طراحی از ابتدا تا انتها: مرکز فروش و خدمات رایانه‌ای شتاب

پس از آن که قرار شد، "مرکز فروش و خدمات رایانه ای شتاب" اعلام وجود کند، امور مربوط به تعیین هویت سازمانی و در مرحله اول طراحی نشان آن به من، بنده، واگذار شد. از انجا که در ابتدای کار، مانند تمام سفارشات نامشحص دیگر، هنوز معلوم نبود که مرکز قرار است به چه کارهایی به طور اخص و همین طور اعم بپردازد، بحث بر سر این موضوع در گرفت (لازم به ذکر است که یکی از شرکای شرکت برادر اینجانب بود و برای همین، سفارش از یک موضوع کاری صرف، به نظر می رسید فراتر باشد!) پس از تغییر نام اولیه مرکز که در بدو امر "مرکز کنترل کامپیوتر شتاب" بود، "مرکز فروش و خدمات رایانه ای شتاب" پا به عرصه جامعه انفورماتیک کشور نهاد. و در همین جا بود که ما متوجه شدیم که عمده فعالیت مسلما "فروش" و "خدمات" خواهد بود. در زمینه فروش و خدمات چه به طور کلی و چه به طور جزئی همان طور که می دانید دست بسیار است و این مورد نه چندان خاص شرکای شرکت ر ا بر آن داشت تا به دنبال یک نشانه "متفاوت" باشند! اما طبق معمول معلوم نبود که چه چیزی از نظر ایشان متفاوت است و چه چیزی نیست. بنابراین در وهله اول به این نتیجه رسیدیم که چه چیزهایی را نمی خواهیم داشته باشیم: مسلما ما لوگوهایی مثل "خرگوش در حال دویدن" ، "یوزپلنگ وحشی" ، "هواپیمای جت" را به عنوان نمادی از "شتاب" و همین طور در نقطه مقابل و در جهت مثلا تناقض شوخی وار "لاک پشت خزنده" و "حلزون چسبنده" و "ژیان اسقاطی" را مد نظر نداشتیم و این شروع بدی نبود! در این مرحله متوجه شدیم که می خواهیم با توجه به عنوان طولانی مرکز، لوگو یا لوگوتایپ یا آمیزه ای از هر دو! را برای خوانا بودن عنوان شرکت داشته باشیم که فارسی هم باشد. بنا به تحقیقات انجام گرفته بیشتر شرکت های کامپیوتری در عنوان خود از پیکتوگرام ها و لوگوتایپ های لاتین و همین طور کپی هایی از تصاویر لوگوهای شرکت های معروف جهانی به بهانه داشتن نمایندگی هایشان، استفاده می کردند که ما این را هم به بوته فراموشی سپردیم! بنابراین ما ماندیم و نشانه ای که بتوان به نوعی "شتاب" را در آن خواند. در مرحله اول مجموعه اتودهایی با "خودکار" زده شد (تصاویر ۱ تا ۵)
اما چون قضیه خانوادگی شده بود، بعضی هایشان را اجرا هم کردیم تا به عمق طرح فرو برویم! (تصاویر ۷ تا ۱۱ در این موارد به سین ها ی قطع شده و حروف جدای عمودی و یک نمودار دایره ای که قسمتی از آن برش خورده و شبیه به "ش" بود و همین طور ساعتی که شتاب را نشان می داد و یک لوگوتایپ مانند جالب با مربع های زرد پرداختم!) نکته ای که کم کم داشت فراموش می شد این بود که در مباحثات اولیه و حتی قبل از گفتار در مورد نشان مرکز، رنگ های اصلی و هویتی شرکت، تعیین شد! و آنها چیزی نبودند جز "سرمه ای" و "زرد ایرانسلی!" بنابراین مسلما لوگوها هم همین رنگ ها را می خواهند داشت!! تعدادی ار لوگوها اجرای مقدماتی شد تا بهتر بدانیم که چه می خواهیم و چه نمی خواهیم. پس از دیدن و بررسی آنها به این نتیجه رسیدیم که خوانایی بیشتری مدنظر است و برای همین در کش و قوس های فراوان به چیزی شبیه به تصویر شماره ۱۲ رسیدیم. می دانستیم و به توافق رسیده بودیم که نمی خواهیم از دست خط و فونت برای نشانه مرکز استفاده کنیم. در واقع در این اتود به نوعی نوشتار توام با استحکام را مد نظر داشتیم و حروف کلمه "شتاب" را یکجا و ضخیم نوشته و سپس برای نقطه ها از ربع دایره ها استفاده کردیم تا در تناسب با "تـ" شتاب حالت مناسبی ایجاد کند (تصاویر ۱۳ تا ۱۷) کمی بعدتر و در اولین نگاه به فایل اجرا شده ی نشانه مطمئن شدیم که باید نشانه را در چیزی محصور کنیم تا فرم تناسب خود را حفظ کند و زیادی مستحکم نشود! بری این کار خطوط ظریفی در تناسب با ربع دایره ها به صورت نیم دایره و در بالا و پایین اضافه کردیم که شباهتی هم به فرم S داشت. نشانه ما آماده است! (تصویر شماره ۱۸) نتیجه این عمل را هم در تصویر نهایی می بینید. حالا بحث رنگ دوباه در گرفت و قرار شد در مواقع اصلی رنگ لوگو همان "سرمه ای" و "زرد" باشد و در مواقعی خاصی شاید کمتر از کم، به صورت سه رنگ و در رنگ های "آبی" "سبز" و قرمز" !! که دلیل انتخاب این رنگ ها که مستقیما توسط یکی از شرکا انتخاب شد، کاملا محرمانه و دارای علت های غریبی ست که ما از نوشتن آن خودداری می کنیم! (به این ترتیب که ابتدا تصمیم صد در صد بر روی دو رنگ سرمه ای و زرد بود همان طور که در نمونه های مختلف پیش از تایید می بینید و بعد که به یکباره قرار شد سه رنگ شاد!! انتخاب شود ما هم در اقدامی شوخگون، واریاسیون های مختلف آن را با هر چه رنگ در پالت بود ارایه کردیم که نهایتا همان سه رنگ "قرمز" و "سبز" و "آبی" انتخاب شد! تصویر شماره ۱۹) اما حالا مانده بود عنوان فارسی کامل شرکت و همین طور عنوان لاتین آن، برای این کار هم، از فونت "شابلون" آقای رضا عابدینی و همین طور حالت Shablon Cut آن استفاده شد تا تازگی کهنه ای! به کار بدهد. و همین طور برای عنوان لاتین هم از فونت مشهور Century Gothic در دو حالت نرمال و بولد سوء استفاده کردیم! رنگ های سفید و خاکستری هم که از علایق شخصی من بودند و هستند، به عنوان رنگ های کمکی در نوشتن متون و عناوین مورد تایید قرار گرفتند. و سرانجام قضیه به خوبی و خوشی به اتمام رسید. بعد از این مرحله آغاز طراحی اوراق اداری و کارت ویزیت بود که برای آنها هم نقشه های خوبی کشیدم : برای پاکت کلا از رنگ زرد، برای سربرگ از رنگ سفید و برای فاکتور از رنگ زرد و برای نوشته هایشان از سفید و سرمه ای بهره بردم. همین طور کارت ویزیت بنا به خواسته سفارش دهنده، در دو نوع کتان تک رو و با زمینه سفید برای کارهای معمولی و لمینت مات دو رو با زمینه سرمه ای برای کارهای غیرمعمولی! طراحی شد. پس از به سامان رسیدن طراحی های اولیه شرکت، نوبت به طراحی محصولات و تبلیغات آن رسید. "بسته نرم افزاری" شتاب در یک DVD با امکان نصب خودکار نرم افزارها بود که برای طراحی آن از منوی داخلی نرم افزار برای کاور با زرد رنگ استفاده شد و خود DVD هم با چاپ چهار رنگ به رنگ سرمه ای و با حاشیه پایینی خاکستری در نظر گرفته شد. تبلیغات این بسته در روزنامه ها و نشریات و اعلان آن هم از موارد بعدی بود. (بقیه تصاویر: ۲۱ تا ۲۹)
▪ چند نکته راجع به تصاویر:
- از آنجایی که این مورد امری خانوادگی تلقی می شد ما این هم چندین اتود را به مرحله نهایی رساندیم، وگرنه که...!
- عناوینی که در برخی لوگوهای اولیه با فونت های دیگر می بینید پیشنهاد اولیه من بود که بعد تغییر کرد.
- نمونه ای که در واقع یک لوگوتایپ لاتین است، در خیلی پیش از تصمیم گیری درباره فارسی بودن نشان مرکز، طراحی شد که خودمان بسیار خوشمان می آید. (تصویر شماره ۲۰)
- عباراتی که بر روی "دی وی دی" و کاور آن می بینید، جزو کار نیستند، بلکه خواستیم کلاس بگذاریم و از این حرفها: نوشته ایم: "نمونه"
- پیش خودمان باشد، ما نشانه هایی که در تصاویر ۷ و ۹ موجود است را بیشتر ترجیح می دادیم و می دهیم اما به هر حال ما برای سفارش دهنده کار می کنیم... شما که قبول دارید!؟ ندارید؟!

شهاب سیاوش
http://www.shahabsiavash.com