انقلاب موبایل در هند

روزگاری دریافت یک خط تلفن جدید در هند چندین سال طول می‌کشید، اما اکنون فشار کمتری برای اشتراک خطوط ثابت احساس می‌شود، زیرا شمار مشترکان تلفن همراه بیشتر شده است.
احتمال می‌رود تا پایان سال جاری میلادی هند به زمره یکی از معدود کشورهایی بپیوندد که انقلاب موبایل در آنجا تکمیل شده و موبایل درست ۱۰ سال پس از ورودش، بر مخابرات این کشور حکمفرمایی کند. هر ماه ۵/۱ میلیون مشترک تلفن همراه به ۲۸ میلیون دارنده موبایل که دسامبر گذشته به ثبت رسید، اضافه می‌شوند، حال آنکه در ژانویه ۲۰۰۳، هند فقط ۱۰ میلیون مشترک تلفن همراه داشت.
● بازار جوانان
رشد موبایل در هند به خصوص سال گذشته پرشتاب و فراگیر بود، مخصوصاً به خاطر اینکه ارائه دهندگان خدمات تلفن همراه تماس‌های دریافتی را رایگان کردند. کوبیتا دسای، تحلیلگر ارتباطات راه دور شرکت گارتنر، می‌گوید: معتقدم تا پایان امسال یا اوایل سال آینده، تعداد تلفن‌های همراه در هند از خطوط ثابت بیشتر خواهد شد. فکر می‌کنم پس از اثبات یافتن بازار که قدری طول می‌کشد، چهار بازیگر بزرگ در این بخش باقی خواهند ماند: «ساندیپ داس»، رییس شرکت «آرنج فوتر» پیش‌بینی می‌کند که همه این شرکت‌ها روی بازار جوانان متمرکز شوند. وی می‌گوید: زیر ۲۵ ساله‌ها در هند در اکثریت هستند و شیفته موبایل! اگر به علایق آنها نگاه کنید، می‌بینید که علاوه بر کفش «نایکی» یا موتور سیکلت، موبایل نیز دوست دارند.
● نماد منزلت اجتماعی
همانند بسیاری از نقاط دنیا، موبایل در هند نیز حامل یک پیام است.
«گاگان بارمچ» دانشجوی ۱۷ ساله اذعان می‌کند که موبایلش نمایانگر منزلت اجتماعی وی است. وی می‌گوید: آن از یک حیث نماد جایگاه اجتماعی است. هرچند تلفن همراهتان بهتر باشد، آن نشان می‌دهد شما پولدارترید.
«شروتی پانچال»، همکلاس «گاگان» می‌گوید که نمی تواند زندگی بدون موبایل را تصور کند. او می‌افزاید: موبایلم مدام زنگ می‌زند و من احساس می‌کنم که یک نفر مرا در این دنیا دوست دارد و به من محبت می‌کند. همچنین می‌توان در ارتباط ماند. فکر می‌کنم داشتن موبایل پرستیژ می‌آورد.
«سایجال» ۱۶ ساله که یکی از معدود نوجوانان شهرنشین فاقد موبایل است، می گوید: احساس می‌کند در زمره این گروه خوشبخت نیست: وقتی مردم را اطرافم می‌بینم که با تلفن همراه حرف می‌زنند، احساس انزوا می‌کنم.
دانشجویان همچنین می‌گویند که تقلب با موبایل رو به افزایش است و آنها از طریق پیام‌های کوتاه، پاسخ سوالات دشوار امتحان را برای همدیگر می‌فرستند.
●رونق تجاری
اما موبایل، یا به قول هندی‌ها که ترجیح می‌دهند آن را مانند آمریکایی‌ها «تلفن سلولی» بنامند، صرفا ملعبه نوجوانان نیست، بلکه برای بسیاری از هندی‌ها، ابزار امرار معاش است.«آنیل سینگ» کارمند بنگاه املاک می‌گوید که تلفن همراهش کار سه چیز را در آن واحد انجام می‌دهد: دفتر، نشانی و امرار معاش. وی گذشته را به یاد می‌آورد که مراجعه به مشتریان برایش یاس آور و پردردسر بود. اکنون بخش عمده معاملاتش از طریق موبایل صورت می‌گیرد و زنگ گوشی‌اش لحظه‌ای قطع نمی‌شود.
او می‌گوید: از زمانی که شروع به استفاده از موبایل کرده‌‌ام، درآمدم چند برابر شده است، زیرا همیشه در دسترس مشتریانم هستم. آنها می‌توانند ۲۴ ساعته با من تماس بگیرند و دیگر لازم نیست بابت دفتر، اجازه بپردازم.
● کاهش تعرفه‌ها
انقلاب موبایل در هند از کارگران یقه سفیدی همچون آنیل به کارگران یقه آبی گسترش می‌یابد. امروزه رانندگان تاکسی، لوله‌کش‌ها و حتی پیشخدمت خانه‌ها در کلانشهرهایی نظیر دهلی نو و بمبئی شماره تلفن همراه خود را رد و بدل می‌کنند. این امر تا چند سال پیش غیرقابل تصور بود. هنگامی که فناوری موبایل در سال ۱۹۹۴ در هند عرضه شد، فقط چند شرکت ارائه خدمات مانند «ایرتل» وجود داشت. آن بخش مقررات سفت و سختی داشت و تعرفه‌ها مانع از گسترش نفوذ موبایل می‌شد. تعرفه هر دقیقه تماس ۳۰ سنت بود و گوشی‌ها نیز گران بودند. آن موقع فقط مرفهان می‌توانستند در هند از موبایل استفاده کنند. اما در چهار سال گذشته، تعرفه‌های تماس کاهش یافته و قیمت خرید خط نیز برای اکثر هندی‌ها قابل پرداخت شده است.
با این وجود، رقابت هنوز شدید است زیرا بازیگران بیشتری وارد این بازار می‌شوند. حتی دو شرکت دولتی ارائه‌دهنده تلفن ثابت، قدم به این عرصه گذشته‌اند.
ظرف کمتر از ۱۸ ماه، آن دو ۶ میلیون مشترک جذب کرده‌اند.
کارشناسان تخمین می‌زنند که هند ظرف چند سال آینده ۱۵۰ میلیون مشترک موبایل خواهد داشت.
اما آیا این انقلاب به منزله پایان عصر تلفن‌های ثابت است؟
«دابی»، از شرکت «ام تی ان ال» که به دهلی نو و بمبئی، پایتخت تفریحات و سرگرمی هند خدمات می‌دهد، می‌گوید: خیر، تلفن ثابت حکم ساعت دیواری را دارد و موبایل، ساعت مچی، در هر خانواده، حداقل یک ساعت دیواری هست، ولی هر عضو خانواده یک ساعت مچی شخصی دارد. از همین‌رو، خانواده‌ها کماکان خط ثابت خواهند داشت.
در حالی که از سال آینده خطوط با پهنای باند زیاد در هند عرضه خواهد شد، خطوط ثابت یکبار مورد تقاضا قرار می‌گیرد، ولی نه به اندازه موبایل.

نویسنده : رضا اسدی

منبع : مرکز توسعه و تبادل دانش فناوری اطلاعات