غرق در خون

بر اساس غریزه، هرگاه انسان در مسیر حركت خود به یك مانع بزرگ مانند یك چاله عمیق برخورد كند، بیشتر اوقات تصمیم به بازگشت و انصراف از ادامه مسیر می‌‌ گیرد. این همان وضعیتی است كه مردم عراق به آن دچار شده اند. ولی با كمال تعجب آنها همچنان به مسیر خود ادامه می‌‌ دهند. بمبگذاری های چند وقت پیش شهر سامرا كه منجر به فرو ریختن كامل گنبد شریف عسگریین (ع) گردید، شدیدترین خشونت فرقه ای در عراق بود كه برای اولین بار بعد از اشغال این كشور و سقوط صدام حسین در خلال سه سال گذشته رخ داد. آن چیزی كه در ابتدا تحت عنوان ناآرامی‌‌ علیه اشغال گران توسط افراطیون سنی مذهب عراقی آغاز شده بود، اكنون گویی به یك جنگ داخلی در میان شهروندان عراقی تغییر چهره داده است و این همان وضعیتی است كه تروریست ها انتظار آن را می‌‌ كشیدند. جنگ داخلی كنونی، عراق را بیش از پیش وارد باتلاق خونین درگیری های فرقه ای كرده است. این جنگ در همان حال حكایت از شكست قطعی پروژه گسترش آزادی در خاورمیانه جرج بوش - نه تنها در چشم اعراب منطقه، بلكه از نگاه شهروندان آمریكایی- نیز دارد. گفتنی است، بعد از بروز یكی از خشونت های خونبار اخیر در عراق، نتایج یك نظرسنجی نشان می‌‌ دهد كه مجبوبیت بوش بین مردم آمریكا به پایین ترین حد ممكن یعنی ۳۴ درصد كاهش پیدا كرده است.
●دودستگی فراگیر در جهان اسلام
در حال حاضر جلوگیری از بروز یك جنگ داخلی با محوریت شیعه - سنی در عراق، باید اولویت اصلی آمریكا در این كشور باشد. چنانچه این درگیری گسترش پیدا كند، در آن صورت نه تنها همسایگان عراق را ناامن خواهد كرد، بلكه تأثیر منفی جدی بر دیدگاه این دو فرقه نسبت به یكدیگر خواهد گذاشت كه جنگ خونبار فرقه ای و افزایش دودستگی اسلامی‌‌، آشكارترین پیامد آن خواهد بود. در چنین وضعیتی، واضح است كه آمریكا به تنهایی توان مهار چنین بحرانی را ندارد. لذا این وظیفه خود شهروندان عراقی است كه از چنین فاجعه ای جلوگیری به عمل آورند.
مضاف بر این، ممانعت از این فاجعه از طریق نظامی‌‌ نیز امكان پذیر نبوده و نیازمند كار سیاسی است. در این میان، اكثریت شیعه عراق كه در خلال انتخابات سراسری ماه ژانویه سال جاری موفق به كسب اكثریت كرسی های پارلمان این كشور گردید، باید به سرعت نشان دهد كه در پی تقسیم واقعی و عادلانه قدرت با احزاب و گروه هایی است كه نماینده اقلیت سنی جامعه عراق هستند. تا به حال، دو فاكتور تهدیدكننده بر خلاف این جهت گیری عمل كرده اند؛ یكی اینكه اقلیت سنی مذهب عراق كه از زمان شكل گیری این كشور در ۹۰ سال پیش تاكنون زمام امور را به صورت یكجانبه در دست داشته است، هرگز نمی خواهد قبول كند كه تنها یك پنجم جمعیت عراق را در اختیار دارد. به علاوه، سنی ها نمی توانند شاهد این واقعیت باشند كه قادر به اداره جامعه در وضعیت فعلی نیستند. فاكتور بازدارنده دوم، به اكثریت ۶۰ درصدی شیعیان عراقی برمی‌‌گردد كه آنها نیز با مشاهده رفتار نابخردانه و بمب گذاری های تروریستی افراطیون سنی مذهب، هرگز مایل به تقسیم عادلانه قدرت با این گروه نیستند. بسیاری از شیعیان عراقی معتقدند كه اگر اشغال گران خاك عراق را ترك نمایند، آنها به راحتی قادر خواهند بود تا شورشیان و ناراضیان سنی مذهب را به هر نحو ممكن سر جای خود بنشانند.
اما مشكل اینجاست كه خود شیعیان نیز مدتی است دچار دودستگی شده اند، به طوری كه سه حزب شیعی مذهب ائتلاف یكپارچه عراق به شدت برای كسب قدرت بیشتر با یكدیگر رقابت می‌‌ كنند. جالب است بدانید كه بعد از انفجار تروریستی گنبد عسگریین (ع)، بیشتر چهره های شاخص شیعه عراق انگشت اتهام را به سمت نیرو های آمریكایی دراز كرده اند. حال به نظر شما با این همه اختلاف و دودستگی، امیدی به آینده عراق می‌‌ توان بست؟
توجه به نگاه بدبینانه ای كه در وضعیت فعلی وجود دارد، حوادث پیرامون بمب گذاری های تروریستی حرم مطهر عسگریین (ع)، لزوم توقف و جلوگیری از بروز یك جنگ داخلی تمام عیار از طریق تشكیل یك دولت فراگیر را دوچندان ساخته است. اگر چه قانون اساسی جدید عراق به دكتر ابراهیم جعفری، نخست وزیر مجدداً منصوب شده این كشور، چهار ماه دیگر فرصت داده تا یك دولت ائتلافی تشكیل دهد، اما وی نیز باید قبل از اینكه ناآرامی‌‌ و بحران سراسر كشور را فرا بگیرد، به اقدامات خود در این زمینه شتاب مضاعفی ببخشد. برهمین اساس، توصیه می‌‌ شود چهار یا ترجیحاً پنج ائتلاف برجسته حاضر در پارلمان عراق متشكل از شیعیان، كرد ها، سكولار ها و سنی های اسلامگرا، در یك دولت ائتلافی گردهم آیند. برای این منظور، بهتر است وزارتخانه های كلیدی كشور شامل دفاع، كشور و اقتصاد به طور مساوی میان اعضای ائتلاف و البته با مشاركت جدی سنی ها، تقسیم شده و وزرای منتخب نیز از هرگونه رفیق بازی و باندسازی خودداری نمایند. همچنین برای شیعیان ضروری است كه به محض استقرار دولت ائتلافی جدید، اصلاحاتی را در قانون اساسی جدید كشور به عمل آورند، هر چند محتوای آن از انسجام و یكپارچگی كافی برخوردار بوده و در یك همه پرسی به تأیید وتصویب عموم رسیده است. یكی دیگر از اقدامات ضروری پیش روی دولت آینده، باید این باشد كه استان های سنی نشین كشور به طور عادلانه از درآمد های نفتی برخوردار شده و پراكنش شیعیان در نقاط مختلف عراق باعث تضعیف انسجام قومی‌‌ و جمعیتی سنی ها نگردد. اما سخت ترین و مشكلسازترین وظیفه دولت ائتلافی جدید، خلع سلاح شبه نظامیان و ادغام آنها در نیرو های مسلح كشور خواهد بود. تاكنون بیشتر نیرو هایی كه در ارتش جدید عراق استخدام شده اند، از میان شیعیانی بوده كه به وفاداری آنها به یك نظام سیاسی چند مذهبی چندان اطمینانی نیست. این در حالی است كه تلاش سیاستمداران با نفوذ به ویژه روحانیون شیعه به رهبری آیت الله سید علی سیستانی در مهار افراطیون برای انتقام گیری از یكدیگر، به میزان قابل توجهی با موفقیت همراه بوده است. در هر صورت، اوضاع كنونی عراق به خوبی نشان می‌‌ دهد كه اگر ابراهیم جعفری و همكارانش در كنترل اوضاع و تلاش برای تشكیل یك دولت ائتلافی با حضور همه احزاب و گروه های سیاسی جامعه به ویژه اقلیت سنی مذهب كشور كوچكترین قصوری به خرج دهند، در آن صورت عراق در باتلاقی غوطه ور خواهد شد كه تاكنون برای جلوگیری از غرق شدن در آن ، دست و پنجه نرم می‌‌كرده است.

منبع : خبرگزاری فارس