هواپیمای MiG-۲۱ Fishbed

● میگ۲۱ فیش بد، جنگنده رهگیر روسی
جنگنده میگ۲۱، هواپیمای رهگیر و جنگنده ای می باشد که تنها در روز قادر به انجام عملیات مؤثر است. این هواپیما، یکی از جنگنده هایی می باشد که تا کنون به خدمت بیش از سی کشور دنیا در سراسر جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران در آمده است. این جنگنده رهگیر برای اولین بار در سال ۱۹۵۵ اولین نمایش عمومی و پرواز خود را به انجام رساند.
میگ ۲۱ از جنگنده هایی بود که در جنگ ویتنام به صورت بسیار انبوهی علیه هواپیماهای آمریکایی به کار گرفته شد. بین تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۷۲ تا ۸ ژانویه ۱۹۷۳، هواپیماهای اف-۴ فانتوم حدود ۶۸ فروند از این هواپیماهای میگ ۲۱ را با موفقیت سرنگون ساختند.
از این هواپیما تعدادی بیش از ۸.۰۰۰ فروند در داخل یا خارج از کشور شوروی سابق در حدود ۱۵ مدل گوناگون ساخته و تولید شد. جنگنده میگ ۲۱ از شکل بال دلتا گونه بهره می برد که برعکس بیشتر هواپیماهای دلتا شکل، بال های این هواپیما به جای نصب شدن در وسط به انتهای بدنه، در وسط بدنه نصب گشته است. قلب تپنده این هواپیما یعنی موتور آن، یک موتور توربوجت ساخت تومانسکی مدل R-۱۱ می باشد که در وسط بدنه قرار گرفته است.
ورودی موتور این هواپیما به جای قرار گرفتن در طرفین هواپیما، در دماغه آن کار گذاشته شده و همچنین فلسفه قرار دادن مخروطی در جلوی آن که در تصاویر قابل مشاهده است، کاهش سرعت های هوای ورودی به موتور برای انجام عمل احتراق به طور کامل است. در انتهای هواپیما نیز تنها یک اگزوز یا خروجی منفرد برای تخلیه گازهای موتور قرار گرفته است. بدنه این هواپیما، بدنه ای لوله ای طویل با دماغه ای بدون نوک معمول در هواپیماهای دیگر است.
در میگ ۲۱، کاناپی یا همان شیشه ی پوشش خلبان، از نوع حبابی می باشد. این هواپیما دارای یک سکان پایدار کننده عمودی در انتها است که تا حدودی نیز به عقب برگشته است. پایدار کننده های افقی آن نیز به همان ترتیب در طرفین سکان عمودی به صورت سوپت بک قرار گرفته اند. میگ ۲۱ می تواند نقش های مانند حمله به اهداف زمینی و عملیات تمرینی برای دانشجوهای خلبان را به خوبی ایفا نماید اما در انجام نقش رهگیری، آن چنان که باید و شاید چست و چابک نبوده و عمل نمی نماید. این هواپیما دارای طولی به اندازه حدود ۱۵ متر و طول دو سر بالی به میزان ۷ متر می باشد. همچنین حداکثر وزنی که این جنگنده می تواند با خود بلند نماید حدود ۸ تن می باشد.
این هواپیما، جنگنده ای تک سرنشینه است و تنها قادر به حمل خلبان می باشد. حداکثر سرعتی که برای این هواپیما در نظر گرفته شده است، حدود ۲.۰۰۰ کیلومتر بر ساعت بوده و دارای سقف پروازی معادل ۱۴.۰۰۰ متر می باشد که در این مورد تا حدودی برتری خود را تنها با یک موتور مشخص می نماید. اما ضعف بزرگ این هواپیما این است که هواپیمایی با برد بسیار کوتاه می باشد و تنها قادر است که در آب و هوای مناسب و در روز عملیات انجام دهد.
همچنین این جنگنده برای انجام برخاست و نشست به باندی با حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ متر طول نیازمند است. یکی از دلایل عمده ای که برد کوتاه آن را بیش از پیش آشکار می نماید، ناتوانی این جنگنده در انجام سوخت گیری هوا به هوا است. در کل، این هواپیما که ظاهری بسیار نامتناسب دارد، جنگنده ای آن چنان که باید و شاید توانمند و مقتدر نبوده و وجود آن در آسمان، اساساً مشکل مهمی برای خلبانان جنگنده دشمن ایجاد نمی نماید.

نویسنده: آرمان

منبع : هوانوردی ایر