یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا
امر به معروف و نهی از منکر
هدف از خلقت رسیدن به كمال و سعادت و رسیدن به لقای خالق هستی است. اما این بدین معنا نیست كه خداوند سبحان رفع موانع و هموار ساختن راه بندگان به سوی او را وظیفه سالكان طریق حق برنشمارد. اینجاست كه در لغتنامه هدف خلقت «راه» با «امر» و «بیراهه» با «نهی» شناخته میشود; چرا كه این دو واژه مقدس هم بشریت را به بهشتبرین رهنمون میسازد و هم زمین را به بهشت تبدیل مینماید.
گرچه «معروف» حق است و ماندگار و «منكر» باطل است و گذرا، اما گاهی زرق و برق منكر، فلسفه وجودی خلقت را به بیراهه میكشاند كه معروف اندیشی و معروف زیستن در هیاهوی روزگار گم میشود; پس به جاست كه آن را با همتخویش به عنوان اصلی از اصول احیا نماییم. ما هماره در زندگی بزرگان دین و طریقت، پیكار با منكر و احیای معروف را مشاهده میكنیم و اینها الگوها و اسوههای زندگی ما هستند. آیتالله طالقانی رحمه الله در اینباره میگوید: از نظر قرآن مساله امر به معروف و نهی از منكر، مسؤولیت عمومی است; یعنی هر فردی نسبتبه فرد دیگر، هر طبقهای نسبتبه طبقه دیگر و حكومت این وظیفه را نسبتبه مردم و مردم نسبتبه حكومت این وظیفه را به عهده دارند كه مراقب هم باشند و از انحراف و اعمال بد چه فردی و چه اجتماعی از فحشا و فساد و فسق و فجور و هم انحرافات سیاسی جلوگیری كنند و راه خیر و سعادت و تقوا را به هم بشناسانند و مضار كارهای انحرافی و منكر را بفهمانند، البته یك حكومت اسلامی غیر از مسؤولیت تبیینی، مسؤولیت اجرایی هم خواهد داشت، و حقیقت جهاد اسلامی هم یك نوع مسلحانه امر به معروف و نهی از منكر است.
اجمالا میتوان شیوههای امر به معروف و نهی از منكر را اینگونه بیان كرد:
۱- شیوه بازسازی روانی (امید دادن)
۲- شیوه كنایی (از باب به در بگو دیوار بشنود): قرآن به حضرت عیسی علیه السلام میگوید: «آیا تو به مردم گفتی من و مادرم را خدا بدانند؟» در اینجا دوگانه پرستی نهی شده است اما در قالبی كه مخاطب در واقع دیگران هستند.
۳- شیوه ایجاد محبت; یعنی ابتدا لطف و محبت، سپس امر و نهی: در روایت آمده است كه مردی شامی به امام حسن مجتبی علیه السلام جسارت كرد، حضرت او را به منزل برد و چنان مورد تفقد قرار داد كه او از حرفهای خود شرمنده شد.
۴- مختصر گفتن: در حدیث میخوانیم: «اذا وعظت فاوجز» یعنی هر گاه كسی را موعظه میكنی خلاصه بگو.
۵- مخفیانه بودن: در حدیث میخوانیم: «هر كس برادر دینی خود را مخفیانه موعظه كند او را آراسته است ولی هر كس او را آشكارا موعظه كند، شرمندهاش كرده است.» (بحار، ج ۷۵، ص ۳۷۴)
۶- استمداد از وجدان: شخصی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و گفت: من فردی زنا كارم حضرت فرمود: آیا حاضری كسی با ناموس تو این كار را بكند گفت: نه پیامبر فرمود: پس تو نیز این كار را نكن.
۷- در صورت امكان در قالب طنز باشد: روزی بهلول وارد مجلس هارون شد، چون هارون در مجلس حضور نداشتبهلول جای هارون نشست، خادمان او را از آنجا بلند كردند و كتك زدند. همین كه هارون وارد مجلس شد، به او گفت: من چند دقیقه جای تو نشستم، كتك خوردم، وای به حال تو كه عمری در جای اهل بیت پیامبر نشستهای. او با این طنز به هارون گفت: راه تو باطل و حكومت تو غصبی است.
جواد بابایی المشیری
گرچه «معروف» حق است و ماندگار و «منكر» باطل است و گذرا، اما گاهی زرق و برق منكر، فلسفه وجودی خلقت را به بیراهه میكشاند كه معروف اندیشی و معروف زیستن در هیاهوی روزگار گم میشود; پس به جاست كه آن را با همتخویش به عنوان اصلی از اصول احیا نماییم. ما هماره در زندگی بزرگان دین و طریقت، پیكار با منكر و احیای معروف را مشاهده میكنیم و اینها الگوها و اسوههای زندگی ما هستند. آیتالله طالقانی رحمه الله در اینباره میگوید: از نظر قرآن مساله امر به معروف و نهی از منكر، مسؤولیت عمومی است; یعنی هر فردی نسبتبه فرد دیگر، هر طبقهای نسبتبه طبقه دیگر و حكومت این وظیفه را نسبتبه مردم و مردم نسبتبه حكومت این وظیفه را به عهده دارند كه مراقب هم باشند و از انحراف و اعمال بد چه فردی و چه اجتماعی از فحشا و فساد و فسق و فجور و هم انحرافات سیاسی جلوگیری كنند و راه خیر و سعادت و تقوا را به هم بشناسانند و مضار كارهای انحرافی و منكر را بفهمانند، البته یك حكومت اسلامی غیر از مسؤولیت تبیینی، مسؤولیت اجرایی هم خواهد داشت، و حقیقت جهاد اسلامی هم یك نوع مسلحانه امر به معروف و نهی از منكر است.
اجمالا میتوان شیوههای امر به معروف و نهی از منكر را اینگونه بیان كرد:
۱- شیوه بازسازی روانی (امید دادن)
۲- شیوه كنایی (از باب به در بگو دیوار بشنود): قرآن به حضرت عیسی علیه السلام میگوید: «آیا تو به مردم گفتی من و مادرم را خدا بدانند؟» در اینجا دوگانه پرستی نهی شده است اما در قالبی كه مخاطب در واقع دیگران هستند.
۳- شیوه ایجاد محبت; یعنی ابتدا لطف و محبت، سپس امر و نهی: در روایت آمده است كه مردی شامی به امام حسن مجتبی علیه السلام جسارت كرد، حضرت او را به منزل برد و چنان مورد تفقد قرار داد كه او از حرفهای خود شرمنده شد.
۴- مختصر گفتن: در حدیث میخوانیم: «اذا وعظت فاوجز» یعنی هر گاه كسی را موعظه میكنی خلاصه بگو.
۵- مخفیانه بودن: در حدیث میخوانیم: «هر كس برادر دینی خود را مخفیانه موعظه كند او را آراسته است ولی هر كس او را آشكارا موعظه كند، شرمندهاش كرده است.» (بحار، ج ۷۵، ص ۳۷۴)
۶- استمداد از وجدان: شخصی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و گفت: من فردی زنا كارم حضرت فرمود: آیا حاضری كسی با ناموس تو این كار را بكند گفت: نه پیامبر فرمود: پس تو نیز این كار را نكن.
۷- در صورت امكان در قالب طنز باشد: روزی بهلول وارد مجلس هارون شد، چون هارون در مجلس حضور نداشتبهلول جای هارون نشست، خادمان او را از آنجا بلند كردند و كتك زدند. همین كه هارون وارد مجلس شد، به او گفت: من چند دقیقه جای تو نشستم، كتك خوردم، وای به حال تو كه عمری در جای اهل بیت پیامبر نشستهای. او با این طنز به هارون گفت: راه تو باطل و حكومت تو غصبی است.
جواد بابایی المشیری
منبع : بنياد انديشه اسلامي
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
مجلس شورای اسلامی مجلس شورای نگهبان ایران دولت حجاب دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران قالیباف افغانستان رئیسی رئیس جمهور
تهران هواشناسی چین شورای شهر تهران شورای شهر شهرداری تهران پلیس قتل سیل کنکور فضای مجازی وزارت بهداشت
قیمت دلار مالیات خودرو دلار قیمت خودرو بانک مرکزی بازار خودرو قیمت طلا مسکن تورم ایران خودرو سایپا
زنان تئاتر تلویزیون سریال بازیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران سینما فیلم موسیقی سریال پایتخت قرآن کریم
سازمان سنجش خورشید
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه روسیه اوکراین حماس ترکیه عراق ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی باشگاه پرسپولیس جام حذفی آلومینیوم اراک سپاهان استقلال تراکتور وحید شمسایی
هوش مصنوعی اپل آیفون تبلیغات همراه اول فناوری اینترنت ناسا گوگل بنیاد ملی نخبگان دانش بنیان
موز خواب بارداری دندانپزشکی کاهش وزن آلزایمر