هدف اروپا زنده یا مرده

اروپا در تدارك جشن كریسمس است و تمثال مریم مقدس در گوشه و كنار نگاه محبت آمیزش را به همه دوخته است. شاید مسیر نگاه او به پناهندگانی كه در گوشه و كنار خیابان های پر زرق و برق اروپا نشسته اند نیز بیافتد. آن وقت آنها باید به این پرسش پاسخ دهند كه انسان دوستی، محبت و عاطفه كه مسیح به آنها آموخته است در كجای این قاره یافتنی است؟ هزاران انسان جهان سومی در آرزوی فردای بهتر به اروپا سرازیر شده اند آنها فقط در جست وجوی كاری برای امرار معاش و احتمالا كمك به خانواده های خود كه در فقر و گرسنگی به سر می برند هستند ولی اروپا با كشیدن دیوار نمی خواهد به آن سوی دیوار بنگرد. دیواری كه حد فاصل مرگ و زندگی، بدبختی و سعادت و گرسنگی و سیری است. اگر در این سوی دیوار حقی ضایع شود هزاران وكیل و سیاستمدار به تكاپو می افتند و در آن سوی دیوار فقط صداهایی شنیده می شوند كه برای مقاصد خاصی شنیدنی هستند. بر طبل حقوق بشر، آزادی و دمكراسی در این سوی دیوار كوفته می شود و هر بار كه مسیر باد اجازه دهد آن صداها شنیده می شود . نگاهی به زندگی پرمخاطره انسان های آن سوی دیوار كه رؤیاهایشان را در سوی دیگر دیوار می جویند، ارتفاع دیوار بین فقر و ثروت را بهتر نمایان می سازد. گزارشی كه در پی می خوانید شاید گوشه ای از رنج و دربه دری پناهندگان را نشان دهد ولی این گزارش را بهتر است صدای وجدان های آزاده مردمی دانست كه تلؤلؤ چراغ های الوان عید حضرت مسیح و نگاه مظلومانه مریم مقدس آنها را به اندیشیدن واداشته است. در این گزارش همه چیز واقعی است و نام ها نیز تغییر نیافته اند.هر سال بیش از نیم میلیون پناهنده غیرقانونی در جست وجوی زندگی بهتر از شمال آفریقا در قایق های فرسوده به سوی اروپا سرازیر می شوند. تعداد زیادی از آنها یا در دریای مدیترانه غرق می شوند و یا به چنگ نیروهای پلیس می افتند. آنچه در پی می خوانید گوشه ای از رنج و زندگی مصیبت بار پناهندگانی است كه حداقل توانسته اند پا در خشكی بگذارند. گروهی از خبرنگاران مجله پر شمارگان اشترن مسیر زندگی و تبعات این سفرهای پرمخاطره را پیگیری كرده اند. با هم می خوانیم:
ابوبكر یوسف از خوشحالی نمی تواند در پوستش بگنجد. او موفق شده است. ابوبكر فقط دو روز روی آب بود. در قایق كوچكی كه او و همراهانش سوار آن شده بود جا برای جنبیدن نبود ولی او به خدا تكیه كرده بود و سرنوشتش را به او سپرده بود. او از مخاطرات سفر قبلا باخبر شده بود ولی چاره دیگری نداشت. هنگامی كه در ساحل لیبی سوار بر قایق شد دلالانی كه از او و همراهانش پول گرفته بودند مسیر پرمخاطره ای برای آنها ترسیم كردند. از همان لحظه آنها فقط می توانستند به خدای خود توكل كنند و دعا كنند كه مسیر را گم نكنند. از ساحل لیبی آنها به طرف سكویی نفتی در مدیترانه باید پیش می رفتند و پس از عبور از كنار آن مسیر قایق را به سوی شمال كج می كردند. ابوبكر و همراهانش تا به حال حتی دریا را هم ندیده بودند. حالا آنها از كجا می دانستند كه مسیر شمال از كدام طرف است؟آماری از قایق هایی كه از مسیر دور می افتند و دیگر هرگز ساحل را نمی بینند در دست نیست ولی ابوبكر جزو این عده نبود.دانشگاه پالرمو در ایتالیا در تحقیقی صحبت از ۴۱۱ كشته در سال ۲۰۰۳ میلادی می كند. فقط در یك هفته ۷۱ نفر كه در اثر تشنگی در آستانه مرگ بودند از سوی نیروی ساحلی ایتالیا از آب گرفته شدند.قایق آنها حداقل ۱۰ روز در میان دریا به این سو و آن سو می رفت. در این قایق كه بیش از ظرفیتش مسافر سوار كرده بود ۳۰ مسافر نیز از گرسنگی مرده بودند. هشت كشتی بزرگ به گفته نجات یافتگان در این مدت از كنار آنها گذشته بود و تمام تلاش آنها برای دستیابی به كمك را نادیده گرفته بودند.
ابوبكر كسانی كه همراهانش را در ساحل لیبی به قایق فرستاده بودند خوب می شناسد. آنها افراد قدرتمندی هستند كه می توانند همه كار بكنند.بعضی وقت ها آنها بیش از ۱۶۰ نفر در یك كشتی كوچك كه فقط چهارده متر طول دارد می ریزند. فقط در سال گذشته به گفته منابع سازمان ملل قاچاقچیان انسان ۱۰ میلیارد دلار از راه قاچاق پناهندگان درآمد داشته اند. میزان درآمد آنها حتی از درآمد قاچاقچیان مواد مخدر هم در سال گذشته بیشتر بوده است.در میان پناهندگان ملت های گوناگونی به چشم می خورد. با ابوبكر كسانی سوار قایق شدند كه به نظر می آمد از هند، پاكستان و یا بنگلادش باشند. هركدام از آنها ۱۰ هزار دلار پرداخت كرده بودند. آنها از كشورشان به دبی پرواز كرده و از آنجا به لیبی آمده بودند. هنگامی كه مأموران ایتالیایی آنها را سئوال پیچ می كنند آنها كلمه ای نمی گویند. قاچاقچیان به آنها قول داده اند كه در صورتی كه بازگردانده شوند بار دیگر آنها را مجانی به این سفر بفرستند. ابوبكر ادعا می كند كه از كشور لیبریا آمده است. پدرش در زندان است و مادرش فوت كرده، شاید حرف او درست باشد، شاید هم قاچاقچیان این حرف ها را به او دیكته كرده اند. وقتی نیروهای امنیتی ایتالیا از او سئوال می كنند او كاملا سكوت می كند. فقط می گوید كه می خواهد در اروپا كار كند. او می گوید برقكار است و فوتبال هم خوب بازی می كند.فرودگاه لامپادوزا فقط ظرفیت پذیرش ۱۰۰ مسافر را دارد ولی در این فرودگاه بعضی اوقات بیش از ۲۶۰ پناهنده منتظر بازگشت هستند. بیش از ۶۰۰ نفر هم در كانتینرهایی كه در آن حوالی تعبیه شده است جا گرفته اند.
مرد و زن و بچه درهم می لولند. بوی تعفن همه جا را برداشته است. دسترسی به وكیل غیرممكن است و از حداقل مسائل بهداشتی و درمانی هم خبری نیست. پزشكان بدون مرز همه این مسائل را در سال ۲۰۰۴ گزارش دادند و همین موضوع باعث شد كه دولت ایتالیا دو ماه و نیم پس از چاپ این گزارش از فعالیت پزشكان بدون مرز در این منطقه جلوگیری كند.هنگامی كه دولت تصمیم گرفت اردوگاه دیگری در جزیره بسازد اهالی محلی اعتراض كردند و ۳۰۰ تظاهركننده راه های ورودی را بستند.احزاب دست راستی ایتالیا نیز با سوءاستفاده از این موضوع ادعا می كنند كه درحالی كه در لامپادوزا بیمارستانی وجود ندارد دولت خیال دارد اردوگاهی برای پناهندگان بسازد.بدین ترتیب همه چیز همانند گذشته است. پناهندگان از آب گرفته می شوند، به اردوگاه می روند و با اولین پرواز به لیبی بازگردانده می شوند. سازمان ملل ادعا می كند كه بیش از دو میلیون نفر در لیبی در انتظار مهاجرت به اروپا هستند. قذافی كه همواره می خواهدخود را به عنوان یكی از رهبران بزرگ آفریقا مطرح كند با گشودن مرزهای جنوبی لیبی به بسیاری از آفریقایی هایی كه خیال مهاجرت به اروپا را دارند امكان داد بدون روادید از كشورشان عازم لیبی شوند. قاچاقچیان بین المللی نیز با سوءاستفاده از این موضوع در لیبی در كمین آنها نشسته اند.یك گروه تحقیقاتی دانشگاه باری در ایتالیا ادعا می كند كه در لیبی فقط ۱۴۰ هزار نفر در انتظار مهاجرت هستند. سال گذشته چهارده هزار نفر در اسناد دولتی ایتالیا ثبت شده اند و این نشان دهنده پائین آمدن تعداد پناهندگان در سال گذشته به میزان چهل درصد است. در این تحقیق آمده است یكی از علل این موضوع می تواند اوضاع بد جوی سال گذشته باشد.گفته می شود كه نیم میلیون نفر هر ساله غیر قانونی به اروپا می آیند كه این میزان فقط یك درصد پناهندگان در تمام دنیا است. هفتاد میلیون پناهنده را سازمان ملل در سال گذشته شناسایی كرده است. تعداد كسانی كه در اروپا پناهندگی دریافت كرده اند سال گذشته فقط ۲۸۸ هزار نفر بوده است كه تقریبا معادل تعداد پناهندگان در اوایل دهه هشتاد میلادی است. با وجود همه این آمار وزیران كشور اتحادیه اروپا تصمیم گرفته اند پناهندگی به اروپا را باز هم مشكلتر كنند. به همین منظور نیروهای گارد ساحلی بعضی از كشورهای شمال آفریقا كمكهایی را از اروپا دریافت كرده اند.وزیر كشور آلمان حتی پیشنهاد داد كه اروپائیان اردوگاههایی را در كشورهای شمال آفریقا بسازند تا پناهندگان در محل شناسایی شوند. این پیشنهاد با مخالفت گروههای حقوق بشر مواجه شد كه آن را نوعی به رسمیت شناختن تبعیض نژادی می دانند. مسیر عبور از دریای مدیترانه با وجود این بی خطرتر از مسیر عبور از اقیانوس اطلس است. پلیس ساحلی اسپانیا و همچنین جزایر قناری در سال گذشته بیش از صد جسد را از آب گرفته اند كه ظاهر امر نشان می دهد پناهندگانی آفریقایی باشند كه از غرب آفریقا عازم اروپا شده بودند. پناهنده دیگری به نام موسی ابراهیم را كه ما در ایتالیا با او آشنا شدیم می گویند هرگز حاضر نمی شد به اردوگاهی در شمال آفریقا برود. او از سودان آمده است و در سال ۱۹۹۸ با پرداخت مبلغی با كامیونی پر از فراریان از سودان عازم لیبی شده بود. كامیون یك هفته در صحرای شمال آفریقا در حركت بود ولی او و همراهانش فقط برای دو روز غذا با خود داشتند. او اول تصمیم گرفته بود در لیبی بماند و همانجا كار كند ولی پلیس امنیتی لیبی او را شناسایی كرده بود. او سپس با قایق به ایتالیا آمده و در آنجا تقاضای پناهندگی سیاسی كرده بود. او حالا پس از این همه وقت هنوز در انتظار قبول پناهندگی است. به طور متوسط مراحل پذیرش پناهندگی در ایتالیا ۱۸ ماه طول می كشد و در این مدت پناهندگان باید در اردوگاه بمانند. در ایتالیا فقط برای دو هزار نفر پناهنده مكانهایی در نظر گرفته شده است و بقیه باید در كنار خیابانها بخوابند بسیاری از این پناهندگان بدون این كه به درخواست آنها توجهی شود با اولین پرواز باز گردانده می شوند. بسیاری از گروههای حقوق بشر ایتالیایی بارها اعتراض خود را به این موضوع اعلام داشته اند. ولی دولت ایتالیا كماكان به این سیاست ادامه می دهد. یكی از مسئولان امور پناهندگان سازمان ملل می گوید كه سیاست اتحادیه اروپا در مورد پناهندگان باید مورد تجدید نظر قرار گیرد. «این برای اروپا ننگ آور است كه میلیونها انسان را چنین به خود واگذارد و از مسئولیت خود بگذرد» موضوعی است كه لارا بالدرینی هر بار تكرار می كند.در بحثهای اروپائیان گویا از دو انسان مختلف صحبت می شود. انسانی اروپایی و غربی كه همه چیز در مورد او باید رعایت شود و انسانی جهان سومی كه كمترین حقوق نیز برای او در نظر گرفته نشده است.یكی از پناهندگان می گوید كه من در كشورم ممكن بود كشته شوم ولی در اینجا مرا لحظه به لحظه می كشند و آن را پایانی نیست. رویای زندگی بهتر را اكثر این پناهندگان از دست داده اند و شاید در آرزوی روزی باشند كه بار دیگر هوای وطنشان را تنفس كنند. فقر و گرسنگی به دروازه های اروپا رسیده است و در آن سوی دیواری كه اروپا به دور خود كشیده میلیونها انسان سرابی را جستجو می كنند كه دست نیافتنی است. ابراهیم، موسی و دیگران فقط نمونه هایی از تحقق نیافتن رویاها هستند. میلیونها ابراهیم و موسی دیگر هنوز به رویاهای دست نیافتنی دل دوخته اند.

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا