پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024


مجله ویستا

نعلبندی


نعلبندی
اندام اسب بر روی چهار ستون كه پاهایش باشند استوار است و زیر بنای این ستونها سمها هستند.اگر اسبداری و یا سواركاری با ساختمان سم و نكات قوت و ضعف آن آشنا نباشد هیچگاه نمی تواند از اسبش آنگونه كه باید استفاده نماید ، پس لازم است ابتدا با ساختمان سم آشنا شویم.
پس از آشنائی با سم باید بیاموزیم كه چگونه از آن مراقبت كنیم.
۱-موهائی كه اطراف قلم و پی اسب را احاطه كرده اند تراشیده تا از آلودگی و شقاق و اگزما جلوگیری شود .
۲- هیچگاه برای نظافت سم ها از هیچ گونه برس استفاده نشود. زیرا ممكن است پوشش محافظ طبیعی خارجی را از بین برده و باعث ورود حرارت به داخل سم شود.
۳- همواره با تكه ای پارچه نخی و یا پنبه سم را تمیز كنید.
۴- موراه از دوش سرد و یا گرم و یا قرار دادن سم ها در آب جاری غفلت نشود چرا كه سم ها از لبه فوقانی جدار و چنگال و كف سم آب جذب می كنند .
۵- روغن سم باید هنگامی به سمها مالیده شود كه سم ها مرطوبند تا رطوبت ناشی از دوش و یا .... در داخل سم باقی بماند در غیر این صورت سم ها با جزئی حرارت رطوبت را از دست داده ، خشك و فشرده تر می شوند .
۶- از ضماد تخم كتان برای سمهای حساس و مریض استفاده و هر ۲۴ ساعت یكبار عوض شود .
۷-قرار داشتن سمها در گل رس همیشه آنها را مرطوب نگه می دارد .
●چگونه متوجه شویم كه اسب به نعلبندی نیاز دارد :
معمولا هر سم سالمی هر ماه در حدود یك سانتیمتر رشد می كند و قابل تشخیص است و برای تشخیص دو روش وجود دارد .
۱- اگر از پهلو به اسبی كه در حالت عادی بر روی چهار پای خود ایستاده نگاه كنیم خط افقی می شود در این هنگام صافی در سم از بین رفته و اگر خطی از پنجه به طرف استخوان تاجی و مچ اسب بكشیم این خط غیر افقی و زاویه دار است .
۲- اگر سم را بلند كرده و نگاه كنیم اسفنجهای پاشنه به طرف پنجه متمایل شده و یك سانتیمتر رشده نیز قابل روئیت است .
●غیار:غیار یعنی آرایش مطلوب سم برای حفظ سلامت اندام های حركتی به نحوی كه قسمت شاخی تا رسیدنبه خط سفید پنجه برداشته شده و در قسمت پاشنه ها هم نسج شاخی تازه مشاهده شود . در این حالت اسب باید بتواند روی تمام سطوح سم های خود به صورت تراز قرار گیرد و به هنگام حركت بخلق هایش كه در حكم كمك فنرها می باشند نه تحت فشار باشند و نه خنثی باشند.
پس از غیار باید موارد زیر مد نظر قرار گیرد :
▪كف سم ها تراز شوند .
▪پاشنه ها و بادخورها به اندازه مناسب باز شده باشند .
▪پوشش سطح خارجی دست نخورده باقی مانده ، شاخ موها كوتاه نشوند .
▪چنگال ها با زمین در تماس باشند تا پمپاژ خون به راحتی میسر شده ، سم ها حالت ارتجاعی را از دست نداده و پاشنه ها باز تر شده و سم ها هر چه بیشتر رشد كنند .
▪اندازه سم ها با یكدیگر یكسان و زاویه بخلق ها با سم ها متناسب باشند .
●بستن نعل:
به منظور حفظ غیار به نحوی كه هیچگونه تغییری در آرایش اولیه بوجود نیاورد ، نعلها نصب می شوند.
●اصول نعلبندی
▪تاریخچه
منابع چندانی در مورد تاریخچه نعلبندی اسب وجود ندارد و زمان تما یل بشر به فراگیری این هنر مشخص نیست . در بین تا ریخ نویسا ن دو نفر به نامهای « لیژرینگ » و « هارتمن » مطا لبی د رباره هنر نعلبندی بیان كرده اند، كه در سال ۱۸۹۸ توسط « دولار » ترجمه و بصورت كتابی ارائه شده كه ما مختصری از این تاریخچه را بیان میكنیم . یونانی ها و رومیهای قد یم اگر چه در بسیاری از علوم , پیشرفته بودند ولی توجه زیادی به بهبود وضع د ست وپای اسبهای خود نداشتند . اسكندر كبیر برای حل این مسئله چند سا لی كوشید ولی بنظر میرسد كه كوشش او هم به نتایج جا لبی منجر نشد و حتی ظاهرا ناراحتی سم اسبها مانعی برای پیشرفت او شده بود . نقل كرده اند كه علیرغم این كوششها اسكند ر مجبورشد در هنگام رسیدن به آسیا تعداد زیادی از اسبهای خود را بعلت لنگش رها كند.
رومیها اولین بار یك جسم فلزی محافظ را بنام (hipposandal ) اختراع كردند كه به دست و پای اسبها ی خود می بستند و ظاهراً از این جسم فلزی فقط برای اسبهائی كه سم آنها معبوب بود استفاده می شد که بستن این جسم فلزی خود مشكلات د یگر ی را برای اسبهای آنها بوجود میآورد .
هنگامیكه رومیها به اروپا استیلا یافتند جند طایفه از « كلت » ها « گل » ها و « ژرمن » ها كه مغلوب رومیها شده بودند، از زمانهای پیش از میلاد مسیح از نعل فلزی كه با میخ نصب میشد ، استفاده میكردند . ولی آثار تاریخی به جا مانده در قلعه های رومیها د راروپا نشان میدهد كه این قوم فقط از همان جسم فلزی فوق الذ كر برای سم اسبهای خود استفاده میكردند.
مغولها ادعا میكنند كه اسبهای قوی وكوتاه خودشان را از زمانهای خیلی گذشته نعل میكرده اند , آنها از نعل هائی بشكل نعلهای چنگال دار امروزی كه با سه گیره به سم متصل می شده استفاده میكرده اند و ظاهراً از نظر تاریخی همین امر موجب تفوق مغولها د رهنگام غارت كردن و همچنین پیشروی سریع تر آنها از اسكندر بود كه تا رسیدن به اروپای شرقی بدون وقفه اسب تاختند و اسكندر نتوانست شپه قاره هند را طی كند.
اعراب همیشه به مواظبت زیاد و پذ یرائی ا ز اسبها ظریف خود معروف بوده اند . آنها قبل از تشكیل امپراطوری روم از نعلهائی استفاده میكردند كه شباهت زیادی به نعلهائی كه مغولها به كار میبردند داشت و با میخ به سم متصل می شد.
درقرون وسطی نعلبندی در قاره اروپا , اسكا ند ینا وی و بریتانیا متداول شد . نعلهای بكار برده شده انواع مختلفی داشتند ولی خشن بوده و خیلی ناشیانه به سم میخ كوبی میشدند . اگر چه نعلها پوشش محافظی برای سم بشمار میآمدند ولی ظاهرا قایده دیگر ی در بر نداشتند . نعلهائی كه ناشیانه توسط اسكا ند ینا ویها اختراع شده بود ظاهراً برای جلوگیری از لغزش روی یخ بكار میرفت و احتمالاً مورد توجه هم قرا ر گرفته بود .
در قرن شانزدهم اولین بار ایتالیائی ها درمورد هنر نعلبندی مطالبی تألیف و منتشر كردند و میتوان آنان را بنیان گذار هنر نعلبندی دانست . طی قرن هیجدهم , هنگامیكه كالبد شناسی و فیزیولوژی اسب مورد مطالعه قرار گرفت , سم اولین موضوعی بودكه از نظر علمی مورد دقت بیشتری وا قع شد.و راه را برای توسعه علمی هنر نعلبندی گشود . در قرن نوزدهم كه هنر و علم با سرعت بسیاری پیشروی میكرد رفته رفته هنر نعلبندی تكمیل تر شد چندین نعلبند معروف اروپائی و امریكائی در كشف مطالب نوین درباره این هنر تأثیر زیادی گزارد ند لكن رهبری اصلی رامدارس دامپزشكی عهده دار بودند.
كاربرد نظامی اسب بخصوص در آلمان , یكی از موثرترین عوامل برا ی پیشروی هنر نعلبندی بود. سواره نظام در ارتش اهمیت خاصی داشت و هر چقدر تعداد اسبهای لنگ در ارتشی كمتر بود بالطبع قدرت تحرك آن در مقابل دشمن زیادتر می شد. د رآلمان تعلیم دادن نعلبندی ارتش در مدارس دامپزشكی انجام می شد . و برای اولین بار گذارنیدن امتحان و اخذ گواهینامه به نعلبندی د رآلمان متداول شد.
در حدود سال هزارونهصد، هنر نعلبندی به موقعیت اصلی خود بعنوان یك هنر و علم دست یافت ولی بازدهی كامل ا ز دا نستیهای این هنر بعلت استفاده های شغلی كم بود . رفته رفته تعدا د مراكز و مغازه های نعلبندی افزایش پیدا كرد كه حتی تا چندین سال پیش نیز این مراكز در تمام نقاط دنیا وجود داشت.با پیشرفت صنعت اتومبیل و تهیه آسانسور، به تدریج نعلبند ها بصورت سیار درآمدند و امروزه د راكثر نقاط دنیا بیشتر با اتومبیل و تجهیزات خود به مراكز اسبداری رفت و آمد میكنند.
اگر چه پیشروی بشر در شناخت هنر نعلبندی به منظور محافظت سم، دوست و یار همیشگی اش اسب، به كندی صورت گرفته، لكن غرور آمیز است و ا گر بهمین منوا ل بشر را بطه خود را با اسب حفظ كند، مسلما” این هنر محتاج توسعه بیشتری است. هر اسب داری باید، اطلاعاتی در مورد كالبد شناسی و ساختمان دست و پا و بخصوص سم اسب داشته باشد . برای اصلاح سم , انتخاب نعل مناسب ونصب آن و اطلاع كافی ا ز ساختمان سم , ضرورت محض دارد و نعلبند بدون داشتن این اطلاعات بهیچوجه برای عمل نعلبندی مناسب نیست.
اساس هنر نعلبندی شامل اطلاعاتی درباره ساختمان سم , جلوگیری از رشد زیادی دیواره سم , جلوگیری از ترك و سوراخ شدن دیواره سم , اصلاح و بهبود شیوه راه رفتن و جلوگیری از لغزش اسب , معالجه مراض و درهنگام ضرورت افزایش كارا ئی اسب میباشد.●اصول نعلبندی:
اساس نعلبندی حفاظت سم در مقابل انحراف از خطوط شا قولی آن و برداشت نسج شا خی اضا فی، اند کی بیش از مقدار رویش طبیعی آن است . این اعما ل باید به روشی صورت بگیرد كه در اعمال فیزیولوژی قمستهای مختلف سم و راه رفتن اسب اختلا لی بوجود نیاورد . نعلبند، با نعلبند ی صحیح، عملا ” نقش مهمی در راه رفتن صحیح اسب ایفا میكند . حركات موزون دست وپا تقریباً به توازن هریك از سم ها بستگی دارد .
▪تراز كردن سم : سمی را میتوان تراز شده دانست كه در هر موقعیت ارتباطش با، ساق دست وپا به نحوی باشد كه وزن اسب بطوری مساوی در تمام قسمتهای آن تقسیم شود.بنابر این تراز كردن سم یكی از اصول مهم نعلبندی بشمار می آید .
▪موزون كردن راه رفتن اسب:راه رفتنی را موزون میگویند كه حركات سم ها ، بدون اشكال و یا حركاتی اضافی صورت بگیرد . سم ها و دست و پا باید از مسیر خطوط شا قولی بدن، بدون هیچگونه لغزش جانبی , بطرف جلو وعقب حركت كنند و بین سمهای جلو و عقب فاصله وجود داشته باشد و باندازه ای از زمین بلند شوند كه نوك آنها در هنگام حركت، به جلو با زمین تماس پیدا نكنند . بنابر این برای ایجا د وحفظ حرکتی متعادل در اسب , ترا ز كردن سم ها اصلی اساسی است.
سم ها باید، در هنگام خم و بلند شدن از روی زمین د رامتدا د خطوط شاقولی بدن قرار داشته باشند تا، هنگام راه رفتن با بخولق ها در یك امتداد قرا ر گیرند. برای رسیدن به این هدف، شكل نعل و متناسب كردن آن برای سم ها اصلی مهم است . بنابراین میتوان گفت كه موزون كردن راه رفتن اسب صرفا“ به مهارت و اطلاعات نعلبند بستگی دارد . در این بحث , اصولی را که باید د رنعلبندی اسبهای سواری بكار رود، مورد مطالعه قرار میدهیم و از نعلبندی اختصاصی برای اسبهای چوگان و یا باری خود دا ری میكنیم .
●نعلبندی اسبهای سواری
اول ـ معاینه ابتدائی سم :
قبل از نعلبندی باید ا ز روش راه رفتن , شكل دست وپا , اندازه، قا لب و و ضعیت كلی سم ها معاینه دقیقی بعمل آورد تا بتوان نعل مناسبی برای اسب اماده كرد . هنگامی میتوان برای ا سبی سواری از نعل معمولی استفاده كرد كه سم ها و راه رفتن آو كاملاً طبیعی بوده و فقط بخواهند از اسب سواری بگیرند.
الف ـ بازرسی راه رفتن اسب سواری قبل از نعلبندی : بعد ا ز زین كردن اسب سواركار همیشگی آو، باید مدت بیست دقیقه بر او سوارشود . درحین سواری چگو نگی حر کت سم ها و ارتباط آنها را با خطوط شا قولی اندام های حر کتی، باید مشاهده شود . مشاهده كننده باید طوری قرار گیرد كه، اسب در خطی مستقیم از جلوی ا و عبور كند. سر اسب باید آزا د باشد و روی زمین مسطحی گام بردارد . باید در گام قد م یورتمه كار , و بالاخره بورتمه كشیده حركات سم ودست وپاها را در نظر دا شت . در این مدت بی نظمی حركات از گامی به گامی دیگر واضح تر می شوند و بایدمشاهده کننده به سئوالات مهم زیر پاسخ بدهد :
▪آیا سم ها و دست و پاها در هنگام بلند شدن از زمین در امتدا د خطوط شاقولی بدن حركت میكنند یا دا رای حركا ت چرخشی جانبی هستند ؟
▪میتوان عمل بازرسی را از زوایای طرف راست اسب انجام داد وارتباط موقعیت دست و پا را ،باهم ازهمان طرف در نظرگرفته و لحظه ای راكه سم جلو ا ز زمین بلند شده و سم عقب در روی زمین قرار میگیرد مورد د قت قراردارد . دراین حالت باید مشاهده كرد كه آیا سم جلو زمانی كه از زمین بلند میشود قبل از آنكه سم عقب بزمین برسد بحد كافی با آن فاصله میگیرد یاخیر، چون ممكنست در غیر این صورت اسب تپق و یا كف بزند.
▪باید مشاهده كرد كه آیا سم ها كاملاً از زمین بلند شده و یا بر روی زمین كشیده می شوند .
ب ـ شكل دست وپا ها : هر گونه بی نظمی در ساختمان دست وپا موجب بهم خوردن نظم راه رفتن اسب می شود باید با طرح و پاسخ سئوالات زیر از چگونگی وضعیت شكل دست وپا مطلع شد .
▪اگر مستقیماً ا ز روبروی اسب به آ و نگاه كنیم، باید دقت كرد كه آیا دست وپا و سم شاقول هستند؟ و یا اینكه در مفصل بوله، این خط بطرف داخل و یا خارج شكسته شده و موجب تغییر حالت پنجه سم شده و یا اینكه در مفصل خرگوشی هم این خط بهمین نحو ا نحراف پیدا كرده است .
ج ـ معاینه سم ها از نظر جراحات و امراض احتما لی : در این معاینه باید فشردگی پستانك و پاشنه ها , ترا ز بودن سم و اندازه آنها , مقدار نسنج شاخی اضافی كه باید بر داشته شود و بالاخره نعل قدیمی رامورد دقت قرا ر دا د . این روش معاینه موجب می شود تا بتوان سم را كاملا“ تنظیم و نعل مناسبی برای آ ن تهیه كرد
دوم ـ برداشتن نعل قبلی :
اگر سم ها كاملاً سالم هستند میتوان تمام نعل ها را دریك مرحله برداشت ولی باید در نظر داشت كه در بعضی بیماریهای جعبه سم نمی توا ن این كار را انجام دا د . عمل برداشتن نعل را باید، با مواظبت و بدون هیچگونه اعمال زور صورت دا د . برای خارج كردن میخ های قدیمی باید نوك آنرا كه در روی جعبه سم پرچ كرده اند با دقت جدا وسپس به كشیدن میخ اقدام كرد. چه بسیار مشاهده شده كه عدم توجه باین امر موجب شكسته شدن جعبه شاخی وترك سم شده است .
سوم ـ آماده كردن سم برای نعلبندی :
سم را باید بنحوی قیار كرد كه خللی در كار قسمتهای مختلف آن بوجود نیاید . باید تراش سم بحدی باشد كه باسم های دیگر و قسمتهای مختلف بدن متناسب باشد.
●مراحل آماده كردن سم :
(۱) ـ ابتدا قسمتهای شاخی كف , شیارهای طرفین وهمچنین اطراف جسم قورباغه را بدقت برمیداریم و سپس چنگال را بدقت از نظر گند یده گی معاینه میكنیم . عمل برداشتن نسوج مرده را ا ز ناحیه پستانك یك طرف شروع كرده و بطرف پنجه پیش رفته و تاپستانك طرف مقابل پیش میرویم . هنگامیكه نسج شاخی مرده را برداشتیم ونسج تازه ظاهر شد مقدا ر برداشت را معیار برداشت دیوا ره سم قرار می دهیم تا، قسمتهای حساس سم محافظت شوند.به منظور حفظ قابلیت كشش نسج شاخی زنده كف سم و چنگال و محافظت این قسمتها د رمقابل ضربه , وجود یك پوشش ازنسج مرده ضرورت كامل دارد.برداشت چنگالهای سم موجب ضعف آن و بالاخر ه فشرده شدن پستانك و پاشنه های سم می شود.
(۲) ـمعاینه قسمت شاخی كف سم و زا ویه ای كه بین چنگال ودیواره آن بوجود می آید از نظر میخچه ضرورت دا رد . این ناحیه معمولاً بعنوان ناحیه میخچه معروف است.
(۳)ـ باید نسج شاخی كف را در زاویه ای كه بین چنگال ودیواره بوجود میآید , به اندازه ای برداشت كه نعل با پاشنه تماس پیدا نكند.
(۴) ـ با استفاده ا ز نوك چاقوی نعلبندی باید به دقت قسمتهای پوسته پوسته شده در كف سم را برداشت.
(۵) ـ باید قسمتهائی از نسج شاخی را كه در دیوا ره سم بیش از حد رشد كرده اند برداشت.
●رابطه بخولق وسم
اسبهائی كه بخولق آنها شیب دا ر است معمولاً سم آنها در قسمت جلو رشد بیشتری دارد وباید آنرا تا حد امكان تراشید. بشرط اینكه پاشنه ها را قبلاً كوتاه نكرده باشید ابتدا باید پنجه را كوتاه كرد وسپس اگر نتوانیم پنجه را باندازه ای كه مورد نظر است تراش بدهیم برای توازن سم باید از نعلهای یخ شكن دار ویا نعل پاشنه بلند استفاده كرد . عمل تراش را باید از قسمت خمیده پستانك با یك لایه ظریف شروع كرد و بطرف جلو و پنجه پیشروی كرد و بتدریج بر عمق برداشت اضافه كرد تا آنجا كه خط سفید كاملاً واضح دیده شود و نسج شاخی زنده تا وسط پاشنه نمایان شود . باید عمل برداشت را، ا ز پنجه بطرف پستانك مقابل ادامه بدهیم و بتدریج عمق برداشت را تارسیدن به پستانك كم كنیم . بمنظور آماده كردن سمی كه پاشنه های آن خیلی بلنداست باید قبل از آنكه در قسمت پنجه عمل برداشت صورت گیرد پاشنه را كوتاه كرد.در اسبهائی كه بخولق آنها كوتاه و كلفت است سم معمولا” در قسمت پاشنه رشد بیشتری دارد و د رهنگام آماده كردن چنین سم هائی باید ابتدا پاشنه ها را كوتاه كرد . اگر پنجه ها قبلا ” كوتاه شده باشند و نتوانیم پاشنه ها را نیز بهمان اندازه كوتاه كنیم متوازن كردن سم از پنجه به پاشنه امكان پذیر نخواهد بود و ممكنست به خم شدگی سم بطرف جلو منجر شود.
(۶) ـ تراز كردن با سوهان: عمل سوهان زدن را باید ابتدا با دقت برای تراز كردن دیواره های كف سم شروع كرد و سپس قسمت پشتی یا عقبی پستانك ها را سوهان زد . در صورت وجود نسج اضافی باید، قبل از سوهان زدن آنها را برداشت و سپس سطح كف سم را برای نعلبندی سوهان زد . تجربه نشان داده كه طرز گرفتن سوهان و سوهان زدن اهمیت زیادی دارد و گاه ا فرا د راست دست بعلت عدم تسلط در سوهان زدن طرف چپ , باعث می شوند كه این قسمت از سم همیشه ضخیم باقی میماند.
(۷) ـ معاینه مجد د برای تراز سم : بمنظور اطمینان از ترا ز بودن سم باید اسب را روی یك سطح كاملاً مسطح نگهداشت و خطوط شاقولی دست وپا و ارتباط آنها را باهم را كه حاكی از تقسیم مساوی وزن بدن به چهار دست و پا میباشد به روش زیر در نظر گرفت .
الف ) ـ از جلو، سم ها باید ارتباطشان با ساق دست و پا، آ نچنان باشد كه وزن بدن از طریق دست وپا بطور مساوی بروی سم ها پخش شود ( سم در امتدا د خط شاقولی دست و پا قرارداشته باشد ) .
ب ) ـ شیب دار شدن دیواره سم از تاج مو به نوك پنجه در ا ثر شیب دار شدن بخولق به و جود میآید . بنابر این باید سم را ا ز زمین بلند كرده و از پاشنه تا پنجه را در یكطرف كف سم مشاهده كرد و هر گونه بی نظمی را از نظر دور نداشت و سپس همین عمل را در طرف مقابل انجام دا د . د رمرحله بعد هردو طرف را با هم مقایسه كرده و مشاهده كرد كه آیا در یك سطح قرا ردارند یا نه . در یك سم ترا ز شده، خطی كه ا ز وسط شاخ مو به نوك پنجه سم كشیده میشود بایستی د رطرف راست خط شاقولی ستون دست وپا قرار گیرد .
چهارم ـ انتخاب نعل :
نعل را باید متناسب با اندازه سم , وزن اسب و كار ا و انتخاب كرد .
پنجم ـ بستن نعل :
محیط طبیعی كف سم معمولاً از محیط قسمت بالائی یا بعبارت دیگر شاخ مو بمقدار قابل ملاحظه ای بیشتر است و سم قالبی مقعر دارد . نسج شاخی د ردیواره سم در همه جا یكسان نیست ود رپنجه ها ضخامت آن دو برابر قسمت پشتی پستانك ها میباشد. این اختلاف ضخانت در نسج شاخی ممكنست ناشی از طرز كار طبیعی قسمتهای مختلف سم باشد .(۱) ـاندازه میخها نباید ا ز حد بیشتر باشد . میخها را به ا ندا زه های مختلف تقسیم بندی كرده اند مثلاً میخ نمره ۵ برای نگهداری نعل شماره یك كاملاً كافی است و یا میخ شماره ۶ برای نعل شماره ۲و ۳ مناسب است.
(۲) ـ برای فرو كردن میخها به دیواره سم بایذ، حتی الامكان از لطمه زدن به نسج شاخی جلوگیری كرد و این عمل محتاج حوصله و مهارت فراوان است و سلامت سم و نعلبندی مطمئن، بستگی به چگونگی بستن میخ ها دارد . محل و مسیر ورود میخ در هنگام نعلبندی اهمیت زیادی دارد. وقتی میتوانیم بگوئیم میخی بطور صحیح وارد شده است كه در قسمت شاخی در حد خارجی لبه خط سفید عبور كرده و زا ویه ای تشكیل دهد كه با زاویه دیوا ره خارجی سم با محل عبور میخ منطبق باشد.ارتفاع دیواره سم در محلی كه میخ فرو میرود به موقعیت و تعداد سوراخهای میخهای قبلی , ا ندازه سم و وزن نعل بستگی دا ر د . معمولاً فرو رفتن تقریباً دو سانتی متر ا ز میخ برای نگهداشتن نعل كافی است بشرط آنكه سوراخی از میخ قبلی در محل وجود نداشته باشد . اگر سوراخهای میخ قبلی وجود داشته باشد , میخ های جدید باید در حدود یك سانتیمتر در بالا و یا در عقب سوراخهای قبلی كوبیده شود تا هم نعل محكم باشد و هم به نسج شاخی لطمه ای وا رد نشود . مسیر دخول میخ باید با ا لیاف شاخی موازی باشد بنحوی كه عبور میخ آنها را پاره نكند و یا بهم فشار ندهد . اگر ضربات چكش در ابتدای فرو كردن میخها ملایم باشد میخ خود به خود در مسیر الیاف شاخی فرو میرود . بنابراین باید تا وقتی كه دو سوم میخ خارج نشده ضربات چكش ملا یم باشد و سپس با ضربات محكم و منقطع بقیه میخ را كوبید . اریب بودن سر میخ نیز برای همین منظور است و موجب می شود كه میخ بسرعت داخل نسج شاخی شود . باید میخها را تا آنجا كه امكان دارد با نظم وترتیب خاصی به نعل كوبید.اگر بر حسب اتفاق میخ از مسیر دلخواه عبور نكر د و بشرط آنكه د رنسج سالم فرو ر فته باشد نبا ید آنرا كشید و بهتر است آنرا بحال خود باقی گزاشت.
(۳)ـ پرچ كردن میخها:
ا نتهای میخها را بعد از خارج شدن میتوان درست در نزدیكی دیواره سم قطع كرد و پا پیچ داد . وقتیكه بتعداد كافی میخ، برای محكم كردن نعل بكار برده شد باید سر میخ ها را برای مرحله پرچ كردن در شیار نعل جای داد . این عمل را با چكش و گازانبر ا نجام میدهند . عمل را از یكطرف بدین نحو شروع میكنند كه سر، گا ز انبر بسته شده را در نزدیك نوك خا رج شده میخ قرا ر داده وسپس با چكش ضربات محكم و منقطعی به سر میخ وا رد میكنند . عمل پرچ كردن را باید باین ترتیب ا نجام دا د كه،ا ول ا ز د و میخ نزدیكتر به پنجه , عمل پرچ را شروع كرده و در مرحله دوم، سه میخ نزدیك تر به پنجه مقابل و در مرحله سوم میخهای پستانك و پاشنه را در طرفی كه اول عمل پرچ شروع شده و بالاخره در مرحله آخر بقیه میخهای پاشنه طرف مقابل را پرچ كرد . جا انداختن سر میخها در شیار نعل بمنظور متحدا لشكل شدن پرچ میخها با دیواره سم ضرورت كامل دا رد . اسبی كه دا رای دیواره سم ضعیف باشد اگر نعل بطور مساوی بهر دو طرف سم ثابت نشده باشد به لنگش می افتد .
(۴) ـ عدم دقت در میخكوبی نعل موجب لطمه زیادی به سمها می شود و بارها دیده شده است اسبهائی كه سمها یشان بدین نحو ضعیف شده بودند، مدتهای مدیدی برای نعل بندی مناسب نبودند . علل زیادی موجب این ناراحتی در اسب می شوند . مثلاً ممكنست فیبرهای شاخی دیواره سم خشك و شكننده و فا قد قدرت ارتجاعی لازم باشد یا آنكه میخ از محل دیگر غیر از لبه خارجی خط سفید گذشته و یا موازی با ا لیاف فیبرهای شاخی فرو نرفته باشد . گاه ممكنست نعل بندی های مكرر بدون حفظ فاصله زمانی بین دونعلبندی موجب ضعیف شدن دیواره سم شده و یا آنكه اسب یا نعل كاملاً محكم نشده به كار كردن ادامه داده باشد.
ششم ـ بازرسی اسب تازه نعل شده :
الف ـ بمنظور اطمینان از نعلبندی، باید اسب نعل شده را درحین كا ر دقیقاً بازرسی كرد . هر گاه در هر نوع حركت قدم و یا یورتمه بی نظمی مشاهده شد , باید بنا را بر عدم قابلیت اسب برای كار اصلی گذاشت و جزئیات نعلبندی را یكبار دیگر مورد دقت قرار داد .
ب ـ برای معاینه اسب نعل شده باید روبروی اسب قرار گرفت و به سئوالات زیر پاسخ داد .
(۱) ـ آیا اندازه قسمتهای مختلف سم باهم تناسب دارند ( تساوی طول پنجه ها تساوی ارتفاع پاشنه ها ) ؟
(۲) ـ آیا سم با ساق دست و پا در یك حالت توازن است ؟
(۳) ـ آیا سم مستقیماًدر امتداد ساق قرار دارد و محور سم در امتداد محور شاقولی استخوانهای ساق است تا وزن بدن بطو رمساوی به قسمتهای مختلف سم پخش شود ؟
ج ـ در پهلوی اسب قرا ر میگیریم و به سئوالات زیر پاسخ میدهیم :
(۱) ـ آیا محور سم با محور بخولق منطبق میباشد یا نه ( شیب دیواره سم ازشاخ مو تا لبه پائینی سم باید باشیب بخولق موازی باشد ) ؟
(۲)ـ آیا میخ ها بیش از ارتفاع لازم در دیواره سم فرو رفته اند ؟
(۳)ـ آیا اندازه میخ ها با اندازه ، و ضعیت سم و وزن نعل متناسب است ؟
(۴)ـآیا سر پرچ میخها را صاف كرده اند یانه ؟
(۵) ـ آیا سر پرچ شده میخها ضخامت لازم را پیدا كرده است یا نه ؟
ه ـ در مرحله آخر محیط و اندازه نعل را مورد دقت قرا ر میدهیم و سئوالات زیر را مطرح میكنیم .
(۱)ـ آیا پنجه نعل كاملاً مناسب دور تا دور پنجه سم میباشد كه در هنگام خم و بلند شدن پا از زمین سم را ا ز طرفین حمایت كند ؟
(۲) ـ آیا شاخه های نعل از خم پستانك ها تا پاشنه ها گردتر از محیط دیواره سم است كه بدین وسیله انبساط سم ورشد طبیعی آنرا در فاصله دو نعلبندی حفظ كند یا نه ؟
(۳) ـ آیا پاشنه های نعل باندازه كافی طویل و پهن بوده كه پیازهای پاشنه را بپوشاند ؟
(۴) ـ آیا پاشنه های نعل نوكشان تیز نیست ؟
(۵) ـآیا قسمتهای دیگر نعل در روی قسمتهای دیگر كف سم مثل لبه پائینی دیواره خط سفید و پیازها را میپوشاند ؟
(۶)ـ آیا میزان بندی نعل به نحوی است كه، نعل روی قسمت شاخی كف سم قرا ر نمی گیرذ ؟
(۷) ـ آیا سر میخها كاملاً د رشیا رنعل قرا ر گرفته است ؟
(۸) ـ آیا نعل كاملاً با ندا زه سم میباشد ؟
(۹) ـ آیا قسمتهای شاخی چنگال برداشته شده است ؟
(۱۰) ـ آیا گیره های پنجه نعل در ا ن قسمت از پنجه سم كه قدرت و ارتفاع كافی دارد قرار گرفته و كاملاً محكم شده اند ؟
اشتباه های متداول نعلبندی و تأثیرات آنها در روی ساختمان سم و دست و پا :
(۱) ـ سم كج شده بداخل كه ممكنست موجب پاشنه فشردگی , ناراحتی وكشیدگی لیگامان ها شود.
(۲) ـ سم كج شده به خارج كه ممكنست موجب پاشنه فشردگی , بد راه رفتن و یا كشیدگی لیگامان ها و تاندن ها بشود.
(۳) ـ سم كج شده بجلو كه ممكنست به لغزش تپق زدن یاكشیدگی لیگامان هاوتاندن ها منجر شود.
(۴) ـ سم كج شده به عقب موجب كف زدن در حین یورتمه , تپق و كشیدگی تاندن های خم كننده می شود.
(۵) ـ هم اندازه نبودن سم ها منجر به تپق و یا كف زدن در حین یورتمه می شوند.
(۶) ـ برداشت بیش ا زحد نسج شاخی لبه پائینی موجب لنگش شده وهنگام بستن نعل ممكنست، میخ موجب نیش زدن به نسج زنده شود.
(۷) ـ نعل خیلی بزرگ عمل انبساط پستانك و پاشنه ها رامختل كرده و امكان خوردن میخ به نسج حساس هم وجود دارد.
(۸)ـ نعل خیلی كوچك كه محل میخهای آن بالطبع خیلی عقب تر از یك نعل مناسب قرار میگیرند , به درآمدن و یا افتادن نعل منجر می شود.
(۹)ـ اگر پاشنه ها نعل خیلی طویل باشد ممكنست باعث كنده شدن نعل شود.
(۱۰)ـ اگر انتهای پاشنه ها بطور ناقص بریده شده باشند مثلا ” خیلی تیز باشند , هنگام خوابیدن موجب بریدگی دست وپا می شوند.
(۱۱)ـ سطحی ا ز نعل كه روی سم قرار میگیرد ا گرهموار نباشد ، ممكنست موجب لنگش شود.
(۱۲)ـ هرگاه نوك پنجه نعل تیز باشد موجب تپق و بد راه رفتن و كف زدن در حین یورتمه می شود.
(۱۳)ـ مدور بودن بیش از حد شاخه های نعل در پستانك ها و پاشنه موجب اختلال درحرکت و در آمدن نعل می شود.
(۱۴)ـ سوراخهای خیلی عریض میخهای نعل به شل شدن و در آمدن نعل منجر میشود .
(۱۵)ـ سوراخهای خیلی كوچك میخهای نعل موجب سایش سر میخها و بالاخره شل شدن و افتادن نعل میشود.
(۱۶)ـ میخ كوبی نامطمئن، مثلا عدم عبور میخ از لبه خارجی خط سفید , موجب در آمدن نعل و ترك خوردن دیوا ره سم می شود.
(۱۷)ـ میخهائی كه به نسج زنده فرو رفته باشند موجب لنگش میشوند .
(۱۸)ـ میخهائی كه خیلی نزدیك به نسج زنده عبور كرده باشند موجب فشار و تحریك این نسج و بالاخره لنگش می شوند.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی تخصصی اسب و سوار کاری