مجلس ترحیم برای طراحی صحنه و لباس

چندی پیش اعضای هیات مدیره انجمن طراحان صحنه و لباس خانه تئاتر در اعتراض به تعطیلی کارگاه دکور مجموعه تئاتر شهر و وضعیت نابسامان این حوزه، نامه اعتراض آمیزی را نوشتند و این روزها هم در آستانه بازگشایی مجموعه تئاترشهر و نزدیک شدن به برگزاری جشنواره تئاتر فجر تعدادی از فعالان حوزه طراحی صحنه و لباس در این باره به اظهار نظر پرداختند و همچنان از این وضعیت گلایه مند هستند.
● مجلس ترحیم برای طراحی صحنه و لباس
پیام فروتن در گفت وگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اظهار تاسف از وضعیت فعلی طراحی صحنه و لباس تئاتر گفت: بعد از تالار فردوسی که روزگاری بزرگ ترین مجموعه طراحی صحنه و لباس تئاتر ایران بود و امروز به یک تالار نمایش عروسکی شده تبدیل شده است، روندی آغاز شد که امروز دیگر نمی توان جلوی آن را گرفت. او ادامه داد: کارگاه دکور پارکینگ تالار وحدت وسیع ترین و حرفه ای ترین کارگاه دکور و لباس تئاتر ایران است که از زمان طراحی توسط تئولاو آلمانی همواره نظم و قانون مندی خاصی بر آن حکم فرما بود، درحالی که به بهانه مخروبه بودن این مجموعه به راحتی به یک تالار نمایشی تبدیل شد. فروتن با تاکید بر اینکه مجموعه تئاترشهر بزرگ ترین و حرفه ای ترین تالار نمایشی کشور است خاطرنشان کرد: در تمام دنیا رسم براین است که هر سالن مجهزی، باید مجهزترین کارگاه های دکور، خیاطی، آهنگری و. . . را داشته باشد، درحالی که در مجموعه تئاترشهر چنین وضعیتی وجود ندارد و حتی کارگاه محدود دکور این مجموعه هم در روند بازسازی تعطیل شده است. فروتن با اعتقاد بر این که مقوله طراحی صحنه و لباس چیزی منفک از تئاتر نیست اضافه کرد: اگر طراحی صحنه و لباس نباشند، قطعا به بدنه کلی تئاتر یعنی بازیگری و کارگردانی آن هم لطمه می خورد بنابراین این موضوع تاسف برانگیز است. وی در پایان گفت: با شرایط فعلی باید یک مجلس ترحیم برای طراحی صحنه تئاتر برگزار کنیم.
● نیروهای متخصص بدون جایگزینی نیروهای جوان بازنشسته شدند
نرمین نظمی دیگر فعال حوزه طراحی صحنه و لباس تئاتر هم معتقد است: ساخته شدن تالار فردوسی و انحلال بزرگ ترین مجموعه کارگاه های دکور و لباس قطعا بسیاری از امکانات این حوزه را از بین برده است، هرچند که در حال حاضر کارگاه نجاری، آهنگری و خیاطی در شکلی کوچک تر در مجموعه تالار وحدت فعال است.
وی در ادامه به بازنشستگی بسیاری از نیروهای متخصص فعال در کارگاه ها اشاره و افزود: بدون این که نیروهای جوان و با تجربه ای جایگزین این افراد بشوند. قطعا چنین شرایطی برای ما محدودیت هایی را ایجاد می کند بنابراین امیدواریم که مسوولان وقت به فکر جایگزینی برای این افراد باشند. نظمی همچنین درباره وضعیت کارگاه دکور مجموعه تئاترشهر به ایسنا توضیح داد: همیشه برای دکورهایی که ساخته می شود تا زمان اجرا و استفاده آن ها مشکلات جزئی پیش می آید که به روتوش هایی نیاز دارند که کارگاه دکور مجموعه تئاترشهر بهترین فضا برای این کار بود. بنابراین با انحلال این کارگاه در جریان بازسازی، هنرمندان تئاتر با مشکل مواجه خواهند شد.
وی تصریح کرد: درحال حاضر کارمندان بخش صحنه به گروه های تئاتری کمک هایی را می کنند، ولی قطعا این ساخت وسازها و روتوش ها در تخصص آن ها نیست و به یک کارگاه هرچند کوچک برای دکورها نیاز است، زیرا با وجود این کارگاه علاوه بر تخصصی شدن و رعایت کیفیت های کار در انجام کار هم سرعت لازم به وجود می آید. نظمی ادامه داد: ای کاش تئاترشهر به عنوان بزرگ ترین مجموعه حرفه ای تئاتر فضای بزرگ و مستقلی را به عنوان کارگاه دکور و لباس داشت، تا تمام مایحتاج گروه های تئاتری بدون نیاز به هر نقل و مکانی در همان جا انجام می شد، ولی با چنین شرایطی و با وجود چنین اتفاق هایی ای کاش حداقل یک فضای کوچک برای انجام این روتوش ها به مجموعه تئاترشهر اختصاص پیدا می کرد.
● طرح بحث انحلال کارگاه دکور و لباس تئاتر شهر از سال ها قبل
رضا شاپورزاده نیز که سال ها به عنوان مدیر کارگاه دکور و لباس مجموعه تئاترشهر فعالیت داشت با بیان اینکه بحث انحلال کارگاه دکور و لباس مجموعه تئاترشهر از سال ها قبل مطرح بوده است، ادامه داد: در دوره مدیریتم، بنده در برابر این اتفاق ایستادگی کردم، زیرا که معتقد بودم چنین کاری ضربه بزرگی به تئاتر و حوزه طراحی صحنه و لباس وارد خواهد کرد. او همچنین به ایجاد دودستگی بین کارکنان کارگاه تالار وحدت اشاره و خاطرنشان کرد: تعدادی از این افراد زیرنظر بنیاد رودکی مشغول به کار هستند و گروه دیگری زیرنظر مرکز هنرهای نمایشی فعالیت دارند. بنابراین مدیریت کارگاه برای تامین خواسته های هر دو نهاد دستش بسته است و هرکاری که وارد می شود با مشکلات متعددی روبه رو خواهد شد. شاپورزاده در ادامه به حضور گروه های خارجی و شهرستانی که برای جشنواره تئاترفجر وارد تهران می شوند اشاره کرد و گفت: قطعا دکورهایی که از مسافت زیادی وارد شده به روتوش و بازسازی هایی نیاز دارد، که از عهده واحد صحنه تئاترشهر برنمی آید. زیرا که تخصص آن ها مونتاژ دکور است و برای انجام این کار باید مکاتبات تماس های بسیاری صورت بگیرد تا کارکنان کارگاه وحدت به مجموعه تئاتر شهر بیایند و یا این گروه دکورهایشان را به آن مجموعه منتقل کنند که چنین وضعیتی قطعا به تاخیر و پائین آمدن کیفیت کار منجر خواهد شد.
● پیشنهاد سوله سرپوشیده ای در حیاط تالار فردوسی
کتایون فیض مرندی کارگردان و طراح صحنه و لباس نیز با انتقاد از وضعیت فعلی این حوزه به ایسنا گفت: مجموعه تئاترشهر به دلیل نداشتن ارتفاع و وسعت فضای مناسبی برای یک کارگاه دکور نداشت و باید عنوان کارگاه پشتیبانی را به آن می دادیم. نباید فراموش کرد که آن چه به حوزه طراحی صحنه و لباس بیشتر از هر چیزی آسیب رساند از بین رفتن کارگاه وسیع تالار وحدت و تبدیل آن به تالار نمایشی بود. وی اضافه کرد: این مجموعه پاسخگوی تمام تولیدات تئاتری بود و مجموعه بسیار وسیعی از کفش دوزی، کلاه دوزی، طراحی لباس و دکور را در خود جای داده بود اما متاسفانه با سوء مدیریت و با از بین رفتن آن علاوه بر حذف یک واحد تخصصی، هیچ نیروی متخصصی هم برای این حرفه تربیت نشد. مرندی با اشاره به بازنشسته شدن کارکنان صحنه و لباس خاطرنشان کرد: مشکل بزرگ ما عدم به کارگیری نیروهای متخصص و تحصیل کرده در این حوزه است که با از بین رفتن کارگاه های دکور و لباس این اتفاق به شکل جدی تری درحال انجام است. او در ادامه پیشنهاد راه اندازی یک سوله در حیاط تالار فردوسی را مطرح کرد و گفت: ای کاش مسوولان وقت بعد از انحلال کارگاه دکور و لباس تالار وحدت حداقل سوله سرپوشیده ای را در حیاط تالار فردوسی و یا جای دیگری راه اندازی می کردند که گروهای تئاتری مجبور نباشند در سردترین و گرم ترین زمان و در فضایی غیراستاندارد دکورهایشان را جابه جا و درست کنند.
● کارگاه دکور تئاتر شهر فضای استانداردی نبود
سیامک احصایی طراح دکور و لباس نیز در همین رابطه به ایسنا، گفت: موضوع انحلال کارگاه دکور تئاترشهر ایده قدیمی بود که در جریان بازسازی بالاخره به سرانجام رسید. اما از این جهت که با انحلال آن کارگاه های فنی مثل آهنگری، نجاری و. . . دیگر نزدیک به مجموعه تالارهای نمایشی نیستند، اتفاق بدی نیست. وی ادامه داد: همه ما به خوبی می دانیم که کارگاه دکور مجموعه تئاترشهر فضای استاندارد و مرتبی نبود و زمستان های سرد و تابستان های گرم بدون تجهیزات مناسب داشت، ولی حداقل فایده این فضا استفاده آن برای روتوش سریع و جزیی طراحی های انجام شده بود. درحالی که درحال حاضر برای این کار مشکلات متعددی خواهیم داشت. احصایی که این روزها نمایش ترمینال را برای حضور درجشنواره فجر آماده می کند، با اشاره به ایده جدید مرکز برای چگونگی ساخت دکور و دوخت لباس، گفت: گویا قرار است براساس هزینه هر گروه اجرایی در بخش طراحی صحنه و لباس مبلغی به آن ها تعلق بگیرد و سایر خریدها توسط گروه انجام شود، درحالی که چنین ایده ای اساسا به ضرر تئاتر کشور است. وی ادامه داد: همه ما بهتر می دانیم که خرید کلی در حوزه طراحی صحنه و لباس به صرفه تر از این است که هر گروهی به شکل مجزا تصمیم به خرید جزئی وسایل مورد نیاز خود بگیرد و این ایده فقط باعث اتلاف انرژی، زمان و پول
می شود. این کارگردان تئاتر در پایان پیشنهاد داد: با انجام بازسازی های مجموعه تئاترشهر و حذف کارگاه دکور در این مجموعه، از این فضا برای ساخت سالن انتظار، اتاق های فرمان مجهز، سرویس های بهداشتی و. . . استفاده شود و در فضای دیگری کارگاه مجهزی برای طراحی صحنه و لباس در نظر گرفته شود. و فریبرز قربان زاده عضو هیات مدیره انجمن طراحان صحنه و لباس نیز چندی پیش در گفت وگو با ایسنا اعلام کرد: در شرایط حاضر فقط یک کارگاه کوچک نجاری و جوشکاری در تالار وحدت باقی مانده است که در قیاس با آن چه در ابتدا برای طراحان صحنه و لباس وجود داشت، هیچ است. او نیز مشکل دیگر این حوزه را بازنشسته شدن نیروهای متخصص و عدم جایگزینی افراد جوان برشمرد و گفت: در راستای آن هر روز یک بخش در این حوزه تعطیل و حوزه طراحی صحنه و لباس روز به روز کوچک تر می شود.
وی تعطیلی کارگاه های حرفه ای دکور و لباس را منجر به اتلاف انرژی، نیروی انسانی و پول دانست.

منبع : روزنامه جوان