سه شنبه, ۲۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 14 May, 2024
مجله ویستا
کاربردهای مکانیکی نانولولههای کربنی
یک نانومتر یک میلیونیوم یک متر است بنابراین علم نانو آن بخش از است که ماده را در مقیاسی بسیار کوچک بررسی میکند؛ و فناوری نانو به تولید و ساخت در مقیاس مولکولی و اتمی میپردازد، یا به عیارت دیگر با اجسام و ساختارها و سیستمهایی سر و کار دارد که حداقل در یک بعد اندازهای کمتر از ۱۰۰ نانومتر دارند. با پیشرفت و گسترشی که علم و فناوری نانو طی چند سال اخیر داشته است انتظار میرود که به زودی تمامی زمینههای علم و فناوری را تحت تاثیر خود قرار دهد.
نانوفناوری صنایع مرتبط به مهندسی مکانیک را نیز بی بهره نگذاشته است و تحولات زیادی را از تولید کامپوزیتها با استفاده از نانومواد تا تولید شتابسنج هایی در اندازه نانو، ایجاد نموده است. در صنایع خودروسازی در قسمتهای مختلف ماشین کاربردهای نانوفناوری را میبینیم، از شیشههای خود تمیز شو و بدنههای ضدخش گرفته تا باتریهایی با طول عمر بیشتر و وزن کمتر. در این میان نانولولههای کربنی یکی از مواد اولیهای هستند که به علت ویژگی ساختمانی، دارای کاربردهای مکانیکی مختلف و ویژهای هستند.
● نانولولههای کربنی
نانولولههای کربنی یکی ازمهم ترین ساختارها در مقیاس نانو هستند.این مواد اولین بار در سال ۱۹۹۱ توسط دانشمندی ژاپنی به نام ایجما در درون دودههای حاصل از تخلیه الکتریکی کربن در یک محیط حاوی گاز نئون کشف شد. این ترکیبات شیمیایی ، با ساختار اتمی شبیه صفحات گرافیت، از استوانههایی با قطر چند نانومتر و طولی تا صدها میکرومتر تشکیل شدهاند
نانولولهها دارای مدول یانگی تقریباً ۶ برابر فولاد ( ۱TPa) و چگالی برابر ۱.۴ g/cm۳ هستند. این مواد در جهت محوری مقاومت کششی بسیار زیادی دارند و این مزیت بسیار خوبی برای ساخت سازههایی با مقاومت بالا در جهت خاص است. دلیل این مقاومت بالا از یک طرف استحکام پیوند کربن-کربن در ساختار نانولولهکربنی و از طرف دیگر شکل شش ضلعی این ساختار است که به خوبی بار را در میان پیوندها توزیع میکند. از طرف دیگر پایداری حرارتی نانولولهها نیز بسیار بالا است. این خواص منحصربه فرد مکانیکی در نانولولهها امکان استفاده از آنها را در کاربردهای مختلف فراهم میکند. از جمله این کاربردها می توان از الکترونیک در مقیاس نانو، استفاده در کامپوزیتها و نیز به عنوان وسایل ذخیره کننده گازها نام برد .
● مقاومت نانولولهها
رفتار مکانیکی نانولولههای کربنی به عنوان یکی از بهترین فیبرهای کربنیای که تا کنون ساخته شده اند، بسیار شگفت انگیز است. فیبرهای کربنی معمول دارای مقاومتی تا ۵۰ برابر مقاومت مخصوص (نسبت مقاومت به چگالی) فولاد هستند و از طرف دیگر تقویت کنندههای خوبی در برابر بار در کامپوزیتها هستند. بنابراین نانولولهها یکی از گزینههای ایدهآل در کاربرد ساختمانی هستند
در نانولولههای کربنی چندلایه مقاومت حقیقی در حالات واقعی بیشتر تحت تاثیر لغزیدن استوانههای گرافیتی نسبت به هم قرار دارد. در واقع آزمایشاتی که به تازگی با استفاده از میکروسکوپ الکترونیجهت اندازه گیری تنشهای نانویی صورت گرفته است مقاومت کششی نانولولههای کربنی چندلایه مجزا را اندازه گیری کرده اند. نانولولهها بر اثر شکست sword-in-sheath میشکنند. این نوع شکست مربوط به لغزش لایهها در استوانههای هم محور نانولوله چندلایه ونیز شکست استوانهها به طور مجزا است. مقاومت کششی دیده شده در نانولولههای چندلایه حدود اکثریت آزمایشاتی که تاکنون صورت گرفته مقدار تئوری پیشبینی شده برای مدول یانگ نانولوله(۱TPa) را تایید میکنند؛ ولی در حالی که پیشبینی مقاومت کششی در تئوری حدود ۳۰۰ GPa بوده است، بهترین مقادیر تجربی نزدیک به ۵۰ GPa می باشد. که اگرچه با تئوری فاصله دارد اما هنوز هم تا ده برابر بیشتر از فیبرهای کربنی است.
شبیه سازیها در نانولوله های تک لایه نشان میدهد که رفتار شکست و تغییر شکلی بسیار جالبی در آنها وجود دارد. نانولولهها در تغییر شکلهای بسیار بالا با آزاد کردن ناگهانی انرژی به ساختار دیگری تبدیل می شوند. نانولولهها تحت بار دچار کمانش و پیچش می شوند و به شکل مسطح تبدیل میگردند. آنها بدون نشانی از کوچکترین شکست و خرابی دچار کرنشهای خیلی بزرگی (تا۴۰% ) می شوند. بازگشت پذیریِ تغییر شکلها، مثلا کمانش، مستقیما در نانولوله های چندلایه با استفاده از میکروسکوپ عبور الکترون ثبت شده است .
به تازگی نظریه جالبی برای رفتار پلاستیکی نانوتیوبها ارائه شده است. طبق این نظر بستههای ۵ و ۷ تایی کربن( پنتاگون-هپتاگون) تحت کرنش زیاد دچار عیب در شبکه مولکولی می شوند و این ساختار ناقص در طول جسم حرکت میکند و این حرکت باعث کاهش قطر مقطعی خواهد شد. جدایش این نقصانها گلویی شدن در نانولوله را به همراه خواهد داشت. علاوه بر گلویی شدن مقطعی، در آن مقطع آرایش شبکه کربنی نیز تغییر خواهد کرد. این تغییرات در آرایش باعث می شود که میزان رسانش نانولوله کربنی تغییر یابد، این ویژگی میتواند منجر به کاربردی منحصر به فرد از نانولوله شود: نوع جدیدی از پروب، که با تغییرات در ویژگیهای الکتریکی اش به تنشهای مکانیکی پاسخ میدهد .
● نانولولههای کربنی و کامپوزیتهای پلیمری
مهمترین کاربرد نانولولههای کربنی، که بر اساس ویژگیهای مکانیکی آنها باشد، استفاده از آنها به عنوان تقویت کننده در مواد کامپوزیتی است. اگرچه استفاده از کامپوزیتهای پلیمری پرشده با نانولوله یک محدوده کاربردی مشخص از این مواد است، اما آزمایشات موفقیت آمیز زیادی در تایید مفیدتر بودن نانولولههای کربنی نسبت به فیبرهای معمول کربنی، وجود ندارد؛ مشکل اصلی برقرار نمودن یک ارتباط خوب بین نانولوله و شبکه پلیمری و رسیدن به انتقال بار مناسب از شبکه به نانولولهها در حین بارگذاری است. دلایل آن دو جنبه اساسی دارد: اول نانولولهها صاف بوده و نسبت طولیای (طول به قطر) برابر با رشتههای پلیمری دارند. دوما نانولولهها تقریبا همیشه به صورت تودههای به هم پیوسته تشکیل میشوند که رفتار آنها در مقابل بار، نسبت به نانولولههای مجزا، کاملا متفاوت است.
گزارشات متناقضی از مقاومت اتصال در کامپوزیتهای پلیمر- نانولوله وجود دارد. نسبت به پلیمر استفاده شده و شرایط عملکرد، مقاومت اندازهگیری شده متفاوت است. گاه گسست در لولهها دیده شده است که نشانهای از پیوند قوی در اتصال نانولوله-پلیمر است، و گاه لغزش لایههای نانولولههای چند لایه و جدایش آسان آنها دیده شده که دلیلی بر پیوند اتصال ضعیف است. در نانولولههای تک لایه سر خوردن لولهها بر روی یکدیگر را عامل کاهش مقاومت ماده میدانند. برای ماکزیمم کردن اثر تقویت کنندگی نانولولهها در کامپوزیتهای با مقاومت بالا، بایستی که توده های نانولوله در هم شکسته شده و پخش شوند و یا اینکه به صورت شبکه مربعیدرآیند تا از سرخوردن جلوگیری کنیم. علاوه برآن بایستی سطح نانولولهها تغییر داده شود، ضابطهمند گردند، تا اتصال محکمی بین آنها و رشتههای پلیمری اطرافشان ایجاد شود.
استفاده از نانولولههای کربنی در کامپوزیتهایی با ساختار پلیمری فواید مشخص و روشنی دارد. تقویت کنندگی با نانولوله به خاطر جذب بالای انرژی طی رفتار انعطافپذیر الاستیک آنها میزان سفتی کامپوزیت را افزایش می دهد؛ این ویژگی مخصوصا در شبکههای سرامیکی کامپوزیتی برپایه نانو اهمیت مییابد. چگالی کم نانولولهها ، در مقایسه با استفاده از فیبرهای کوچک کربنی، یک ویژگی بسیار خوب دیگری در این کامپوزیتها میباشد.نانولولهها در مقایسه با فیبرهای کربنی معمول، تحت نیروهای فشاری کارایی بهتری ازخود نشان میدهند، که به خاطر انعطافپذیری و عدم تمایل به شکست آنها تحت نیروی فشاری است.تحقیقات تازه نشان داده اند که استفاده از کامپوزیت نانولولهکربنی چندلایه و پلیمر کاهنده زیستی در رشد سلولهای استخوانی، بخصوص در تحریک الکتریکی کامپوزیت، بسیار کارآمدتر ازفیبرهای کربنی هستند .
مسعود رضایی
منبع : واکنش
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
آمریکا رهبر انقلاب یمن شورای نگهبان مجلس مجلس شورای اسلامی صادق زیباکلام دولت سیزدهم مجلس دوازدهم انتخابات مجلس انتخابات انتخابات مجلس دوازدهم
هواشناسی تهران بارش باران شهرداری تهران قوه قضاییه پلیس قتل سازمان هواشناسی سلامت زلزله وزارت بهداشت حوادث
خودرو سایپا مسکن قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو بازار خودرو بانک مرکزی بورس گاز حقوق بازنشستگان دلار
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران دفاع مقدس حج سینمای ایران تلویزیون تئاتر رضا عطاران سریال سینما
وزارت علوم دانشگاه تهران
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین جنگ غزه حماس روسیه افغانستان طوفان الاقصی نوار غزه اوکراین ترکیه
استقلال فوتبال فولاد خوزستان پرسپولیس مهدی طارمی لیگ برتر رئال مادرید فولاد بازی لیگ برتر ایران لیگ برتر فوتبال ایران باشگاه استقلال
هوش مصنوعی فناوری شفق قطبی تبلیغات نوآوری ایلان ماسک ناسا اپل
کودک رژیم غذایی سلامت روان خواب واکسن شیر تجهیزات پزشکی فشار خون افسردگی