چهارده نکته کاربردی در درمان دارویی صرع

رعایت اصول علمی و کاربردی توسط پزشکان و توجه بیماران صرعی به این نکات اهمیت بسزایی در موفقیت درمان دارویی صرع دارد. درمان دارویی صرع‌های مقاوم یک هنر است و تجربه یک متخصص مغز و اعصاب بیشتر از علم او در این زمینه کاربرد دارد.
١) درمان برای هر نوع از صرع با داروی انتخابی آن شروع شود. داروی انتخابی در تمامی تشنجات فوکال ساده یا با انتشار ثانویه یا سایکوموتور کاربامازپین است. داروی انتخابی در تمامی تشنجات با شروع منتشر در مغز مانند آبسانس، تونیک کلونیک، میوکلونیک و آتونیک والپروات است.
٢) در هر بیمار با یک نوع دارو درمان شروع شود (مونوتراپی)، این روش منجر به کاهش عوارض جانبی دارو و ارزیابی بهتر تأثیر درمانی آن دارو می‌شود. بیمار صرعی مصرف یک دارو را بهتر از چند دارو تحمل می‌کند.
٣) در هر بیمار با دوز کم دارو درمان شروع شود و چنانچه تشنجات با دوز کم به طور کامل قطع نشد دوز به‌تدریج افزایش یابد.
۴) پس از شروع دوز مشخصی از یک داروی ضدصرع و گذشت زمانی معادل پنج نیمه عمر دارو سطح سرمی آن به حد ثابت برای آن دوز می‌رسد بروز تشنج بعد از گذشت این زمان مؤید مؤثر نبودن این دوز از داروی ضدصرع است.
٥) در تقسیم دوز دارو به نیمه عمر آن توجه شود. فقط فنوباربیتال را می‌توان یک بار در شبانه‌روز مصرف کرد.
٦) چنانچه با دوز کمی از دارو تشنجات بیمار به طور کامل کنترل شد دوز دارو را به منظور رسیدن به سطح سرمی درمان افزایش نمی‌دهیم زیرا قبلاً به هدف‌مان یعنی کنترل کامل صرع رسیده‌ایم و با این کار فقط عوارض دارو را افزایش می‌دهیم.
٧) چنانچه تشنجات بیمار با حداکثر دوز درمانی دارو کنترل نشدند باید این دارو را به‌تدریج در مدت چند هفته قطع کرده و داروی دیگری را به‌تدریج در همین مدت جایگزین کنیم.
٨) چنانچه تشنجات بیمار با تجربه انواع مختلف داروی ضدصرع به تنهایی کنترل نشد و از دو دارو یا بیشتر به طور همزمان استفاده شود.
٩) عوارض جانبی داروهای ضدصرع در زمان پلی‌تراپی بیشتر از مونوتراپی است.
١٠) درمان انتخابی صرع در زن باردار کاربامازپین است چون حداقل عوارض را بر روی جنین دارد.
١١) چنانچه تشنجات بیمار در زمان خاصی از شبانه‌روز بیشتر رخ می‌دهند دوز دارو به نحوی تقسیم شود تا در آن زمان بیشترین سطح سرمی و تأثیر درمانی را داشته باشد.
١٢) در انتخاب داروی ضدصرع وضعیت اجتماعی و اقتصادی بیمار را در نظر بگیریم. به عنوان مثال در یک بیمار روستایی با درآمد اندک و تحصیلات کم، تکرار آزمایشات خونی و آنزیم‌های کبدی در صورت تجویز والپروات و کاربامازپین میسر نیست. در این‌گونه بیماران فنوباربیتال یا فنی‌توئین می‌تواند انتخاب منطقی باشد.
١٣) داروهای کمکی و جدید ضدصرع مانند توپیرامات، لاموتریژین، ویگاباترین، گاباپنتین و لوتیراستام انتخاب اول در درمان صرع نیستند. این داروها گران‌قیمت بوده و همیشه دردسترس بیماران نمی‌باشند. تجویز این داروها در بیماران روستایی محدودیت دارد. گرچه این داروها در عده‌ای از بیماران با صرع مقاوم مفیدند ولی در عده‌ای دیگر از این بیماران نیز تأثیر درمانی قابل توجهی ندارند. از این داروها باید به عنوان داروی کمکی و پلی‌تراپی در صرع‌های مقاوم به درمان استفاده شود.
١٤) چنانچه مصرف یک دوز داروی ضدصرع در بیمار مبتلا به صرع فراموش شود و یا به هر دلیل دیگری مصرف نشود، بلافاصله بعد از به خاطر آوردن بیمار و یا تهیه دارو، دوز جبرانی آن قبل از دوز بعدی مصرف شود.

منبع : انجمن صرع ایران