شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

عود


عود
بربط ظاهرا نام ایرانی همان سازیست كه اعراب كاسه آنرا با چوب یعنی عود پوشانده اند . تاریخ موسیقی خاور زمین نوشته هنری جورج فارمر ترجمه بهزاد باشی .
این ساز در اصل همان بربط ایرانی بوده از سازهای بسیار قدیمی است .فارابی برای اول دفعه به شرح آن پرداخته و چون آن را از سایر سازهای معمول زمان خود كاملتر دانسته آنرا مورد آزمایش قرار داده و سایرین هم از او پیروی كرده اند.
به اصطلاح قدما عود دارای ۴ وتر بوده و بعد وتر پنجمی هم به آن اضافه شده است . در ابتدا وتر های عود فرد بوده ولی بعدها برای آنكه صدای آن قوی تر شود هر یك از اوتار را جفت بسته اند . وتر های این ساز به فاصله چهارم درست كوك می شده و اسامی اوتار از بم به زیر چنین بوده است : بم ، سه تا ( مثلث ) دو تا( مثنی ) ، زیر ، حاد . خالقی - نظری به موسیقی .
زدود دل گره بر عود میزد
كه عودش بانگ بر داوود میزد
عود در اندازه های مختلف ساخته شده كه اندازه معمول متداول همان عود های ساخت ایران است و به طور كلی بزرگ یا كوچك بودن ساز در نوازندگی، اشكال یا تسهیلاتی بوجود نمی آورد . عود های ساخت كشور های عربی دارای كاسه ای بزرگ و عود های تركیه كوچك و عود های ایران در اندازه متوسط می باشد . با توجه به صدای گرم و جذاب ان به خوبی قابل استفاده در موسیقی سنتی ایران و بویژه برای تكنوازی آوازها و گوشه های اصیل ایرانی است . عود سازیست با صدای بم و دلنشین و به علت وسعت كم صدا كه جمعا دو اكتاو است باید نوازنده دقت و سلیقه بیشتری از خود نشان دهد تا درب نواختن آن موفق گردد . منصور نریمان - شیوه بربط نوازی.
مطرب مجلس بساز زمزمه عود
خادم ایوان بسوز مجمره عود.
منبع : ایران ملودی