پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا


خلج‌ها یادگار ترک‌های باستان: بررسی سیر مهاجرت اقوام خلج از ترکستان تا خلجستان و فراهان


خلج‌ها یادگار ترک‌های باستان: بررسی سیر مهاجرت اقوام خلج از ترکستان تا خلجستان و فراهان
نویسنده : جمراسی‌فراهانی، علی‌اصغر,جمراسی، حوریه
شماره کنگره : ۸ج۷۷خ/۷۲ DSR
شابک : ۹۶۴-۷۹۳۳-۰۲-۹
رده دیویی : ۹۵۵.۹۸۱۱۴
تاریخ نشر : ۸۵۰۶۰۶
تعداد صفحه : ۱۹۸
نوبت چاپ : ۱

نگارنده در فصل نخست كتاب مفاهيم لغوي، اصطلاحي، مكاني و نژادي اقوام خلج را ذكر نموده است. در فصل دوم به جايگاه و موقعيت خلج‌ها، در آغاز تشكيل اولين امپراتوري ترك‌ها و موقعيت‌ آن‌‌ها در آغاز ظهور اسلام پرداخته است. در فصل سوم به پيدايش اويغورها و نقش اقوام خلج در تشكيل امپراتوري اويغورها اشاره دارد. در فصل چهارم اقوام خلج را در عصر قراخانيان و تشكيل امپراتوري ايلك‌خانيان بررسي نموده است. در فصل پنجم به نقش خلج‌ها در ظهور و افول دولت قراخانيان، پيدايش امپراتوري سلجوقيان و آغاز مهاجرت اقوام خلج و اوغوز به منطقه‌ي جبال ايران (عراق عجم) اشاره كرده است. مباحث بعدي كتاب عبارت‌اند از: فتوحات خليج‌هاي شرقي، ماوراءالنهر در آغاز پيدايش مغول، خلج‌ها و دولت غوريان، حكومت خلج‌ها در شبه قاره‌ي هندوستان، نمايي از تاريخ ادبيات و نگارش زبان تركي، فرهنگ ـ آداب و سنت‌هاي برجاي مانده از خلج‌ها. به تصريح كتاب: در نيمه‌ي قرن هفتم ميلادي دسته‌اي از اقوام خلج و اوغوز در سيستان و كابل ساكن شدند و گروهي از آنان در قرن هشتم ميلادي در هندوستان سلسله‌ي تورك شاهي را تاسيس تمودند كه بروي سكه‌هاي آن‌ها به رسم ساير قبايل ترك روي تاج پادشاه شكل گرگ ترسيم شده بود. البته خلج‌ها بعد از اسلام نيز در هندوستان حكومتي به نام سلسله‌ي خلجيان تشكيل داده‌اند. اقوام خلج در زمان غزنويان عليه سلطان مسعود غزنوي قيام كردند و در پيروزي سلجوقيان بسيار تاثيرگذار بودند سرانجام نيز همراه سلجوقيان به عراق عجم آمده‌ و ابتدا در خرقان ساوه ساكن شدند. خلج‌ها در زمان هجوم چنگيزخان مغول به همراه نوار مشاهيان، از سمرقند دفاع كردند و به انفاق تركمانان سپاهي به فرماندهي سيف‌الدين اغراق ملك به منظور حمايت از سلطه‌ي جلال‌الدين خوازمشاه تشكيل داده و در جنگ‌پروران، مغولان را سخت شكست دادند.