سیاهگوش (Lyn)

▪زمان رسیدن به نصف النهار : ۱۵ اسفند
مساحت : ۵۴۵ درجه مربع
این صورت فلکی در سال ۱۶۸۷ به وسیله یوهانس هولیوس به وجود آمد تا قسمت های خالی جنوب غربی دب اکبر و صورت فلکی مجاور آن یعنی شیر کوچک را که همزمان برای آن نقشه تهیه می نمود. او ستارگان ضعیف این منطقه را وقتی معرفی کرد که نوشت: اگر بخواهیم آن ها را رصد کنیم باید چشمانی همچون سیاهگوش داشه باشیم و به همین لحاظ این مجموعه نام سیاهگوش یا گربه وحشی شب را به خود گرفت. هر چند که صورت فلکی سیاهگوش منطقه وسیعی از آسمان را می پوشاند اما دارای اجرام عمقی کمتری است که بتوان با تلسکوپ های آماتوری آن ها را دید . یکی از درخشنده ترین آن ها ستاره شماره ۱۰ دب اکبر است که در کاتالوگ منتشر شده وسیله جان فلامستید(۱) در سال ۱۷۲۵ از آن به عنوان ستاره ای دب اکبر نام برده شده.
▪ستاره ها
ستاره آلفای سیاهگوش دارای طیف K۷ III با قدر ۱/۳ و فاصله ۱۶۵ سال نوری است. ستاره ۳۸ سیاهگوش، دومین ستاره درخشان از نوع f ۵ V و قدر ۰/۴ به فاصله ۴۶ سال نوری می باشد.
▪اجرام عمقی آسمان
اجرام عمقی آسمان ۲۶۸۳ NGC یک کهکشان مارپیچ قدر ۱۰ است که ما آن را در لبه این صورت می بینیم .
●شلیاق (Lyr) چنگ رومی
زمان رسیدن به نصف النهار : ۲۴ مرداد؛
مساحت ۲۸۶ درجه مربع
از بین گوهرهای درخشان آسمان، چنگ رومی نماینده «سازی» است که اورفه(۲)آن را نواخت تا نیروهای «هادس»(۳)(خدای عالم و ارواح و برادر زئوس) را ترغیب نماید تا همسر دوست داشتنی او ایوریدیس(۴)آزاد نماید. ستاره الماس گونه و درخشان نسر واقع با رنگ سفید، آبی، به عنوان پنجمین ستاره درخشان آسمان، محسوب می شود.
▪ستاره ها
ستاره آلفا یا نسر واقع به معنای «عقاب» یا «لاشخور» و کرکس در عربی است. طیف آن از نوع Ao v با قدر ۳/۰ و فاصله ۲۶ سال نوری است. ستاره بتا تا زمین ۳۰۰ سال نوری فاصله دارد و به عنوان ستاره ای آغازین از گروه متغیرهای گرفتی محسوب می گردد. دو ستاره آن از نوع A۸ , B۷ V چنان به هم نزدیکند که جریان های گاز داغ از آن ها به بیرون پرتاب می شود و ستاره بتا دارای قدر متغیر از ۳/۳ تا ۳/۴ در مدت ۹/۱۲ روز است. ستاره اپسیلون با چشم غیرمسلح با قدر ۴ به نظر می رسد، اما دوربین دو چشمی با تلسکوپ های کوچک آن را به صورت دو ستاره مجزا با قدرهای ۷/۴ و ۱/۵ نشان می دهد. تلسکوپ های بهتر هر یک از این ستارگان را هم به صورت جفتی نشان می دهد.
▪ اجرام عمقی آسمان
M۵۷ یک سحابی حلقه ای با قدر نهم در میانه راه بین بتا و گامای شلیاق در فاصله ۲۱۵۰ سال نوری از ماست. «حلقه » پوسته ای از گاز بیرون افکنده به وسیله مرکز سحابی، یعنی ستاره قدر ۱۵ است، M۵۶ با قدر ۸ یک خوشه ی کروی است.
●شیر کوچک (LMi) اسد اصغر
زمان رسیدن به نصف النهار : ۲۱ فروردین ؛
مساحت : ۲۳۲درجه مربع
این یکی از چند صورت فلکی قرن های اخیر (حدود سال ۱۶۸۷) می باشد که برای پر کردن بخشی از آسمان شمالی که در یونان به اسم «بی شکل ها» به مفهوم «شکل نگرفته» یا «بدون شکل» معروف بوده به وجود آمده است. تصور می شود که این ستاره ها نزد اعراب باستانی، نشان دهنده غزال بوده است. این ستارگان در روایات قومی مردم چین گاهی با ستارگان صورت اصلی اسد نزدیک می شدند تا با هم یک صورت عظیم اژدها مانند را بسازند و در پاره ای دیگر از نقش و نگارهای کهن ، به صورت ارابه در نظر گرفته شده است. ستاره های کم فروغ شیر کوچک در بین دو صورت فلکی مشخص : اسد در جنوب و دب اکبر در شمال واقع شده است. در مجموع ستارگان این صورت فلکی، تنها یک ستاره، آن هم بتا دارای حروف یونانی می باشد.
▪ستاره ها
ستاره ۴۶ شیر کوچک، درخشان ترین ستاره از این صورت فلکی با قدر ۸/۳ است. طیف مخصوص آن در گروه KO III –IV و به فاصله ۷۵ سال نوری است. ضمناً ستاره بتا با قدر ۲/۴ به عنوان دومین ستاره درخشان در صورت فلکی شیرکوچک است. نوع طیف آن C۸ III -IV و در فاصله ۱۰۰ سال نوری تا زمین قرار گرفته است.
▪ اجرام عمقی آسمان
در این صورت فلکی کهکشان های قدر دهم یا ضعیف تر فراوانند.
● عقاب (Agl)
رسیدن به نصف النهار : ۸ شهریور؛
مساحت : ۶۵۲ درجه مربع
صورت فلکی عقاب را در جهان غرب، از ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد، به عنوان یک پرونده می شناختند که در امتداد راه شیری تابستانه قرار گرفته و منطقه ای بسیار غنی جهت مطالعات ستاره شناسی با تلسکوپ های «زاویه باز» است.
▪ ستاره ها
ستاره آلفای عقاب از جمله ستاره های درخشان آسمان و در وسط سه ستاره تشکیل دهنده بال عقاب قرار گرفته . این ستاره یکی از سه رأس مثلث تابستانی است که در فصل تابستان به عنوان نمادی واضح در آسمان ظاهر می شود و از نیم کره شمالی زمین به خوبی پیداست . دو رأس دیگر مثلث از ستاره های دنب (آلقای دجاجه) و نسر واقع (آلفای چنگ رومی) ساخته شده است. نوع طیف آن A۷ IV - V، قدرش ۸/۰ و فاصله آن تا زمین ۱۷ سال نوری است.
▪ اجرام عمقی آسمان
NGC۶۷۰۹ یک خوشه باز با قدر ۸ شامل حدود ۴۰ ستاره است که در چند درجه ای جنوب غربی ستاره زتای عقاب در فاصله ۳۱۰۰ سال نوری از زمین قرار گرفته است. برای مشاهده آن، نیاز به تلسکوپ کوچک است

۱- John Flamsreed
۲ - Orpheus
۳ -Hades
۴ - Eurydice

منبع : واحد مرکزی خبر