ضرورت دوستی های دوران کودکی

دوستی های دوران کودکی، مانند دنیای کودکی ساده و بی ریاست.کشف این دنیا و قوانین حاکم بر روابط آن، برای بزرگ ترها لذت بخش خواهد بود.
گاهی معیارهای دوستی در کودکان برای پدرها ومادرها، سوالات بی پاسخی است که ذهنشان را درگیر می کند.این که کودکشان با کسی دوست است که به نظر آن ها هیچ شباهتی به او ندارد، نگرانشان می کند. از این که کودکشان به طور ناگهانی از بازی با کودک خاصی امتناع می کند، متعجب می شوند هنگامی که کودکشان آن ها را هم سن خود فرض کرده و به بازی های طولانی مدت وادارشان می سازد، در می مانند.در این گزارش موضوع دوستی های کودکان را با خود آن ها به بحث گذاشته ایم. که نشان دادند که به سن و تجربه کم برای دوستی یا هم بازی شدن با کودکان دیگر، معیارهای خاص خود را دارند. این معیارها هر چند از کودکی به کودک دیگر متفاوت است، اما در انتخاب همه آن ها نقش دارد.با امیرمهدی ۶ ساله، فاطمه حسینی چهار و نیم ساله، لعیا شمشیری چهار ساله، یکتا احمدی سه و نیم ساله و مادرانشان صحبت می کنیم.
● تجربه های کودکی
دوست یعنی چه؟
امیرمهدی: دوست یعنی کسی که با آدم بازی کنه.
لعیا: کسی که می آید پیش ما تا تنها نباشیم.
فاطمه: کسی که همیشه پیش آدم است.
اگر با کسی دوست نباشیم چه می شود؟
یکتا: دیگر نمی شود بازی کرد.
امیرمهدی: اگر آدم دوست نداشته باشد تنها می شود و حوصله اش سرمی رود.
لعیا: آن وقت باید تنهایی بازی کنیم.
فاطمه: کسی نیست که با ما بازی کند.
● دوست خوب چه کسی است؟
امیرمهدی: دوستی که از بقیه دوست هایم به من نزدیک تر است و بیشتر با هم دوست هستیم، کسی که بدون من کاری نکند و کارهایی که دوست داریم را با هم انجام بدهیم و موفق شویم.
فاطمه: کسی که دوستم داشته باشد، برایم هدیه بخرد و همیشه کمکم کند.
یکتا: دوستی که زیادبیاید خانه مان.
امیرمهدی: یادم رفت بگویم، دوست خوب کسی است که با آدم قهر نکند.
● شما با دوستانتان قهر می کنید؟
امیرمهدی: نه، چون قهر کردن کار بدی است، من اصلا با بچه هایی که قهر می کنند، دوست نمی شوم.
لعیا: نه، چون دوست هایم همه مهربانند.
فاطمه: نه، چون قهر و دعوا کار بچه های بد است.غزاله حسینی، مادر یکتا می گوید: یکتا خیلی راحت با بچه ها دوست می شود.مثلا اگر یک ساعت او را به پارک ببرم، تعداد زیادی دوست پیدا می کند، البته گاهی مجبور هستم یک سری از دوست هایش را حذف کنم. یعنی به طور غیرمستقیم شرایطی را به وجود آورم که با آن ها رابطه نداشته باشد یا کمتر آن ها را ببیند.مریم اربابی، مادر امیرمهدی، درباره دوستی های او می گوید: امیرمهدی دوستان زیادی دارد. بچه راحتی است و با همه دوست می شود، اما به رفتارهای خشن و قهر کردن بچه ها بسیار حساس است. از بچه هایی که اهل خشونت هستند و در بازی کتک کاری می کنند یا بچه هایی که در بازی قهر می کنند، خوشش نمی آید و حاضر نیست با آن ها دوست شود.
مژگان ایزدپناه، مادر فاطمه می گوید: آشنایی و دوستی های فاطمه فقط در چند کلاس آموزشی است که یکی، دو بار در هفته می رود. با این حال با هر گروه سنی دوست و راحت با آن ها مشغول بازی می شود. البته دوستی با بچه های بزرگ تر از خودش با فاصله های سنی زیاد را بیشتر دوست دارد. شاید به این دلیل که بزرگ ترها بیشتر به حرف او گوش می دهند و در بازی دعوایشان نمی شود.
مریم علی پور، مادر لعیا نیز مانند مادر فاطمه، دوستی های کودکش را محدود می داند و می گوید: با توجه به این که لعیا به سن مدرسه نرسیده و مهد هم نمی رود، دوستان زیادی ندارد و دوستی هایش محدود به جمع های خانوادگی است، بنابراین نه او سهم زیادی در انتخاب دوست دارد و نه من درباره کسانی که همبازی اش هستند، نگرانم.
● ضرورت دوستی های دوران کودکی
دوستی به کودکان کمک می کند تا مهارت های عاطفی- اجتماعی خود را گسترش دهند، آن ها از داشتن روابط صمیمی و نزدیک با همسالانشان، به نکات و ارزش هایی پی می برند که نمی توانند از بودن با والدین و اعضای بزرگسال خانواده بیاموزند.یک روانشناس با بیان این مطلب می گوید: دوستی به کودکان کمک می کند تا آن ها یاد بگیرند چگونه با دیگران رفتار کنند و چگونه از قوانین و مقررات پیروی کنند، چگونه تصمیم بگیرند و با مفهوم ترس، خشم، عصبانیت و اعتراض کردن آشنا شوند.
آن ها از طریق این دوستی ها می آموزند که چگونه باید پیروز شوند، چگونه باید کمبودها را تحمل کنند و چگونه باید رفتار مناسبی داشته باشند.«علیرضا حبیبی» می افزاید: دوستی، حس همدلی و نوع دوستی را در دل آن ها زنده می کند، آن ها در جمع دوستانشان استعدادها و ویژگی های خود رابهتر می شناسند و می توانند خودشان را با آن ها مقایسه کنند، کودکان از طریق مشاهده هم سن و سالان خود به شباهت ها و تفاوت هایشان با آن ها پی می برند.
وی خاطر نشان می کند: دوستی عاملی برای سلامت و بهداشت روانی کودک است، تحقیقات نشان می دهد کودکانی که در جمع بزرگ می شوند، کمتر دچار مشکلات ارتباطی می شوند، از طرف دیگر، کودکانی که در دوست یابی مشکل دارند، در جمع دوستانشان بیشتر احساس تنهایی و طرد شدن می کنند و در سازگاری با محیط های آموزشی ناتوان تر هستند.
● دوست یابی
کودکان از همان ماه های آغازین تولد خود در تلاشند با گرداندن سرشان به سوی صدای گفت و گوی افراد با اطرافیانشان ارتباط برقرار کنند. تعاملات و واکنش های ظریفی که کودک با محیط پیرامونش برقرار می کند، نشان می دهد که کودک قادر است وابستگی های عمیق عاطفی بین خود و اطرافیانش را به وجود آورد.
«حبیبی» در ادامه می گوید: پژوهش های مختلف نشان می دهد کودکانی که در جمع کودکان دیگر بزرگ می شوند با کودکانی که تنها در جمع افراد بالغ بزرگ می شوند تفاوت های شخصیتی بسیاری دارند، کودکان در خردسالی، آشنایی و تثبیت روابط شان با یکدیگر را شروع و سعی می کنند و به تدریج ارتباط خود را با چند نفر از دوستانشان صمیمی تر کنند.به گفته وی کودکان پیش دبستانی، دوستانشان را از بین ۱۰ تا ۱۵ نفر انتخاب می کنند و در عین آن که با همه رابطه ای دوستانه برقرار می کنند، با یکی دو نفر نزدیک تر و صمیمی تر می شوند. اغلب دوستی های دوران خردسالی کلامی نیست، بلکه دوستی آن ها به میزان فعالیت مشترکی که با هم انجام می دهند، بستگی دارد.وی تصریح کرد: کودکان در سن خردسالی با گروهی از بچه ها دوست می شوند که علایق و سرگرمی های مشترک داشته باشند.
تحقیقات نیز نشان می دهد کودکانی که دارای دوستی های باسابقه طولانی تر بوده اند، برای حفظ و نگهداری دوستی شان تلاش بیشتری می کنند.

رضاپور

منبع : روزنامه خراسان