تاریخ مهاجرت اقوام در خلیج‌فارس: ملوک هرموز

نویسنده : وثوقی - محمدباقر
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۱/۰۳/۰۴
رده دیویی : ۹۵۵.۷۳۵
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۵۱۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۹۱۹۳۰-۰-۶

کتاب حاضر تحقیقی است درباره ملوک هرموز و نقش آنها در فعالیت‌های اقتصادی و تجاری, نیز تحولات سیاسی و اجتماعی و جمعیتی خلیج فارس .کتاب متشکل از چهار فصل است .در فصل اول تاریخ ملوک هرموز از مهاجرت تا تثبیت با این مباحث بررسی می‌شود :آغاز تاریخ ملوک هرموز, منشا نژادی ملوک هرموز, تحولات خلیج فارس پس از اسلام تا قرن ششم, مهاجرت اقوام, بررسی وضعیت سیاسی و اجتماعی سواحل عمان, ترکیب جمعیتی و نژادی بخش‌های جنوبی, مسیرهای تجاری هرموز تا قرن ششم . در فصل دوم تصویری از تحولات سیاسی و اقتصادی هرموز در قرن هفتم و هشتم هجری فراهم می‌آید ;سپس تاثیر یورش مغول بر جا به جایی قدرت در کرمان و فارس و اثرات آن بر روند قدرت‌گیری ملوک هرموز, همچنین علل افول و رکود کیش و جایگزینی هرموز به جای آن به تفصیل بیان می‌شود .مباحث عمده این فصل عبارت‌اند از :کرمان و فارس در آستانه یورش مغول, زندگی سیاسی ملوک قدیم هرموز, تلاش رکن‌الدن محمود قلهاتی برای استقلال, انقراض سلفریان فارس و زمینه کسب استقلال هرموز, استقلال هرموز, مداخلات کرمان و فارس, انتقال پایتخت به جزیره جرون, عصر ملک اسلام دوره اعتلای کیش, ملک عزالدین گردانشاه و مسئله کیش, افول نهایی کیش, فال و خنج نواحی پس کرانه‌ای هرموز, توران شاه اول و بحران داخلی, محمدشاه و روابط با آل مظفر و تیموریان .فصل سوم با عنوان 'عصر بحران‌های داخلی 'به بررسی تحولات اقتصادی و سیاسی هرموز در قرن نهم ـ پیش از ورود پرتغالی‌ها ـ اختصاص دارد . در این فصل همچنین به جغرافیای تاریخی جزیره و توابع آن در بخش‌های ساحلی شمال و جنوب خلیج فارس اشاره می‌شود .مباحث دیگر این فصل عبارت‌اند از :جزیره جرون, تبادلات اقتصادی هرموز, ساختار شهری جرون, بیرونات, عمان, بحرین و قطیف, بخش‌های ساحلی ایران .در فصل چهارم که 'عصر استعمار 'عنوان گرفته, به زمینه‌های سیاسی اقتصادی ورود پرتغالی‌ها به هرموز اشاره می‌شود, در پی آن, از واکنش نیروهای اجتماعی و سیاسی جزیره در مقابل حضور پرتغالی‌ها سخن می‌رود, سپس این مباحث مطرح می‌شود :دلایل عدم حمایت شاه اسماعیل از پادشاه هرموز, چگونگی برخورد نظام‌های اجتماعی موثر در این قیام‌ها, بررسی تاثیرات گوناگون حضرو پرتغالی‌ها در اقتصاد هرموز و منطقه, شرایط و دلایل انحطاط اقتصادی و سیاسی هرموز, نحوه توجه ایران به مسائل جنوب در عصر شاه عباس, چگونگی آزادسازی هرموز و نتایج فتح این جزیره از طرف نیروهای ایرانی و ارزیابی نقش انگلستان در این رویداد .کتاب با فهرست منابع, کلید واژه‌ها, جدول‌ها و نمودارها به پایان می‌رسد .