اتحاد اهل قبله

«اینجا کانون توحید حقیقی و خالص است. در اینجاست که ابراهیم خلیل علیه السلام، با آوردن پاره تن خود به قربانگاه، مظهری از توحید را که غلبه بر نفس خود و تسلیم محض در برابر امر الهی است، برای همه موحدان در سراسر تاریخ جهان به یادگار گذاشت. و در اینجاست که حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله در برابر مستکبران زمان و خداوندان زر و زور، پرچم توحید را برافراشت و بیزاری از طاغوت را در کنار ایمان به خدا، شرط نجات و رستگاری شمرد: فمن یکفر بالطاغوت و یومن بالله فقد استمسک بالعروه الوثقی.
(از پیام ولی امر مسلمین جهان به کنگره حج)
همه ساله در کنگره عظیم و بی نظیر حج، مسلمانان از هر قومیت و منطقه جغرافیایی و با هر نژاد و زبان و رنگی، گردهم می آیند تا ضمن به جای آوردن یک فریضه دینی، با انابه و توبه دل و جان را نورانیت بخشند و در امواج رحمت الهی، زنگار گناه و شرک را از جسم و جان خود بزدایند و در عین حال مشکلات و مسائلی را که معلول شیطنت های دشمنان و یا نادانی بعضی دوستان است و جهان اسلام با آن درگیر است، میان خود مطرح کنند و در پایان هر کدام این آگاهی ها را با خود به کشورش منتقل کند. از این نظر حج کانونی است که در تعیین خط مشی ملت های مسلمان موثر است.
در واقع حج مانند اکثر قریب به اتفاق عبادات و مناسک اسلامی، از کارکردهای پنهان و آشکاری برخوردار است که نه فقط برای آباد کردن آخرت و رفع ضعف های روحی و اخلاقی به کار می آید، بلکه درباره سعادت دنیا و برطرف کردن مشکلات فرهنگی و سیاسی مسلمانان و جوامع اسلامی، تاثیراتی غیرقابل انکار دارد. و دلیل همین ابعاد متنوع و کارکردهای قدرتمند و تأثیرگذار آموزه ها و عبادات ادیان اصیل الهی است که دشمنان بشریت که به گواهی تاریخ جملگی اصلی ترین مانع دعوت پیامبران الهی (علیهم السلام) و سرسخت ترین مخالفان گسترش پیام آگاهی بخش و انسان ساز آنها بوده اند، هر وقت نتوانسته اند با همه تمهیدات و سنگ اندازی ها، مانع از تثبیت و گسترش دین خدا شوند و موفق نشده اند آموزه ها و عبادات جان بخش آن را محو و مؤمنان را وادار به ترک و فراموشی آنها کنند، سعی کرده اند، با لطائف الحیل حتی با رخنه در میان صفوف مسلمانان، اثرات و کارکردهای نجات بخش و دشمن شکن آن را خنثی و از معنی اصلی تهی و از هدف حقیقی دور کنند و بدتر از آن در جهت اهداف و نیات پلید خود به کار بگیرند. تاریخ اسلام از دوران پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)، به ویژه دوران خلافت بنی امیه تا به امروز در این باره شواهد زیادی برای گواهی دادن این معنی در اختیار دارد. بدون تردید «حج» نیز به عنوان یک «سنت ابراهیمی» و یک «فریضه الهی» با کارکردهای متنوع و پیام های نجات بخش و کارساز برای دین و آخرت از این قاعده مستثنی نبوده است. بر طبق روایات معتبر، حج «جهاد ضعفا» است، یعنی در زمانی که جهاد در عرصه نظامی برقرار است و کسانی نمی توانند در صحنه های جبهه و جنگ حاضر شوند، می توانند از حج به عنوان «بدل جهاد» استفاده کنند. در واقع حج را می توان «جهاد نرم» نام نهاد. چرا که از همه کارکردهایی که جهاد در اسلام دارد، حج هم از آن- حتی فراتر از آن- برخوردار است.
برای مثال جهاد در اسلام، رفع موانعی است که در برابر پیام بیدارکننده و رسالت آگاهی بخش اسلام قرار می گیرند و تا رفع همین موانع نیز جهاد جایز است. حج از این منظر یک «جهاد دائمی» است که همیشه در کار رساندن پیام اسلام و گسترش معارف رهایی بخش آن به گوش مؤمنان و جهانیان است. اگر در جهاد مؤمنان، استوار، «کانهم بنیان مرصوص» در صفی واحد و برای رسیدن به یک هدف مقدس گردهم می آیند، در حج نیز همین معنی را شاهدیم. اینجا نیز مسلمانان متحد و هم نوا، صفی واحد را تشکیل می دهند و وحدت و ابهت خود را به رخ دشمنان خود می کشند. دشمنانی که به دلیل تاثیرات عظیم این فریضه الهی، در طول تاریخ و تا امروز سعی کرده اند با بدعت گذاری و تحریف و خرافات و... حج را از معنا و محتوای اصلی خالی کنند تا موجب آگاهی و وحدت هرچه بیشتر مسلمانان و لرزان شدن پایه های قدرت ستمکارانه و غاصبانه و به خطر افتادن منافع نامشروع خودشان نشود و در این راه البته گام هایی هم برداشتند و بر اثر غفلت مسلمانان و اختلافات ساختگی و تفرقه های استعماری موفقیت هایی را هم کسب کردند.
خوشبختانه با پیروزی انقلاب بزرگ مردم مسلمان ایران که هدف بزرگ آن احیای اسلام ناب محمدی است- و همچنین با اوج گیری بیداری اسلامی در میان مسلمانان جهان، حج نیز برخلاف میل و نقشه های شوم دشمنان اسلام و بدخواهان مسلمین به معنی حقیقی و کارکردهای اصلی خود نزدیک می شود و هر سال که می گذرد مراسم حج باشکوه تر، پرمحتواتر و تاثیرگذارتر از قبل برگزار و برائت از مشرکان و بیزاری از بت ها و بتگران زمانه، روح حاکم بر حج مؤمنان می شود.
«جای جای حج، نمایشگر دل سپردن به خدا و سعی و تلاش در راه او و برائت از شیطان و رمی و طرد او و جبهه گیری در برابر اوست... و مظهر اتحاد و انسجام اهل قبله و رنگ باختن تفاوت های طبیعی و اعتباری، و برجسته شدن وحدت و برادری حقیقی و ایمانی آنهاست.» مسلمانان در حج ضمن بیزاری از شرک و دوری جستن از مشرکان، به ریسمان وحدت چنگ می زنند و دشمنان و بت های امروزی و اصلی خود را شناسایی می کنند، دشمنانی که دیگر نه ابوجهل و عتبه و امیه بن خلف و... بت هایی که نه هبل و لات و یغوث که جملگی به تاریخ پیوسته اند، بلکه دشمنان غداری که امروز گرداننده مراکز استکباری و قدرت هایی فزونی طلب و متجاوز هستند که بیداری بزرگ اسلامی را تهدیدی بزرگ برای منافع نامشروع و سلطه ظالمانه خود بر دنیای اسلام می دانند... دشمنانی که با رسانه ها و تبلیغات و به کمک عوامل پیدا و پنهان خود، جنبش های آزادی خواهانه و عدالت طلب را به ویژه در جهان اسلام درهم می کوبند تا جریان بیداری اسلامی را متوقف و مسلمانان را از ادامه مبارزه دلسرد و مایوس و آب رفته را به جوی بازگردانند. آنها در راه رسیدن به هدف پلید خود، بیش از هر چیز به «تفرقه و اختلاف» میان مسلمانان دامن می زنند، حربه ای کارساز که متاسفانه تاریخ اسلام نیز نشان می دهد همواره برخلاف مصاف رویاروی و دشمنی بی نقاب، بر اثر عدم آگاهی و غفلت مسلمانان از آموزه ها و ارزش های وحدت بخش اسلام کارساز واقع شده است. امروز نیز در میان صفوف مسلمین «کسانی با کوته بینی و بی خردی به بهانه های واهی، جماعت بزرگی از مسلمانان را مشرک می شمارند و حتی خون آنان را مباح می دانند» و دانسته و نادانسته در خدمت شرک و کفر و استکبار عمل می کنند، کسانی که «چه بسا احترام به بارگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله و اولیاء و ائمه دین علیهم السلام را که تکریم دین و دینداری است، شرک و کفر» می نامند، اما خود در خدمت درگاه کافران و ستمگران درآمده اند. وقتی این صحنه را می بینیم، متوجه می شویم که خطر کارگر افتادن آن حربه کهنه دشمن ، بسیار جدی است و لاجرم وحدت و انسجام اسلامی یک فریضه حتمی است. امروز باید با عبرت از تاریخ، بیش از همیشه به ریسمان وحدت چنگ زد. و با تکیه بر آموزه های وحدت بخش قرآن، مصداق عینی «محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم تراهم رکعا سجدا یبتغون فضلا من الله و رضوانا...» بود.
به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب «قرآن، جبهه گیری مقتدرانه در برابر دشمنان، عطوفت و مهربانی در میان مؤمنان و عبودیت و خشوع در برابر خداوند را به عنوان سه رکن اصلی برای برافراشتن پیکره عزتمند و باشکوه امت اسلامی» می داند و «همه آحاد مسلمان با توجه به این حقیقت می توانند، آسیب های کنونی دنیای اسلام را به درستی بشناسند...». مسلمین می توانند با بهره گیری و عمل به یکی از درس های بزرگ حج یعنی ایثار و قربانی کردن همه سلائق، علائق، وابستگی ها در راه رضای خدا، که یادگار و سنت ابراهیم خلیل(ع) است، عوامل تفرقه را کنار زده و دل ها را به یکدیگر نزدیک کرده و در راه مجد و عظمت دوباره اسلام به وظیفه خود عمل کنند. در این راه ناگفته پیداست که «وظیفه عالمان راستین و روشنفکران متعهد و زمامداران صادق» بیش از دیگران است. و اگر چنین باشیم و چنین عمل کنیم، تردید نباید داشت که « آینده از آن امت اسلامی است.

سیدمحمدسعید مدنی

منبع : روزنامه کیهان