برنامه‌ریزی و ساماندهی روستاهای پراکنده (مورد؛ دهستان کورین زاهدان)

ساماندهی روستاهای پراکنده از جمله استراتژی های کارآمد در برنامه ریزی توسعه و همچنین محوری ترین الگوی توسعه فضایی ـ کالبدی نواحی روستایی است. این استراتژی بر دو هدف عمده " بهینه کردن مکان ها" و " بهینه کردن کارکردها" مبتنی است و در صدد ارائه الگوی بهینه ای از نظام استقرار فضایی مکان ها و کارکردهای متناسب با آن است.
در واقع ساماندهی روستایی از طریق شناخت ساختارهای محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فضایی ـ کالبدی نواحی روستایی، امکان پذیر خواهد بود؛ که با تجزیه و تحلیل این ساختارها و کارکردها، می توان کانونهای جمعیت و فعالیت مجموعه ای از روستاها را در یک نظام سلسله مراتبی ساماندهی نمود، تا از این طریق کارایی و بازدهی فعالیت ها و سکونتگاه های روستایی بهینه گردد و توسعه آن ها شتاب گیرد.
ناحیه روستایی کورین زاهدان بر مبنای استراتژی فوق الذکر مورد مطالعه قرار گرفت و پس از تحلیل یافته ها، این ناحیه به حوزه های عملکردی با توجه به زمینه های مختلف محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی،‌ و نهایتاً فضایی ـ کالبدی و سایر عناصر و مؤلفه های مؤثر بر آن ها تقسیم بندی و در مجموع چهار حوزه کاملاً مشخص " سرجنگل، شورو، دومک و بالاخره قلعه بید" در آن شناسایی و تعیین گردید. در تحلیل های بعدی از مجموع ۴۱۷ نقطه روستایی این ناحیه، ۳۵.۹ درصد آن ها ناپایدار، ۲۴.۷ درصد پایدار و بالاخره ۳۹.۵ درصد نیز ایستا ارزیابی گردید.
نهایتاً از مجموع الگوهای ساماندهی مطرح شده در این مطالعه سه الگوی " تجمیع، ادغام و بالاخره توسعه و تجهیز" روستاهای ناحیه مورد مداقه بیشتر قرار گرفت و بر پایه آن یک کانون تجمیع، دو کانون ادغامی و ده کانون کلیدی مستعد توسعه و تجهیز مشخص و مکان گزینی گردیده اند. چگونگی مطالعات تفصیلی و تجزیه و تحلیل های انجام شده در متن اصلی مقاله آمده است

عیسی ابراهیم زاده
محمد شریفی کیا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی