ضرورت تغییر سال پایه شاخص قیمت با توجه به سهم اقلام هزینه خانوار

در تهیه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی خانوار که برای محاسبه نرخ تورم مورد استفاده قرار می‌گیرد، ضرایب اهمیت کالاها و خدمات (وزن‌ها) در سبد مصرفی خانوارها از اهمیت خاصی برخوردار است.
برای محاسبه شاخص قیمت، اغلب کشورها یک سال را به‌عنوان سال پایه انتخاب کرده و ضرایب به‌دست آمده را برای چند سال ثابت نگه‌‌داشته و با اجراء طرحهای قیمت‌گیری از کالاها و خدمات، شاخص را برای سال‌های مختلف محاسبه می‌کنند.
یکی از ویژگی‌های سال پایه انتخاب شده، سالی است که از نظر اجتماعی و اقتصادی وضعیت عادی باشد.
محاسبه ضرایب اهمیت در سال پایه از دو جنبه قابل بررسی می‌باشد.
۱) در سال پایه سعی می‌شود آمارگیری از هزینه و درآمد خانوار به‌گونه‌ای صورت گیرد که اقلام هزینه از پوشش مناسب برخوردار باشد.
۲) معمولاً پس از گذشت چند سال از سال پایه، در نتیجه تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در الگوی مصرفی خانوارها تغییراتی رخ می‌دهد که اهمیت کالاها و خدمات را تحت‌تأثیر قرار داده به‌طوری‌که ضرایب اهمیت و وزن‌های قبلی، کارائی خود را از دست می‌دهند.

محمدصادق عوضعلی‌پور

منبع : مرکز آمار ایران