احتیاط کنید؛ نوجوان در حال ساخته شدن است !!!

تحقیقات در مورد تغییرات جسمانی و روانی در دوران نوجوانی همچنان ادامه دارد. در حالیکه استدلالات کارشناسان مختلف در ارتباط با تحولات دوران بلوغ به طور عمومی بر محور تغییرات هورمونی می چرخد، بررسی ها تازه تر عوامل دیگری را نیز در این روند موثر دیده اند: هنگام بلوغ، وقتی ترشح هورمونها به ناگهان افزایش می یابد، بچه ها، این موجودات شیرین و دوست داشتنی، یکشبه به موجوداتی پیش بینی ناپذیر تبدیل می شوند که وجودشان ترکیب انفجارآمیزی از تکبر و قلدری است و دل شان می خواهد که بزرگترها آنها را به حال خود رها کنند.
دم به دم حالات شان تغییر می کند و حتی برای دو دقیقه هم نمی توانند حواس شان را جمع کنند. در عین حال که خیلی نسبت به خودشان کنجکاو می شوند، خیلی از چیزها و از جمله پدر و مادرشان را مایه آبروریزی و خجالت می دانند.
اما این تغییرات، رویه تاریکی هم دارد. رقم مرگ و میر در میان نوجوانان بالا می رود. سه چهارم مرگها به علت حادثه یا بدبیاری، سوء استفاده از مواد مخدر و الکل و رفتار جنسی مخاطره آمیز اتفاق می افتد. و همه اینها نخستین نشانه های اختلالات عاطفی هستند که ممکن است یک عمر ادامه داشته باشند. آیا هورمونها باعث همه این دگرگونی ها هستند؟
بی تردید بلوغ یک حادثه هورمونی استثنایی است. خوشبختی آدمیزاد در این است که تنها یک بار تجربه بلوغ را از سر می گذراند. در حالیکه بسیاری از حیوانات سالی یک بار در فصل جفتگیری همه این تغییرات را تجربه می کنند.
اولین رویداد هورمونی بطور نامحسوس و در سنین ۶ تا ۸ سلگی اتفاق می افتد. غدد فوق کلیوی فعال می شوند. ترشح این غدد ماده اولیه هورمونهای دیگر را تولید می کند. این تغییرات باعث رشد مو در نواحی خاصی از بدن و همینطور باعث چرب شدن پوست می شوند.
تغییر بعدی موقعی اتفاق می افتد که مغز شروع به ترشح ماده ای به نام گونادوتروفین می کند. این آغاز واقعی دوران بلوغ است. آدمها در سنین مختلفی بالغ می شوند بنابر این سن تنها عامل تعیین کننده در بلوغ نیست. عوامل دیگری از جمله تغذیه هم مهم اند. بعد از این مرحله، غده های دیگر ترشحاتی می کنند که با تاثیر بر تخمدانهای دختران و بیضه های پسران باعث تولید اسپرم و تخمک می شوند.
تغییر چشمگیری رخ می دهد. پسر ها حالا پنجاه بار بیش از دوران قبل از بلوع تستوسترون ترشح می کنند . استخوان بندی و ماهیچه های شان رشد می کند و دست کم هر دو دقیقه یک بار به سکس فکر می کنند. (بعضی ها خواهند گفت: فقط هر دو دقیقه یک بار؟!).
در دختران استروژن باعث تغییراتی در زمینه چربی ها می شود و باعث تحریک و آغاز رشد زهدان و پستانها می شود. عادت ماهانه و تولید تخمک - ابتدا بصورت نامرتب - آغاز می شود.
در همین سن است که به علت حساسیت پوست به هورمونها گاهی خالهایی روی پوست دیده می شود. ترشح هورمونها باعث افزایش اشتها و هجوم آوردن زود به زود نوجوانان به یخچال می شود. دیر بیدار شدن و به اصطلاح تا لنگ ظهر خوابیدن هم ناشی از ترشح هورمون ملاتونین است.
این تنها نمونه هایی از تاثیر هورمون بر رفتار انسانهاست. هورمونها همیشه بر رفتار آدمها تاثیر گذاشته اند اما بنظر می رسد که توضیح میزان تاثیر هورمونها بر رفتارهای پیچیده دشوار باشد.
● نبوغ در بلوغ
آدا، دختر لرد بایرون، در ۱۷ سالگی با چارلز بابیج آشنا شد. چارلز دستگاهی اختراع کرده بود که نمونه اولیه کامپیوترهای امروزی بود. اما در حقیقت این آدا بود که اهمیت این ماشین را دریافت. امروزه شرکت مایکروسافت تصویر آدا را در نقش هولوگرام مخصوص اثبات اصل بودن محصولاتش قرار داده است.
بیل گیتس بنیانگذار مایکروسافت در ۱۳ سالگی برنامه نویسی کامپیوتر را شروع کرد و در ۱۹ سالگی کمپانی اش را راه انداخت.
آلدان مک فارلین، نویسنده، می گوید: "نوجوانان دنیا را طور دیگری می بینند، مغزشان هنوز انعطاف پذیر است و گاهی هم قطع و وصل می شود. بنابر این در مورد همه چیز تردید می کنند. آنها شگفت انگیزند."
● تغییرات در مغز
همیشه می توان مطلبی را در باره نوجوانی و نوجوانان در رسانه های بریتانیا یافت. روزنامه تایمز، چاپ لندن، هم چندی پیش گزارشی در مورد تغییرات روحی و جسمانی نوجوانان منتشر کرد.
دکتر سارا جین بلکمور، از پژوهشگران انستیتوی علوم عصب شناختی دانشگاه لندن، به روزنامه تایمز گفته است که نه تنها مغز نوجوانان در دوران بلوغ دستخوش تغییراتی می شود بلکه مغز انسان تا سالهای اولیه دومین دهه عمر او همچنان در حال رشد و گسترش است.
در دوران بلوغ دو اتفاق عمده در مغز روی می دهد: اول اینکه فعالیت مغز بشدت افزایش می یابد و دیگر اینکه در این دوران مغز عکس العمل خود نسبت به محرک های محیطی را با ظرافت بسیار تنظیم می کند. این امر بخصوص در قسمت جلوی مغز صورت می گیرد یعنی قسمتی که مسئول اقدامات اجرایی شامل برنامه ریزی، و اولویت بندی است.
تغییراتی که در مغز نوجوان صورت می گیرد در وهله اول بر انگیزه ها و عواطف او تاثیر می گذارد. همین موضوع باعث تغییر حالات نوجوان می شود. ترکیب این تغییرات و تغییرات هورمونی حالتی انفجارآمیز پدید می آورد که باعث پیدا شدن احساس شجاعت و کاهش قدرت استدلال می شود.
مجموعه این تغییرات قدرت تشخیص شرایط اجتماعی را در نوجوان کاهش می دهد و باعث می شود که او به اصطلاح نداند چه موقعی زمین زیر پایش لغزنده و بی ثبات است.
دیگر مطالعات دکتر بلکمور نشان می دهد که نوجوانان درک کمتری از شرایط دیگران دارند و به سختی می توانند خود را به جای آنها بگذارند.
یک ویژگی مغزی نوجوانان این است که آنها راحت تر و شدیدتر تحت تاثیر نیکوتین و الکل قرار می گیرند. در نتیجه کسانی که باده نوشی را در سن کمتر از ۱۵ سال شروع می کنند، بیشتر احتمال دارد که به الکل وابستگی و اعتیاد پیدا کنند.
شخصیت نوجوان گاهی دیوانه کننده و گاهی شکوهمند و پرجلال است. آنها بین کودکی و بزرگسالی سرگردانند. این ما بزرگسالان هستیم که باید آنها را درک کنیم. و مغزشان را در مورد اعمال شان مقصر بدانیم نه خودشان را.

http://www.bbc.co.ukl

منبع : سایت دکتر ظهرابی