راز درون پرده: هرمنوتیک شیخ صنعان

نویسنده : مالکی - هرمز
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۱۱/۱۰
رده دیویی : ۸fa۱.۲۳
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۴۸۸
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۳۲۵-۰۹۵-۴

نگارنده در کتار, در آغاز سخن این نکته را یادآور می‌شود که 'داستان شیخ ـ به گونه‌ای که عطار روایت می‌کند ـ سرشتی دوگانه دارد و از دو بخش, با دو مضمون متفاوت, ولی به هم تنیده شکل گرفته است ...ساختار کلی داستان براساس تضاد و تقابل (پارادوکس) شالوده ریزی شده است ...این داستان, به شیوه تمثیلی و رمزی (Allegoric)ساخته شده و لذا, واژه‌ها و ترکیب‌ها و تعبیرهای اساسی و عنصری آن, اغلب به معنای مجازی و مفاهیم انتزاعی و نمادین, دلالت می‌کند ...'بخش نخست کتاب, نگاهی گذراست به اوضاع اجتماعی عصر عطار و حوادث و رویدادهای مهمی که در محیط زیست او ـخراسان بزرگ ـ رخ می‌دهد بخش دوم کتاب, تفسیر و تحلیل یا به تعبیر امروزی 'هرمنوتیک 'داستان شیخ صنعان است .نه فصل این بخش, حول محور عناصر اصلی داستان شکل گرفته ;فصل نخست درباره تغییر نقش‌ها و تغییر چهره دو قهرمان اصلی است .فصل دوم به بررسی و نقادی صاحب نظرانی چند درباره شخصیت تاریخی شیخ صنعان اختصاص یافته است .در فصل سوم و چهارم, ضمن رد شائبه اقتباس عطار از داستان مندرج در 'تحفه الملوک', مایه‌های اصلی و احتمالی ذهنیت تاریخی عطار در تکوین داستان, بررسی می‌شود .نگارنده در فصل پنجم, 'دختر ترسا 'را از دیدگاه اسطوره شناسی و ادبیات تطبیقی بررسی نموده در فصل ششم 'دیر مغان 'را از منظر جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی عصر عطار تجزیه و تحلیل می‌کند .در فصل هفتم, ساختار اصلی داستان ترسیم می‌شود ;سپس علل توبه شیخ و مسیر باژگونه داستان ارزیابی و بررسی می‌گردد .محور بحث در فصل هشتم 'می و باده 'است, نیز تاثیرپذیری حافظ از عطار در باب مفهوم 'ام الخبائث 'که در آن از مقولاتی چون 'باده ازلی 'و 'انتقاد رندانه 'یاد می‌شود .در فصل پایانی تحت عنوان 'رویا', پس از تحلیل و تفسیر داستان از دیدگاه روان‌شناسی, گره اصلی داستان باز می‌شود .پیوست‌های کتاب عبارت‌اند از' :حافظ و شیخ صنعال (تکمله فصل هشتم) 'منظومه شیخ صنعال', 'فهرست آیات و روایات', 'نمایه 'و 'کتاب نامه .'