سلطه پوشاک چینی بر بازار

لباس های زمستانی از ابتدای پاییز در بوتیک ها خودنمایی می کنند. هر سال با توجه به جمعیت جوان ایران و سلایق متفاوتی که در نوع پوشش وجود دارد بازار پوشاک از تنوع بیشتری برخوردار می شود. صنعت پوشاک عظیم ترین سیستم عرضه و تقاضا را در جهان داراست و بیشترین کارگر در این صنعت در راستای جلب نظر مشتریان مشغول به کار هستند.
هرچند تلقی عمومی جامعه ایرانی نسبت به اجناس خارجی مثبت تر از گونه های داخلی است اما در چند سال گذشته صنایع پوشاک ایرانی با توجه به سلیقه جامعه جوان کشور البته الگوبرداری از نمونه های خارجی سهم بیشتری از بازار را تحت پوشش قرار داده است، جدا از کارگاه های تولید پوشاک که به شیوه سنتی اداره می شوند این صنایع بزرگ پوشاک هستند که سعی در رقابت با رقبای خارجی مثل چین و ترکیه دارند.
اما در حال حاضر چین به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی پوشاک در جهان توانسته با تولید محصولات با کیفیت متفاوت و قیمت تمام شده پایین بخش بزرگی از بازار پوشاک دنیا به ویژه آسیا را در دست بگیرد.
این در حالی است که چندی پیش اتحادیه اروپا به منظور حمایت از تولید داخلی از ورود لباس های چینی به این کشورها ممانعت به عمل آورده که این مساله سبب جمع آوری انبوهی از لباس های چینی در بنادر کشورهای اروپایی و همچنین نگرانی تولیدکنندگان چینی از فروش نرفتن محصولاتشان شد، گرچه در نهایت این پوشاک وارد بازارها می شد ولی این اتفاق عزم اتحادیه اروپا را در جهت حمایت از تولیدات کشورهای اروپایی و سعی در ممانعت از رکود بازار این محصولات نشان داد. با نگاهی گذرا به بازار پوشاک اروپا، به سراغ بازار داخلی می رویم. بازار لباس با شروع فصل سرما از رونق خاصی برخوردار است اما ورود کالاهای چینی با ضرر تولیدکنندگان داخلی و پر شدن انبار کارخانه ها همراه است.
در حال حاضر صنعت نساجی یکی از صنایعی است که با مشکل رکود مواجه شده و در وضعیت بحرانی قرار دارد، به گفته برخی از کارشناسان تنها ۱۰ درصد صنایع نساجی در کشور مشغول فعالیت هستند و ۹۰ درصد پارچه های مورد استفاده در پوشاک، وارداتی هستند. فرهنگ نادرست توجه به محصولات خارجی و تمایل به خرید این کالاها دلیلی برای گرایش مردم به سمت خرید پوشاک خارجی بود.
بسیاری از افراد جامعه حاضر به خرید لباس های مارک دار و بی کیفیت چینی به جای برخی محصولات مرغوب ایرانی هستند در واقع استفاده از لباس های خارجی بین جوانان به یک ارزش تبدیل شده و این مساله تا جایی پیش رفته که جوانان طالب مد و لباس های مارک دار خارجی اگر توان مالی لازم برای خرید پوشاک موردنظر را نداشته باشند به خرید لباس های دست دوم خارجی اقدام می کنند از طرفی گرایش به سمت خرید پوشاک خارجی باعث فروش پوشاک ایرانی به نام محصول خارجی و مارک های دیگر کشورها شده است.
برخی از کارشناسان معتقدند که ۷۰ درصد پوشاک خارجی موجود در بازار ایران ماهیت ایرانی دارند. توجه بازار فعلی پوشاک ایران نشانگر این امر است که این محصولات علاوه بر اینکه در داخل از اقبال مناسبی برخوردار نیستند بلکه خارجی ها نیز تمایلی به خرید آنها ندارند چرا که قیمت تمام شده بالا و عدم توجه کافی تولیدکنندگان به مدل های متداول سبب کاهش تقاضا شده است. از طرفی پایین بودن تعرفه واردات پوشاک خارجی و عرضه این محصولات با قیمت پایین نیز از عوامل کاهش تقاضای پوشاک ایرانی است.
یکی از طراحان شرکت های بزرگ معتقد است «با اینکه مواد اولیه ارزان و تجهیزات پیشرفته رقبای خارجی کار را برای ما سخت کرده است اما چون با سلیقه مردم آشنایی بهتری داریم از آنها یک گام جلوتریم. به عنوان مثال ما هیچ وقت پالتو یا مانتو رنگ سبز فسفری به بازار عرضه نمی کنیم چون می دانیم این رنگ در بازار ما مورد استقبال قرار نمی گیرد، چون تیراژ تولیدی ما بالاست سعی در تولید پوشاکی داریم که با کمترین دافعه از سوی خریداران مواجه شود.» اما شاید همین عدم تنوع در محصولات سبب گرایش خریداران به خصوص جوانان، به پوشاک خارجی باشد. یکی دیگر از طراحان لباس نیز می گوید؛ «متقاضیان خرید پوشاک متفاوت هستند برخی از خریداران حتی اگر پوشاک مورد نظرشان را با بالاترین کیفیت و پایین ترین قیمت اما با مارک ایرانی ببینند امکان ندارد آن را خریداری کنند چرا که به نظر آنها خرید کالای ایرانی به خصوص آنچه با ظاهرشان سروکار دارد یک ضدارزش به حساب می آید.»
پس از عبور از بحث مارک نوبت به لباس های فصل سرما رسید. امسال وقت رنگ های گرم برای لباس های زمستانی است، پالتو، اورکت و کاپشن جزء مهمترین ها به شمار می روند، امسال کاپشن های ضخیم و کوتاه در بازار بیشتر به چشم می خورد، در میان بلوز و سویی شرت ها هم تنوع بیشتری از نظر رنگی وجود دارد و البته قیمت ها در هر منطقه متفاوت است. اگر شما یک کاپشن با پارچه چینی را در بازاری چون چهارراه استانبول بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان خریداری کنید هرچه به سمت بازارهای شمال شهر حرکت کنید به قیمت آن افزوده می شود.
با عبور از بازار تهران، سری به بازار اصفهان به عنوان یکی کلان شهرها می زنیم بازار پوشاک این شهر مملو از اجناس غیرایرانی است البته همان طور که اشاره شد این اتفاق تنها در اصفهان رخ نداده بلکه چینی ها تمام بازار پوشاک ایران را تسخیر کرده اند. برخی فعالان بازار اعتقاد دارند که ادامه این روند صدمات جبران ناپذیری به صنعت پوشاک کشور وارد می آورد.
رئیس اتحادیه پوشاک اصفهان ضمن اشاره به نحوه تامین پوشاک اصفهان گفت؛ پوشاک اصفهان به چند طریق تامین می شود، یکسری اجناس از تهران وارد می شود و دسته یی هم در اصفهان تولید می شوند یک قسمتی هم به اجناس وارداتی اختصاص دارد که از چین، هند، پاکستان و ترکیه به بازار راه می یابند. البته حجم انبوهی از پوشاک وارداتی به چین و ترکیه تعلق دارد، که اخیراً رشد خوبی هم در فروش پوشاک خارجی به وجود آمده و حتی نمایندگی چند کمپانی مطرح در شهر دفاتر خود را دایر کرده اند.
وی در ادامه افزود؛ بیشتر تجار به خصوص تهرانی ها با چینی ها قرارداد همکاری منعقد می کنند و به واحدهای صنفی کوچک تر می فروشند، در واقع واحدهای صنفی هیچ سهمی از تجارت پوشاک ندارند و تنها در هنگام خرید از عمده فروشان سلیقه آنها اعمال می شود تا پوشاک مد روز به کشور وارد شود چرا که در غیر این صورت کالاهای وارداتی بدون خریدار باقی می ماند.
رئیس اتحادیه پوشاک اصفهان با بیان اینکه تولید داخلی پوشاک این شهر ۲۰ درصد است توضیح می دهد؛ اگر تولیدکننده تشویق می شد از ۲۰ درصد تولید به ۸۰ درصد می رسید ولی به دلیل اینکه بخش عمده یی از نیاز بازار توسط خارجی ها تامین می شود خلایی در بازار از نظر کاهش حجم تولید احساس نمی شود. در حال حاضر یک پنجم نیاز پوشاک کشور در تولیدی های داخلی تامین می شود و مابقی واردات از خارج است. اینها اثبات می کند که زمینه تولید در کشور کم است. در خیلی از کشورهای دیگر تولیدکنندگان علاوه بر تامین نیازهای خود صادرات نیز انجام می دهند با این حساب چرا ما باید تنها یک پنجم از نیاز بازار خود را تولید کنیم و مابقی را در اختیار خارجی ها قرار دهیم.
وی با تاکید بر اینکه ایرانی ها به تنهایی در بازار پوشاک موفق نخواهند شد، لذا باید از علم و تکنولوژی خارجی ها استفاده کرد، افزود؛ تکنولوژی تولید پوشاک به طور تمام و کمال در کشور وجود ندارد و از سوی دیگر افراد کارآزموده زیاد نیستند. بنابراین اگر ایرانی ها به تنهایی کار کنند به سمت بازارهای جهانی نمی توانند بروند، در واقع باید شرکت های چندملیتی به وجود آید. هر روز نیاز بازار عوض می شود و تولیدکننده باید آنقدر شناخت داشته باشد تا بتواند خود را با نیاز بازار هماهنگ کند؛ بنابراین در کنار تجهیز کارخانجات به تکنولوژی روز باید افراد متخصص نیز وارد این عرصه شوند.
رئیس اتحادیه پوشاک تصریح کرد؛ کار پوشاک به خصوص در طراحی و تولید نیاز به جامعه شناس و رابطه با کشورهای صاحب سبک دارد؛ در واقع تولیدکننده پوشاک باید یک رابطه علمی و تکنولوژیکی با پیشگامان این صنعت در خارج از کشور داشته باشد.
مباحث مطرح شده، بیانگر ضرورت نگاهی عمیق تر به بازار پوشاک را دوچندان می کند. شاید بتوان معضل کاهش خرید لباس های ایرانی و تسخیر بازار توسط پوشاک خارجی را از طریق اعمال کردن سیاست های حمایت مالی دولت و بازسازی کارخانه های نساجی موجود به منظور تولید پارچه های باکیفیت و مطابق مد و کنترل واردات برطرف کرد. در واقع صنعت پوشاک به واسطه حجم گسترده واردات جایی برای مدرن سازی و همگامی با بازارهای جهانی ندارد. لذا باید با اصلاح تعرفه واردات منسوجات و پوشاک خارجی و اعمال قیمت های کف گمرکی، اعطای تسهیلات به صنعتگران بخش، جلوگیری از ورود و محصولات قاچاق و سوق دادن مصرف کنندگان به استفاده از پوشاک مرغوب داخلی گام موثری در بهبود وضعیت این صنعت برداشت.

زهره کمیزی

منبع : روزنامه اعتماد