بدون افلاطون و ارسطو، فلسفه هرگز

یكی از فیلسوفان معاصر یونان در حمایت از فلسفه و نقش اندیشمندان برجسته یونانی معتقد است كه امروزه بدون شناخت دیدگاه ها و پرداختن به فلسفه افلاطون و ارسطو، فلسفه بی معنی است و فلسفه به طور مداوم متاثر از اندیشه افلاطونی است. البته از دیدگاه وی ارسطو نیز به روش و طریق خود به فلسفه افلاطونی می پرداخته و آن را مورد بررسی و نقد قرار می داده است.
او شاگرد فعال افلاطون بود و با سئوالات متعددی كه از وی داشت و ابهاماتی كه برای وی وجود داشت عملاً افلاطون را كلافه كرده بود. البته از ارسطو كتابی در اختیار نداریم و آنچه كه موجود است یادداشت هایی است كه از شاگردان وی باقی مانده. در فلسفه افلاطون هیچ شكی برای شما باقی نمی ماند اما دیدگاه های ارسطو عملاً راه جدل، گفت وگو و ابهام را باز می گذاشت.
این فیلسوف یونانی در مقابل این ادعا كه زبان فلسفه زبان خشكی است، معتقد است: هم اكنون ما خیلی از عبارات خشك و غیر قابل فهم را رها كرده ایم. مشكل ما تنها این نیست، بلكه مهم سنت تدریس فلسفه است. اگر شرایط چنین پیش برود به زودی فلسفه یونان باستان هم در دانشگاه های یونان تدریس نخواهد شد. با توجه به این كه هم اكنون در دانشگاه های یونان فلسفه ارسطو تدریس نمی شود و فلسفه افلاطون هم به صورت محدودی مطرح می گردد، نتیجه چنین بی توجهی ای این خواهد بود كه از این پس تصویر كاملی از فلسفه یونانی ارائه نخواهد شد و جوانان یونانی از كاربرد فلسفه اطلاعات زیادی نخواهند داشت. این در حالی است كه هم اكنون در دبیرستان های فرانسه و در مقطع سال اول و یا در نظام آموزشی ایتالیا، تاریخ فلسفه تدریس می گردد. اما در یونان به دلیل بی توجهی اساتید و البته مشكلات وسیع آموزشی موجود (كه این روز ها سراسر یونان را فراگرفته است) فلسفه به دانشجویان آموزش داده نمی شود. این در شرایطی است كه سنت فرهنگی یونان منحصر به فرد بوده و از پشتوانه غنی برخوردار است. متاسفانه دولت های سابق یونان هیچ توجهی به آن نداشته اند. البته شخصاً به دانشجویان خود توصیه می كنم كه هر شب یك صفحه و یا جمله از افلاطون و ارسطو را بخوانند تا به منبع سرشار فلسفه متصل شوند.

محمود فاضلی

منبع : روزنامه شرق