رادیو چگونه ۶۸ساله شد

چهار سال پس از اینکه اولین‌ دستگاه‌های‌ پخش‌ منظم‌ رادیویی‌ در انگلستان‌ ( ۱۹۲۰)به‌ کار افتاد وزارت‌ جنگ ایران در سال ۱۳۰۳ مقدمات‌ استفاده‌ از بی‌سیم‌ را فراهم کرد و در سال‌ ۱۳۰۵ بی‌سیم‌ تازه به ایران‌ وارد شد.
از سال‌ ۱۳۱۱ موسسات‌ بی‌سیم‌ توسعه‌ پیدا کردند که‌ نهایتا این گسترش به‌ ایجاد رادیو منتهی‌ شد. هیات‌ وزیران‌ روز دوم‌ مهر ماه‌ ۱۳۱۳ استفاده‌ از رادیو را تصویب‌ کرد و مقرراتی‌ وضع‌ شد که‌ برای‌ نصب‌ آنتن‌ و استفاده‌ از رادیو اجازه‌ وزارت‌ پست‌ و تلگراف‌ و تلفن‌ لازم‌ بود. در سال‌ ۱۳۱۶ مقدمات‌ ایجاد مرکز رادیو به‌وسیله‌ وزارت‌ پست‌ و تلگراف‌ و تلفن‌ فراهم‌ و به‌دنبال‌ این‌ اقدام‌ در سال‌ ۱۳۱۷ سازمان‌ پرورش‌افکار تاسیس‌ شد.
این‌ سازمان‌ دارای‌کمیسیون‌های‌ مطبوعات‌، کیت‌ کلاسیک‌،سخنرانی‌، نمایش‌های‌ رادیویی‌ و موسیقی‌ بود. در چهارم‌ اردیبهشت‌ ۱۳۱۹ اولین‌ فرستنده ‌رادیویی‌ در ایران‌ در محل‌ بی‌سیم‌ در جاده‌ قدیم ‌شمیران‌ افتتاح‌ گردید. از سال‌ ۱۳۱۹ رادیو تهران‌ در ۲۴ ساعت‌ فقط ۸ساعت‌ برنامه‌ اجرا می‌کرد که‌ شامل‌ اخبار، موسیقی‌ ایرانی‌، گفتار مذهبی‌، فرهنگی‌، جغرافیایی‌ و تاریخی‌ بود.
رشد فزاینده‌ رادیو و مخاطبانش‌، در ایران نیز مانند دیگر کشور‌های جهان آن‌ را تبدیل‌ به ‌رسانه‌ای‌ جمعی‌ و فراگیر نمود. ارزانی‌ بهای ‌رادیوهای‌ ترانزیستوری، کمبود منابع اطلاع رسانی و سرگرمی ساز‌ نیز به‌ پیشرفت‌ این‌ رسانه ‌در کشورمان‌ کمک‌ کرد. درسال‌ ۱۳۲۲ رادیو تهران‌ بخش‌ دیگری‌ به‌تعداد بخش‌های‌ قبلی‌ خود افزود و صبح‌ها نیزبرنامه‌ آن‌ سه‌ ساعت‌ افزایش‌ یافت‌.
در سال‌۱۳۲۴ برای‌ روزهای‌ تعطیل‌ نیز برنامه‌هایی ‌مدون‌ پخش‌ می‌گردید. در بدو تاسیس‌، رادیو تهران‌ دارای‌ دو فرستنده‌ که‌ یکی‌ برای‌ موج‌ متوسط و دیگری‌ برای‌ موج‌ کوتاه‌ بود، برای‌ پخش‌ برنامه‌های‌ خود از یک ‌استودیو در محل‌ اداره‌ بی‌سیم‌ استفاده‌ می‌کرد. در سال‌ ۱۳۲۷ یک‌ فرستنده‌ در اختیار رادیو قرار گرفت‌ و یک‌ استودیوی‌ کوچک‌ در میدان ‌ارگ‌ برای‌ پخش‌ اخبار ساخته‌ شد.
در سال‌ ۱۳۳۶ نام‌ رادیو تهران‌ به‌ رادیو ایران‌ تبدیل‌ و بعدها در جنب‌ رادیو ایران‌ فرستنده‌ دومی‌ به‌نام‌ رادیو تهران‌ نیز مشغول‌ به‌ کار گردید که‌در آغاز امر تنها موسیقی‌ از آن‌ پخش‌ می‌شد. اداره‌ رادیو در بدو تاسیس‌ به‌ اداره‌ کل‌ انتشارات ‌و تبلیغات‌ به‌ مدیریت‌ دکتر (عیسی‌ صدیق‌‌اعلم‌)، استاد دانشگاه‌ واگذار شد.
اهداف‌ و وظایف‌ این‌ اداره‌ عبارت‌ بودند از: تعیین‌ سیاست‌ و خط مشی‌ رادیو، توسعه‌ فرهنگ‌ عمومی‌ و آشنا کردن‌ مردم‌ به‌اصول‌ زندگی‌ نوین‌، توجه‌ به‌ وحدت‌ ملی‌، مبانی‌ ملیت‌ و حفظ استقلال‌ شرح‌ تحولات‌ کشور، رعایت‌ کامل‌ سیاست‌ دولت‌ در انتشار اخبار، تاسیس‌ مدرسه‌ برای‌ تربیت‌ خطیب‌، قصه‌گو، شاهنامه‌‌خوان‌، نصب‌ رادیو و بلندگوی‌ عمومی‌ در مرکز شهر، تاسیس‌ مدرسه‌ هنرپیشگی.
‌ این‌ افراد از میان‌ فرهنگیان‌ و هنرمندان‌ شایسته‌ وبا ذوق‌ انتخاب‌ و از سایر وزارتخانه‌ها به‌ اداره‌ کل‌انتشارات‌ و تبلیغات‌ منتقل‌ شدند.
استاد محمد حجازی‌ ملقب‌ به‌ مطیع‌الدوله‌ (نویسنده‌ و داستان‌نویس‌)، عبدالرحمن‌ فرامرزی‌ (نویسنده‌ و مدیر روزنامه‌ کیهان‌) حسینقلی‌ مستعان‌ (داستان‌نویس‌)، ابوالقاسم‌ پاینده‌ (نویسنده‌)، ابوالقاسم‌ اعتصام‌زاده‌ و مشفق‌ همدانی‌ (مترجم‌) و نیز برای‌ تعیین‌ خط مشی‌ و سیاست‌ رادیو، شورای‌ عالی‌ انتشارات‌ بر پا شد که‌ اعضای‌ آن‌عبارت‌ بود از: علامه‌ محمد قزوینی‌، محمد علی‌فروغی‌ (ذکاء‌الملک‌)، دکتر قاسم‌ غنی‌، دکتر علی‌اکبر سیاسی‌ (رئیس‌ دانشگاه‌ تهران‌) دکتر رضا زاده‌شفق‌، دکتر محمود افشار و استاد علینقی‌ وزیری‌. مسوول‌ تهیه‌ و پخش‌ اخبار رادیو، خبرگزاری‌پارس‌ بود، که‌ روزگاری‌ آژانس‌ پارس‌، نام‌ داشت‌.
در ابتدای‌ کار، آژانس‌ پارس‌ اخبار روزنامه‌ها را قیچی‌ می‌کرد و به‌ دست‌ گویندگان‌ رادیو می‌داد. اما پس‌ از پنج‌ سال‌، این‌ آژانس‌ به‌ یک‌خبرگزاری‌ جدی‌ تبدیل‌ شد که‌ علاوه‌ بر تهیه‌ و پخش‌ اخبار رادیویی‌، هر روز چهار شماره‌ بولتن‌صبح‌ و عصر از اخبار ایران‌ و جهان‌ تهیه‌ می‌کرد وبه‌ رایگان‌ در اختیار روزنامه‌ها قرار می‌داد. گزارش‌های‌ رادیویی‌ نیز یا از طریق‌ فرستنده‌ سیار به ‌طور زنده‌ پخش‌ می‌شد و یا جریان‌ رویداد، روی‌ نوار، ضبط و در بخش‌ اخبار از رادیو پخش‌ می‌گردید.
اخبار خارجی‌ از طریق‌ تله‌‌تایپ‌ که‌ نقش‌ خبرنگار را بازی‌ می‌کرد، دریافت‌ و سپس‌ توسط مترجمان‌ در مدت‌ کوتاهی‌ ترجمه‌ و برای‌ تنظیم‌ خبر رادیویی‌تحویل‌ سردبیر اخبار می‌شد. پس‌ از تنظیم‌رادیویی‌، توسط مسوولان‌ خبرگزاری‌ کنترل‌ و برای‌ پخش‌ به‌ استودیوی‌ رادیو ایران‌ تحویل‌ می‌شد. ناگفته‌ نماند از سال‌ ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۸ نیز به‌ مرور هر استانی‌ برای‌ خود (زیر نظر اداره‌ کل‌ انتشارت‌ ورادیو) اقدام‌ به‌ تاسیس‌ رادیو نمود و...
امروزه‌ رادیو همچون‌ مصاحبی‌ مهربان‌ آنچه‌ را که‌ می‌خواهید در اختیارتان‌ قرار می‌دهد و اگرنیازی‌ به‌ آن‌ نداشته‌ باشید به‌ سادگی‌ با فشار دگمه‌ای‌ می‌توانید آن‌ را کنار بگذارید. هنگام‌ کارکردن‌ نیازی‌ نیست‌ تمام‌ توجه‌ شما به‌ آن ‌باشد، کافی‌ است‌ گوش‌هایتان‌ را کمی‌ تیز کنید، تا آنچه‌ را که‌ دوست‌ دارید بشنوید و لذت‌ ببرید.

منبع : روزنامه تهران امروز