شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

گامی رو به جلو در کارنامه فیلمساز


گامی رو به جلو در کارنامه فیلمساز
فیلم سینمایی "بیست" به جهت مضمون و کارگردانی گامی رو به جلو برای عبدالرضا کاهانی محسوب می‌شود و تلاش او برای گرفتن کارکرد جدید از مولفه‌های سینمای کلاسیک و ملودرام قابل توجه است.
کاهانی در سومین فیلم خود پس از "آدم" و "آن جا" در عین توجه به مولفه‌های مشترک و دغدغه‌های خاص خود، نگاهی تازه به روایت یک داستان کلاسیک و چه بسا ملودرام دارد.
کاهانی پس از فیلم مضمون‌گرای "آدم" که نوید ورود یک کارگردان جوان و خوش‌قریحه را به سینمای ایران می‌داد، "آن جا" را ساخت که اثری مدرن و تجربی با قصه‌ای خاص بود. این فیلم سیاه و سفید هر چند اسکندر طلایی جشنواره تسالونیکی را از آن خود کرد اما نتوانست با مخاطب داخلی ارتباط برقرار کند و به اکران درنیامد.
کاهانی در "بیست" هر چند از سبک تجربی، فضا و شخصیت‌های خاص "آن جا" فاصله گرفته، اما به نظر چند مولفه مشترک را می‌توان در آثارش مورد توجه قرار داد که این بار نمود درونی‌تر دارند. همجواری مرگ و زندگی، پرداختن به موسیقی به عنوان هوایی تازه در کالبد زندگی، طنز ظریف و زیرپوستی که از بطن موقعیت می‌آید و ... برخی از این مولفه‌ها هستند.
"بیست" ایده یک خطی به شدت دراماتیک دارد و به نظر می‌آید فاصله گرفتن آن از جاده ملودرام تا حدی غیر ممکن باشد. مهلت ۲۰ روزه که برای کارکنان یک تالار عروسی و عزا وجود دارد تا صاحب آن را از فروش منصرف کنند، ضرب‌الاجلی است که به شیوه فیلمنامه‌های کلاسیک انگیزه‌مندی شخصیت ها را زیاد کرده و در عین حال بسته‌بندی زمانی فیلم را جمع و جور می‌کند.
تلاش شده تا شخصیت‌های حاضر در این مکان از صاحب تالار تا ... رنگامیزی از پرداخت را با مسائل مختلف داشته باشند که تعلق آنها به طبقه فرودست جامعه می‌تواند نیاز آنها را در عین تفاوت‌ها، مشترک جلوه دهد. حضور دو زن در کنار سه آشپز و کارگر مرد و همچنین یک بچه این رنگامیزی را تکمیل می‌کند.
در کنار این ترکیب صاحب تالار به عنوان فردی که ناظر همه مراسمی است که در آن برگزار می‌شود، بیش از هر چیز ناظر خاموش اتفاق‌های پیرامون است و طبعاً موقعیتی که در ابتدای فیلم دچارش شده ناشی از درگیری در انرژی فضای پیرامون است که قابل تسری به موقعیت گسترده‌تر است. شخصیت‌هایی که هیچکدام قهرمان اصلی نیستند و متأثر بودن آنها از تالار بیش از هر چیز این مکان را به عنوان شخصیت اصلی فیلم معرفی می‌کند.
وجه مهم فیلم "بیست" در کنار وجوهی چون کارگردانی، فیلمبرداری، بازیگری، تدوین و ... از فیلمنامه کار نشأت گرفته که در عین متأثر بودن ایده اصلی از ملودرام‌های آشنا و اشک انگیز، به گونه‌ای پرداخت شده که فاصله خود را با احساسات‌زدگی حفظ کرده و از درگیر کردن حس‌های لحظه‌ای مخاطب پرهیز می‌کند.
به همین دلیل است که موقعیت و مسئله شخصیت‌ها که هیچکدام هم قهرمان اصلی نیستند، به عمق می‌رود و آنچه در رویه کار دنبال می‌شود جریان زندگی رومزه آنها با تکیه بر جزئیاتی است که آنها را برجسته کرده و در عین حال انتظارات را طبق توقع از یک قصه ملودرام پاسخ نمی‌دهد.
در فیلم "بیست" می‌توان مجموعه‌ای از مولفه‌ها را مورد توجه قرار داد که حضور یکی دو مورد از آنها در یک فیلم می‌تواند خوراکی مناسب برای روایت قصه‌ای پر سوز و گداز باشد. از زن بی‌سرپرست شوهر مرده، تا جوان عشق سینما که جا و مکان خواب ندارد، عشق فروخورده، عروسی و ... اما پرداخت این شخصیت‌ها و مسئله آنها در بطن موقعیت اصلی به گونه‌ای ظریف و متعادل انجام شده که اگر مخاطب را درگیر می‌کند به واسطه درگیر شدن با عمق موقعیت است.
بعلاوه نقطه اوجی و نقاط عطف به شیوه مألوف و قابل انتظار در فیلم طراحی نشده و دراماتیک‌ترین اتفاق ممکن که می‌تواند توجه صاحب تالار به زن شوهر مرده و حرف زدن آنها با هم باشد، خارج از کادر و دور از چشم مخاطب اتفاق می‌افتد. این فاصله‌گذاری در موقعیت‌های مستعد فیلم به عنوان یک اصل کلی در نظر گرفته شده است.
فیلم "بیست" به جهت مضمونی و کارگردانی گامی رو به جلو برای کاهانی محسوب می‌شود و تلاش او برای اینکه از مولفه‌ها و مایه‌های آشنای سینمای کلاسیک و مستعد ملودرام شدن، کارکردی جدید بگیرد قابل توجه است. فیلمی با فضا و شخصیت‌های گرم که می تواند مخاطب را با خود همراه کند.
"بیست" بر اساس فیلمنامه کاهانی و حسین مهکام ساخته شده و داستان یک تالار پذیرایی را روایت می‌کند که تعدادی کارگر به آن وابستگی دارند. قرار است تالار ۲۰ روز دیگر تعطیل شود و آنها در روزهای باقیمانده باید تلاش کنند این اتفاق نیفتد. مهتاب کرامتی، پرویز پرستویی،علیرضا خمسه، حبیب رضایی، مهران احمدی و فرشته صدرعرفایی بازیگران این فیلم هستند.

سحر عصر آزاد
منبع: خبرگزاری مهر
منبع : سی‌نت