تسهیلات ارزی کلان برای واردات و صادرات

نخستین شعبه بانک تجارتی ایران و اروپا که طی مراسمی با حضور مظاهری رئیس کل بانک مرکزی و جمعی از مقامات پولی و بانکی کشور چهارشنبه هفته گذشته در تهران افتتاح شد، قرار است به اعطای تسهیلات کلان در بخش سرمایه گذاری صنعتی و تامین اعتبارات مورد نیاز در بخش واردات و صادرات اقدام کند.
طهماسب مظاهری رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه گشایش این بانک، فعالیت بانک های خارجی در ایران را موجب تامین اعتبار و نقدینگی موردنیاز واحدهای اقتصادی کشور می داند و در ادامه می افزاید: «حضور بانک های خارجی و به کارگیری دانش فنی روزآمد بانکداری از سوی این بانک ها، توسعه و ترویج رقابت بین بانک های خصوصی، دولتی و خارجی را فراهم می کند و موجب بهبود کیفیت خدمات بانک ها به مردم خواهد شد.»اما به گفته دست اندرکاران این بانک، آنچه که مظاهری در حاشیه افتتاح شعبه بانک ایران و اروپا به زبان آورد (تامین اعتبار بخش های تولیدی داخلی) هم اکنون از سوی این بانک قابل ارائه نیست و در آینده ای نه چندان دور شاید بتوان شاهد آن بود.
● اعطای تسهیلات ارزی برای صادرات و واردات
هم اکنون اعطای تسهیلات بانک در بخش صادرات و واردات است و به صورت ارزی انجام می شود. رضا بابایی، سرپرست بانک صنعت و معدن استان هرمزگان می گوید: «بانک ایران و اروپا فعلاً تامین اعتبارات بخش های صادرات و واردات و نیز تامین اهداف اعتباری صنایع کشور را به عهده خواهد داشت.»به گفته سیاوش نقشینه مدیرعامل بانک ایران و اروپا، افتتاح حساب جاری و سپرده، صدور دسته چک، ایجاد روابط کارگزاری بانکی با سایر بانک های داخلی و خارجی، صدور کارت های اعتباری، خرید و فروش ارز، اعطای تسهیلات برای خرید کالاهای بورسی و ... از جمله خدمات این بانک در آینده خواهد بود.
از سوی دیگر بابایی اعطای تسهیلات این بانک را تنها در بخش کلان می داند: «بانک تجارتی ایران و اروپا به ارائه تسهیلات در بخش خرد نمی پردازد و فعالیت عمده بانک اعطای تسهیلات کلان در سطح اقتصاد است.»
به گفته وی برای تسهیلات سقف خاصی در نظر گرفته نشده است و همگان می توانند از خدمات ارزی این بانک استفاده کنند.
● نرخ سود هفت درصدی مربوط به بانک ما نیست
سود تسهیلات این بانک به گفته بهمنی، دبیر کل بانک مرکزی هفت درصد تعیین شده است اما سیاوش نقشینه، مدیرعامل بانک تجارتی ایران و اروپا دیروز در گفت وگو با ایسنا اعلام کرد: «نرخ سود هفت درصدی اعلام شده با تسهیلات بانک ما ارتباطی ندارد.»
او نحوه محاسبه نرخ سود تسهیلات بانک متبوعش را براساس نرخ لایبر (بهره بین المللی بین بانکی) به اضافه نرخ ریسک پذیرفته شده در جهان ذکر می کند.
به گفته نقشینه، سرمایه بانک تجارتی ایران و اروپا در حال حاضر ۳۳۰ میلیون یورو است که بنا بر برنامه طراحی شده در سال ۲۰۱۲ میلادی به ۷۰۰ میلیون یورو خواهد رسید. اما سرمایه در نظر گرفته شده برای شعبه ایرانی آن ۱۰ میلیون یورو است.
● نبود محدودیت در استفاده از تسهیلات
وی همچنین از عدم محدودیت اعطای تسهیلات به افراد در این بانک می گوید: «بانک تجارتی ایران و اروپا به همه متقاضیانی که بتوانند با دنیای خارج در چارچوب نظامات بین المللی تبادل داشته باشند، تسهیلات می دهد اما کل تسهیلات قابل پرداخت بنابر ضوابط آلمان
۲۵ درصد پایه سرمایه است.» به گفته نقشینه این بانک همچنین آمادگی مبادله ارز را به کشورهای حوزه یورو ظرف ۲۴ ساعت دارد.
بابایی، سرپرست بانک صنعت و معدن استان هرمزگان، به نحوه اعطا و دریافت تسهیلات از سوی بانک تجارتی ایران و اروپا اشاره می کند: «تسهیلات به صورت ارزی اعطا می شود و در زمان بازپرداخت به دلیل نوسان های شدید برخی از ارزها چون یورو، تسهیلات ارزی را به صورت ارزی به علاوه سود موردنظر از گیرندگان تسهیلات دریافت می کند.»
● امکان وجود محدودیت در ارائه خدمات بین المللی
با آن که رئیس کل بانک مرکزی و بسیاری از مقامات پولی کشور حضور و فعالیت این بانک و بانک های خارجی دیگر را در ایران در پیشرفت بانکداری و تامین نقدینگی مورد نیاز بخش های تولیدی و صنایع و نیز ایجاد رقابت بین بانک های داخلی موثر می دانند اما فعالیت این بانک در ایران با توجه به شرایط تحریم، در هاله ای از ابهام قرار دارد. از سویی دیگر برخی از کارشناسان معتقدند تحریم، احتمال ورود بانک های بزرگ و معتبر بین المللی در بازار ایران را کاهش می دهد. همچنین اکثر بانک های تجاری ایران دولتی هستند و بخش قابل توجهی از فعالیت های آنها، در زمینه تعیین نرخ سود تسهیلات بانکی از سوی دولت انجام می شود و امکان ایجاد رقابت بین آنها برای کسب مشتری وجود ندارد.
شاهین شایان آرانی، کارشناس بانکی درخصوص تحریم و تاثیر آن بر عملکرد شعبه جدید این بانک می گوید: «برخی از بانک های ایرانی در شرایط تحریم به سر می برند و اگر قرار باشد حلقه تحریم علیه ایران تنگ شود تمامی فعالیت ها و عملکرد بانک تجارتی ایران و اروپا نیز زیرنظر شدید و موشکافی بیشتر قرار خواهد گرفت.»
اما بابایی تحریم را چندان موثر بر عملکرد این بانک نمی داند: «بانک صنعت و معدن جزء بانک های تحریم شده نیست و تا به حال این بانک توانسته تمامی خدمات بین المللی خود را انجام دهد.
از سویی دیگر بانک صنعت و معدن سهامدار عمده این بانک به حساب می آید که به تبع آن بانک ایران و اروپا نیز شامل تحریم نخواهد شد.
احمد حاتمی یزد، مدیرعامل سابق بانک صادرات نیز معتقد است: «اگرچه طبق قطعنامه شورای امنیت تاکنون یکی از بانک های ایران در حلقه تحریم قرار گرفته است اما آمریکا در پی اعمال فشار بیشتر به بانک های ایرانی است به طوری که بانک های فعال در آمریکا را مجبور به قطع روابط با بانک های ایران کرده است ولی همچنان برخی از بانک های اروپایی با ایران در تعامل دوجانبه قرار دارند. شعبه این بانک نیز به طور حتم می تواند خدمات مورد نیاز ایرانیان در سطح بین الملل را ارائه کند اما نه به راحتی.» با این وجود، مشخص نیست که بانک تجارتی ایران و اروپا تا چه حدی می تواند در زمینه ارائه خدمات بانکی بین المللی به ایرانیان کارگشا باشد.

راشل آرامیان
http://thebankers.blogfa.com