد. او احتمالاً به این فکر خواهد کرد که داستان «مدیریت کوتاه مدت» ایرانی را باور کند و از ایده آل نگری دست بردارد. روندی که او در فارابی پس از خروج یاد نگرفت و حالا بار دیگر باید در شهرداری تجربه اش کند. بخشی از کارنامه عسگرپور به عنوان معاون هنری درخشان است، هرچند مثل دوران فارابی او به آنچه علاقه داشت، پرداخت. مشارکت در سینما و برپایی چند نمایشگاه مهم تجسمی اصلی ترین دستاوردهای عسگرپور بود هرچند او به هرحال در بحث خدماتی حوزه هنر وارد نشد و این را می توان به عنوان پاشنه آشیل مدیریت این فیلمساز درنظر گرفت.
● حفظ دو طرف
محمود اربابی روزی که نامه عذرخواهی وزارت ارشاد را رد کرد و روی آن توضیح نوشت و به رسانه ها فرستاد، باید می دانست دوران تصدی اش بر اداره کل نظارت و ارزشیابی به پایان رسیده است. حالا نمایش «نقاب» شده است محل ضربه زدن به اربابی، فیلمی که گویا خیلی ها می دانستند نمایش اش چه عواقبی خواهد داشت و برای همین سه سال پشت خط مانده بود. اربابی در مدتی که نظارت و ممیزی سینما را در دست داشت واکنش های زیادی را برانگیخت. چه در تولید و چه در نمایش.
هر از گاهی واکنش فیلمسازان طیف های مختلف به عملکرد او نشان می داد خود او هم نمی داند سیاست هایش به کدام سو باید گرایش داشته باشد و مصالحه های گهگاه او مدیران بالادستش را با مشکل مواجه می کرد. همین تمایل به حفظ دو طرف، دلیل نامه ای است که این هفته روی میز محمود اربابی قرار گرفت و در سرصفحه اش، عنوان «استعفا» نقش بسته بود.

خسرو نقیبی

منبع : روزنامه اعتماد