دانه های الماس بر مخمل سیاه

در آسمان بالای سر ما، شگفتی ها و راز و رمزهای بسیاری وجود دارد. بشر، امروز اگرچه نسبت به اجداد و نیاکان خود، علم به مراتب بیشتری اندوخته است، اما هنوز هم میزان دانسته های او در مقایسه با سؤالات بی شماری که هنوز پاسخی برایشان پیدا نشده، هیچ است. مثلاً ماه اگرچه نزدیکترین همسایه زمین است، اما هنوز سؤالات زیادی درباره آن وجود دارد. همین که از منظومه شمسی پا فراتر بگذارید، رمز و رازها و ناشناخته ها، جذابیت های آسمان را برای شما صدچندان می کند.
در میان اهداف یک رصدگر در زیر یک آسمان تاریک و پرستاره، گروهی از اجرام هستند که منجمین به آنها اجرام «ژرف آسمان» می گویند. سحابی ها، کهکشان ها و خوشه های ستاره ای، از آن جمله اند. خصوصیت عمومی این اجرام دور بودن آنها از ماست و همین خصوصیت باعث شده است که بسیاری از بزرگترین و پرنورترین آنها، حتی از درون تلسکوپ هم بسیار کوچک و کم فروغ دیده شوند. اما در این میان استثنائاتی هم وجود دارد. بزرگی و یا نزدیکی برخی از این اجرام به زمین موجب شده است که ما بتوانیم آنها را حتی بدون نیاز به ابزار رصدی و تلسکوپ هم در آسمان مشاهده کنیم. کهکشان آندرومدا (M۳۱) خوشه ستاره ای کندوی بی عسل و سحابی جبار (M۴۲) از جمله همین اجرام دوردست آسمان ما هستند. اما شهرت هیچ کدام از اینها به پای خوشه پروین نمی رسد. همین امشب از ساعت ۱۰ شب به بعد و در بالای افق شرقی، صورت فلکی ثور را پیدا کنید. با کمی جست وجو در این ناحیه از آسمان، یک لکه محو سفید رنگ توجه شما را جلب خواهد کرد. فقط اندکی تمرکز و دقت بیشتر شما را قانع می کند که این ابر مه آلود در واقع چیزی نیست جز محل تجمع تعدادی ستاره، که چشم شما توانایی تشخیص کمتر از ۱۰عدد از پرنورترین آنها را دارد. پروین یک خوشه ستاره ای بزرگ است که بهترین منظره از آن در دوربین های دو چشمی قابل رؤیت است. اما از درون تلسکوپ، شما قادر خواهید بود که صدها ستاره کوچک و بزرگ را در کنار هم رصد کنید، گویی که تعداد زیادی دانه الماس بر یک مخمل سیاه پاشیده شده باشد.
اگر پیدا کردن این هاله نورانی در آسمان برایتان مشکل است، باید تا شامگاه جمعه صبر کنید. ماه در این شب مقارنه زیبایی را با خوشه پروین خواهد داشت اگرچه در اثر شدت نور ماه در این شب، ستاره های پروین رنگ پریده تر از شب های دیگرند، اما این هرگز از جذابیت های این مقارنه کم نخواهد کرد. نزدیکی ماه و پروین تا هفته ها، در آسمان ما تکرار نخواهد شد. مشاهده این زیبایی را از دست ندهید.

[محمد مهاجر]

منبع : روزنامه ایران