نگاهی به فیلم «وقتی همه خوابیم» از بهرام بیضایی

«وقتی همه خوابیم» یادآور تکنیک های خاص بیضایی در آثارش بود. اصولاً این کارگردان آثار سینمایی اش به تئاتر شبیه است و در اجرای صحنه ای نیز از تکنیک های سینمای خود متأثر است. به همین دلیل بسیاری از مؤلفه های این کار شیوه ای تئاتری داشت. میزانسن های تئاتری، بازی های تئاتری و.‎.‎. همواره در «وقتی همه خوابیم» به چشم می آمد.
این فیلم دومین فیلم بیضایی در حوزه ژانریک «حدیث نفس» است.وی پیش از این «شاید وقتی دیگر» را ساخت که به پشت صحنه تلویزیون می پرداخت و فیلم جدید گذاری در پشت صحنه سینما دارد. ما در این کار با قصه واحدی روبه رو نمی شویم. به تعبیری فیلم از مؤلفه های درام و قصه ای با روابط علی و معلولی تبعیت نمی کند؛ ابتدا با کاراکتر زنی در داستان روبه رو می شویم که تصادفاً با مردی آشنا می شود. این مرد کاراکتر یک قاتل تبرئه شده را دارد.اما در بخش دوم فیلم با گروه فیلمبرداری روبه رو هستیم. در این قسمت از فیلم کارگردان ناچار می شود که بازیگر چهره را جایگزین یک بازیگر حرفه ای تئاتر کند. همین اتفاق برای بازیگر زن داستان هم اتفاق می افتد. از اینجا به بعد روایت فیلم شکل سومی هم پیدا می کند؛ قصه فراموش می شود و پشت صحنه سینما، مناسبات و برخی از تلخی های آن محور قرار می گیرد. فیلم بیضایی اگرچه از قصه و درام برخوردار نیست اما ساختار محکمی دارد. فیلمبرداری و صداگذاری کار قوی است. همچنین بازی های تئاتری به درستی در بافت فیلم جای گرفته و در این میان می توان به ایفای نقش خوب هدایت هاشمی اشاره کرد.

مهران ماندگار

منبع : روزنامه ایران