شنبه, ۲۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 11 May, 2024
مجله ویستا

خواجه امام‌حجهٔ‌الحق ، نصرهٔ‌الدین/ غیاث‌الدین ، ابوالفتح / ابوحفص عمر خیام


جنسیت: مرد
نام پدر: ابراهیم
تولد و وفات: (۴۱۷-۴۴۰ -۵۱۵ - ۵۲۵) قمری
محل تولد: ایران - خراسان - نیشابور
شهرت علمی و فرهنگی: فیلسوف ، ریاضیدان ، منجّم ، نویسنده و شاعر
بامیمون‌بن نجیب واسطی ، امام ابوالمظفر اشفزاری ، حکیم ابوالعباس لوکری و عبدالرحمن خازنی و امام‌محمد غزالی هم‌عصر بود. وی منجم دربار ملکشاه سلجوقی بود. سفرهائی به‌بلخ ، اصفهان ، بغداد و مکه داشت اما ، بیشتر عمر خود را در نیشابور گذرانید و در همان‌ شهر درگذشت و در جوار امامزاده محمدمحروق دفن شد. خیام از شخصیت‌‌های تاریخی است که درباب او داستان‌های معجول بسیاری ساخته‌اند و همین افسانه‌سازی سبب شده که در باب احوال و اقوال او اتفاق نظری بین پژوهندگان وی نباشد. خیام علاوه بر اینکه در فنون و علوم مختلف ، ریاضی ، نجوم ، هندسه و فلسفه صاحب نظر بود ، در شاعری نیز توانا بود و رباعیات او نه‌ تنها در ایران ، که در جهان نیز مشهور است و ترجمۀ جرالد فیتز از این رباعیات به‌زبان انگلیسی ، باعث شهرت خیام در جهان شد. از آثار وی: "کتابی در جبر و مقابله به‌ زبان عربی" ؛"رساله‌ای در شرح مشکلات اقلیدس" ، به ‌عربی؛ "رساله‌ای در طبیعیات"؛ "رسالۀ فارسی در کلیات وجود"؛ "رساله‌ای در کون و تکلیف" ، به‌عربی؛ "ترجمهٔ فارسی خطبهٔ ابن‌سینا در توحید"؛ "رساله‌ای در حل بعضی از مسائل جبر و مقابله" ، به‌ عربی؛ "رسالۀ وجود ، به ‌عربی؛ "رساله‌ای در جواب سه سؤالی که در حکمت از او شده است" ، به‌ عربی؛ "رسالۀ ضیاءالعقلی در حکمت" ، به‌ عربی؛ "نوروزنامه" ، به ‌فارسی"؛"رباعیات"؛ "سلسله‌التربیت" و "قطعه‌هایی به ‌عربی".
منبع : مطالب ارسالی