بیگانه‌هراسی یا اختلاف بین فقیر و غنی

هنوز دردمند آفریقایی‌هایی هستیم که در کنیا و زیمبابوه همدیگر را می‌زنند و می‌کشند که همان آفریقایی‌ها در بخش جنوبی آفریقا به هم حمله برده‌اند. این نتیجه وضعیت ارائه خدمات در کشور ماست، وضعیتی پایین حد متوسط. هنوز شاهد این مفهوم درون نظام‌های حکومت‌مان نبوده‌ایم. درگرفتن حمله‌های بیگانه‌ستیز در بسیاری از بخش‌های «گاتنگ» در نتیجه‌ نظام‌های ضعیف کنترل مهاجرت در کشور ماست؛ خلاف بسیاری از اظهارنظرها، این تنها عملی جنایتکارانه یا نتیجه‌ اعمال یک شخص یا گروه نیست. ما باید از سیاست‌بازی بچه‌گانه پرهیز کنیم و با سوءتعبیر از انگیزه‌های واقعی پشت این حادثه‌های روزافزون، ابهام اوضاع را بیشتر نکنیم. مهم نیست چه کسی پشت این قضایا است مهم این است که چه چیزی از آنها بر می‌آید. اول از همه حیاتی است که بدانیم این حوادث فراتر از ظرفیت نهادهای اعمال قانون هستند. به‌کارگیری نهادهای اعمال قانون البته برای آرام کردن موقعیت الزامی است اما شرایط اجتماعی اقتصادی فجیعی که در جامعه‌ ما رایج است به این راحتی‌ها از بین نمی‌رود. ارزش‌های دموکراسی قانون اساسی
جامعه‌ ما باید بخواهد به درجات بالایی در دستیابی به ارزش‌ها و هنجارهایی برسد که در سند قانون اساسی ما بزرگ داشته‌ شده‌اند. فقرا و حاشیه‌‌نشین‌ها اغلب چیزی از ارزش‌ها، حقوق اجتماعی اقتصادی و مسوولیت‌هایی که همراه آزادی دموکراتیک است، نمی‌دانند. قانون اساسی سال ۱۹۹۶ ما بند‌های زیر را در مورد حقوق اساسی بشر و نقش دولت در خود دارد:
بند ۷
۱) بیانیه‌ حقوق، سنگ بنای دموکراسی در آفریقای جنوبی است. این بیانیه حق تمام مردم کشور را محترم می‌شمارد و بر ارزش‌های دموکراتیک منزلت، برابری و آزادی انسان تاکید می‌کند.
۲) دولت باید به حقوق‌مندرج در بیانیه حقوق احترام بگذارد، حافظ آن باشد، مبلغ‌ آن باشد و آنها را محقق کند.بند ۷ وقتی کامل است که در کنار مقدمه‌ قانون اساسی و قسمت‌های ۱، ۲، ۸ تا ۱۲، ۲۴، ۲۵ (۱)، ۲۷، ۲۸ (۱)، ۲۹، ۳۲ و ۳۶ خوانده شود. چقدر در مطلع کردن شهروندان‌مان راجع به نظام ارزشی قانون اساسی و مسیر سیاستی که کشورمان دنبال می‌کند، پیشرفت کرده‌ایم؟ آیا به عنوان دولت به اندازه کافی برای عمل به تعهدات‌مان در قانون اساسی تلاش کرده‌ایم (هم به لحاظ آموزشی و هم به لحاظ امکان‌پذیری)؟ آیا سعی کرده‌ایم سریعا اطمینان کسب کنیم که شهروندان وفادار و رای‌دهنده‌ ما سهمی معتدل و برابر در منابع محدود کشور دارند؟ از شرایطی که شهروندان و ملیت‌های خارجی در آن زندگی می‌کنند، باخبریم؟ حال که مسوولیت حکمرانی را به گردن گرفته‌ایم، سوال‌هایی هست که باید همیشه آماده‌‌ پاسخ دادن به آنها باشیم. باید بدانیم که هرچقدر انگیزه‌های حملات دارودسته‌ها به مهاجران قابل فهم باشد، این حمله‌ها غلط هستند. علاوه بر محکوم کردن چنین اعمال سرکوبگرانه‌ای باید از خود بپرسیم که چرا آفریقایی‌ها همدیگر را هدف گرفته‌اند. این حوادث را نمی‌توان به تنهایی مورد بررسی قرار داد. اینها بازمانده‌های جامعه‌ای بیمار هستند که در سال‌های سال استعمار و‌‌ آپارتاید بزرگ شده‌ است؛ جامعه‌ای پر از اختلافات و نابرابری‌ها، فقر وسیع، بیکاری و بی‌خانگی، جامعه‌ای که بعضا فاقد قدرت و هدایت است.
● نظام‌های هشدار اولیه
در جامعه‌ای مثل ما، لازم نیست دولت نقشی ارتجاعی بازی کند تا حوادث برخوردهای شهری ممکن شوند؛ دولت باید نقشی حامی دخالت و پیشگیرانه داشته باشد. این کار باید از طریق رهبری بصیرت‌اندیش و نظام‌های هشدار اولیه تسهیل شود. این تنها راهی است که دولت می‌تواند اعتماد به نفس شهروندانش را جلب کند. هرچه مردم بیشتر نسبت به آینده‌ جمعی خود احساس بی‌توجهی و نومیدی کنند، نسبت به نظام بی‌وفادارتر و ستیزه‌جوتر خواهند بود ـ و متاسفانه بعضی‌ها هدف قرار می‌گیرند که امروز شاهد این هستیم.
جنون خشونت‌بار حاکم نتیجه ناکامی در مدیریت سیاسی و حکومتی است. از یک طرف رابطه‌ بین دولت و شهروندان مستاصلش، به‌خصوص از جوامع محروم، را داریم. از طرف دیگر این حوادث نشان از ضعفی هستند که در نظام‌های کنترل مهاجرت ما وجود دارد و مدیریت موثری بر حجم عظیم مهاجرت به آفریقای جنوبی به دلایل سیاسی و اقتصادی، انجام نمی‌شود. باید هشیارانه از ایجاد جوی که مغذی ناآرامی‌های مدنی بی‌معنا باشد پرهیز کنیم.
● قبول مسوولیت کامل
دولت و تمام صاحبان منافع مربوط باید برنامه‌ شکست فقر را در صدر فهرست اولویت‌های خود قرار دهند. این باید در واقعیت و نه فقط روی کاغذ صورت گیرد. اهالی آفریقای جنوبی باید به شکلی ریشه‌ای و مداوم یاد بگیرند چگونه در محیطی سرشار از صلح، امید و رفاه همزیستی کنند. این را باید به مثابه حقیقت اعلا آموخت. هر تلاشی از دولت برای آموزش شهروندانش راجع به نظام ارزشی قانون اساسی باید قدم اولی در اصلاح همه چیز باشد. کودکان ما باید هنگام بار آمدن بفهمند که آفریقای جنوبی خانه‌ای برای تمام ماست. برای دولت حیاتی است که به مردم بفهماند چگونه ارتباطی مولد با آرایش استراتژیک کشور داشته باشند تا هم به خود قدرت دهند و هم در کل به توسعه کشور کمک کنند. دولت ما می‌تواند به مردم قدرت بخشد تا اختیار زندگی و جوامع‌شان را در دست بگیرند. از روی این هدف است که می‌خواهم اعلام کنم که تمام دولت، و نه فقط اداره‌ امور داخلی و نهادهای اعمال قانون، باید مسوولیت کاملی برای خشونت حاکم بر عهده گیرند، استراتژی‌های قدرت‌دهی کنونی را تقویت بخشند و مبارزه برای افزایش ارائه خدمات را شدت دهند. ارزش‌های «باتو پله» (اول مردم-م) باید در تمام خدمات که خدمتگزاران اجتماعی، از جمله سیاستمداران، ارائه می‌کنند، ارجح باشد. تمام نهادهای دولتی باید بتوانند با همدیگر صحبت و همدیگر را تکمیل کنند که در غیر این صورت آفریقای جنوبی ـ و آفریقا ـ همیشه آفتِ ناآرامی مدنی علیه آدم‌هایی عوضی را در خود خواهد داشت. حالا زمان عمل است!
اوبرت ماتیوا هماهنگ‌کننده منطقه‌ای شورای جوانان آفریقایی ـ عربی در جمعیت توسعه آفریقای جنوبی است.

اوبرت ماتیوا*/ ترجمه‌ آرش عزیزی

منبع : روزنامه کارگزاران