گدایان خارجی عامل شیوع بیماری سل مقاوم در ایران!

این مصاحبه با هدف بررسی موقعیت متکدیان خارجی در ایران تهیه شد اما وقتی با هماهنگی روابط عمومی وزارت کشور بنا شد با «تقی قائمی» مدیر کل امور اتباع بیگانه در کشور مصاحبه ای داشته باشیم، فرصت را غنیمت شمردیم و در خصوص وضعیت مهاجرین خارجی قانونی و غیرقانونی صحبت کردیم.
آنچه می خوانید حاصل این گفتگوی طولانی است:
▪ تب اخراج افغانی های مقیم ایران البته آنها که غیر قانونی اقامت داشتند زمانی بالای ۴۰ درجه بود خصوصاً با هیاهویی که مطبوعات هم به آن دامن می زدند، اما این موضوع مدتهاست در سکوت کامل رسانه ای به سر می برد، انگار متوقف شده است.
البته اصل موضوع و انگیزه این مصاحبه متکدیان غیر ایرانی است اما شما به عنوان اولین سؤال درباره آخرین اخبار از وضعیت افغانی های داخل کشور و رفتن و یا ماندنشان بگویید؟
ـ آخرین وضعیت در خصوص مهاجران افغانی این گونه است. در حال حاضر حدود یک میلیون نفر مهاجر ثبت نام شده در سایت داریم. تمام افراد مهاجر از طریق اینترنت وضعیت خود را اعلام می کنند. حدود ۲ میلیون نفر هم به شکل غیرقانونی در کشور حضور دارند و روزانه طبق آمار استانداریها و نیروی انتظامی به دست آمده است.
حدود ۱۷۰۰ الی ۲۰۰۰ نفر مهاجر به شکل غیر مجاز از مرزهای شرقی کشور وارد ایران می شوند. ما بر روی آن یک میلیون نفر که قانونی اقامت دارند نظارت داریم. اینکه چه شغلی دارند و آخرین وضعیت سکونت آنها چگونه است به میزان تحصیلات و تعداد افراد خانواده آنها را می دانیم اما روی ۲ میلیون نفر که غیر قانونی هستند هیچگونه نظارتی وجود ندارد. البته در شرایط مختلف مسؤولان برای اخراج آنها تصمیمهای خاص می گیرند مثلاً در زمستان آقای رئیس جمهوری دستور دادند هیچ فردی از کشور اخراج نشود ولی به اعتقاد من، ما باید از حقوق داخلی خودمان دفاع کنیم. هر کشوری برای کسانی که قوانین آن کشور را نقض می کنند حقوق، قانون و مجازاتی دارد.
این افراد هم ورود غیر قانونی، هم اقامت و اشتغال به کار غیر قانونی دارند و هم برای ورود به کشور از باندهای قاچاق انسان استفاده می کنند که هر ۴ مورد آن جرم است.
اگر ما به این جرایم رسیدگی کنیم و قوانینی که در این زمینه داریم، احصا کنیم قطعاً برای ورود غیر قانونی بازدارنده خواهد بود.
یکی از علتهای اصلی که این افراد وارد کشور ما می شوند، موضوع معیشت است. مسأله امنیت نیز یکی دیگر از علتهای ورود غیر قانونی این افراد به کشور ماست. در هر صورت نیروی انتظامی می تواند برخورد قانونی انجام دهد اما به دلیل اینکه ما مشکلات آنها را می دانیم، سعی می کنیم خیلی برخورد قانونی نکنیم.
با این حال به نظر می رسد باید هزینه ورود غیرقانونی به کشور بالا برود. اکنون اگر یک فرد به شکل غیر قانونی وارد کشور ما شود وقتی دستگیر شد سوار اتوبوس سیر و سفرش می کنیم. یک پرس چلوکباب داخل راه به او می دهیم. دو تا فیلم سینمایی هم تا لب مرز می بیند. لب مرز پیاده اش می کنیم و می رود به آن سوی مرز و باز می گردد! زیرا هزینه ای پرداخت نکرده است، پس راحت بر می گردد. اما شما مقایسه کنید کشورهای دیگر را در آمریکا، اگر فردی غیر قانونی وارد آن کشور شود ۱۱ هزار دلار جریمه و شش ماه زندان دارد و تا ۱۱ هزار دلار را پرداخت نکند از زندان آزاد نمی شود. افغانستان که اکثر مردمش در ایران هستند شش ماه زندان و طرد از کشور دارد. قبل از عید هفت نفر ایرانی را افغانی ها به جرم ورود غیر قانونی دستگیر کرده اند و شش ماه در بدترین شرایط در زندان بوده اند و مشکلات روحی و روانی برای این افراد ایجاد شده است و بعد از شش ماه به سفارت تحویل دادند و گفتند این افراد را باز گردانید.
بعد از سقوط صدام مردم ایران تمایل زیادی برای رفتن به عتبات عالیات داشتند. عراقیها برخی افرادی را که غیر مجاز وارد شده بودند، دستگیر کرد و شش ماه در زندان نگه داشتند. از اواخر سال ۸۶ قانون این گونه شد، ورود غیر قانونی به عراق شش سال زندانی دارد.
این خودش باز دارنده است و نیازی به نیروی مرزی نیست هیچ ایرانی جرأت ندارد غیر قانونی وارد خاک عراق شود. اما کسی که غیر قانونی وارد ایران می شود هزینه ای پرداخت نمی کند ضمن اینکه هزینه های سنگین هم برای کشور ما دارد.
▪ در خصوص این هزینه ها قدری بیشتر توضیح دهید؟
ـ من بارها گفته ام که این هزینه این گونه است. ۳ میلیون نفر افغانی در ایران حضور دارند. از این میان ۲۲۰ هزار دانش آموز و ۱۵ هزار دانشجوی افغانی حضور دارند که مثل ایرانی ها درس می خوانند و تحصیل می کنند. آنها از یارانه آموزشی استفاده می کنند. یارانه حمل و نقل، بهداشت، آرد و ... اگر برای هر کدام ۲ دلار در روز حساب کنیم روزی شش میلیارد تومان می شود. خوب اگر این رقم فقط در بخش آموزش خودمان هزینه شود آن وقت معلم مجبور نیست بعد از ساعت اداری مسافرکشی کند. از سوی دیگر سازمانهای بین المللی که خیلی هم ادعا دارند اصلاً حاضر نیستند در این زمینه به ما کمک کنند. شاید بسیاری فکر کنند که سازمانهای بین المللی برای حضور افغانی ها به ما کمک می کنند اما من مستند خدمت شما می گویم در سال ۲۰۰۷ سازمان ملل برای یک میلیون افغانی مجاز و ثبت نام شده چقدر هزینه کرد. زیرا برای ۲ میلیون نفر غیر قانونی حتی یک ریال هم کمک نمی کند و می گوید غیر قانونی هستند و ربطی به ما ندارد.
اما برای کسانی که قانونی ثبت نام شده اند بودجه سازمان ملل در سال ۲۰۰۷ برای این افراد ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار بود، نظارت ما بر هزینه اینگونه بود و دیدیم که یک میلیون و ۳۰ هزار و ۳۰۰ دلار آن توسط سازمانهای مردم نهاد برای اتباع افغانی هزینه شد و به دولت ندادند و بیش از ۵۰ درصد این بودجه هزینه خود کارکنان سازمان ملل در ایران شده است. ساختمان، سفر، حق مأموریت، حقوق و ... و در نهایت وقتی حساب کردیم دیدیم برای هر فرد افغانی قانونی در کشور در سال یک دلار هزینه شد.
یکی از دلایلی که این افراد وارد کشور ما می شوند معیشت و درمان است ما حاضر هستیم در نقطه صفر مرزی از آنها پذیرایی کنیم. سازمانهای بین المللی هم کمک کنند اما متأسفانه زیر بار نرفتند.
▪ هر چند که اکنون کارکردن افغانی ها غیر قانونی است اما هنوز می بینیم که افغانی ها هنوز به کار اشتغال دارند. ما صحبت می کنیم که کار افغانی ها غیر قانونی است. آیا اهرم بازدارنده در این خصوص وجود دارد یا فقط حرف می زنیم که غیر قانونی است؟
ـ اتباع خارجی که اجازه کار دارند کسانی هستند که پروانه کار دارند، پروانه کار توسط وزارت کار صادر می شود. در مرحله جدید آمایش گفته ایم به کسانی اجازه اقامت می دهیم که پروانه کار هم داشته باشند. کسی که پروانه اقامت دارد باید اول پروانه کار داشته باشد. اکنون ۳۰۰ هزار نفر برای دریافت پروانه کار ثبت نام کرده اند اما مشکل ما روی حضور و کار قانونی ها نیست. غیر قانونی ها هستند که فرهنگ غلط کار را بر کشور ما تحمیل می کنند. وقتی دو کارخانه را با هم مقایسه کنید که یکی کارگر ایرانی دارد و دیگری کارگر خارجی، آن که کارگر ایرانی دارد باید حق بیمه و بازنشستگی و ... پرداخت کند اما آن که کارگر خارجی غیر قانونی دارد کاری ندارد که او بیمه هست، مهم نیست که کجا زندگی می کنند. حق مسکن نمی دهد، ساعت کار معین ندارد، اضافه کار ندارد و ... اما با تمام این احوال اصلاً حاضر نیست محصولش را ارزانتر بفروشد و هر دو یک قیمت دارند و سودش پیداست که چقدر است. برخورد هم برای این است که از کارگر قانونی استفاده کند. چون غیر قانونی ها حق شکایت ندارند و فقط یک حقوق ثابت می گیرند.
▪ آیا آماری در خصوص متکدیان خارجی دارید؟
ـ متکدیان به شکل فصلی وارد می شوند. پاکستانی و بنگلادشی هستند و به شکل گردشی در شهرها می چرخند و به طور جدی با آنها برخورد می شود اما اینها ناقل بیماریهای خطرناک و عجیبی هم هستند برخی از آنها بیماری سل مقاوم را وارد کشور می کنند که داروهای فعلی پاسخگوی آنها نیست و باید واکسن جدید برای آنها تولید شود.
▪ در خبرها داشتیم که ازدواج اتباع بیگانه با ایرانی ها به ثبت می رسد و قانونی می شود کمی بیشتر توضیح دهید؟
ـ افراد افغانی که تا یک مهر ۸۵ ازدواج خود را ثبت کرده اند ازدواج رسمی دارند و قانونی است و بچه های آنها قانونی هستند و بعد از این تاریخ غیر قانونی است که ۲۶ هزار و ۸۹۵ مورد ازدواج اظهار شده و شرعی داریم که از این تعداد فقط ۴ هزار نفر برای ثبت ازدواج مراجعه کرده اند حاصل این ازدواجها فرزندان بی هویت است. فرزندان آنها به زودی دچار مشکل می شوند زیرا دولت ایران حاضر نیست به آنها تابعیت ایرانی بدهد و دولت افغانستان هم تابعیت افغانستان را نمی دهد بنابراین آنها به زودی دچار مشکلات فراوان می شوند زیرا هیچ هویتی ندارند و نمی توانند کار و تحصیل کنند.
▪ جناب قائمی! به نظر شما چرا همه کشورها قانون دارند ولی در کشور ما هیچ قانونی در این زمینه وجود ندارد و دروازه های کشور ما به روی همه باز است؟ اگر کسی از ایران بخواهد غیر قانونی وارد یک کشور اروپایی شود اگر فقط وارد ترکیه شود به شدت با او برخورد می شود باید با قاچاقچی انسان برود اگر بتواند خودش را به یونان برساند به شدت دچار مشکلات می شود اما هر کس بخواهد وارد ایران شود به راحتی وارد کشور ما می شود، علت چیست؟
ـ ما در مرزهای رسمی قوانین بسیار جدی داریم و افراد طبق ضوابط وارد کشور می شوند و تشریفات حقوقی طی می شود و اغلب ما به شکل مقابله به مثل برخورد می کنیم و نظارت امنیتی، به شکل جدی وجود دارد.
اما در مورد غیر رسمی ها وضع این گونه است شرایط خاص دولت ایران موضوع را متفاوت می کند. حقوق انسانی و دینی ما نسبت به انسانها باعث می شود قوانین اجرا نشود. قانون اجازه می دهد یک مهاجر غیر مجاز را بزنند. قانون سه سال زندان و جریمه و ... هم داریم اما ما با سیل عظیم مهاجر مواجه هستیم که نمی توانیم آنها را به زندان بیندازیم. شما دقت کنید در سایر کشورها کشتی های حامل مهاجران غیر قانونی غرق می شود، علت چیست؟ دولتها کاری می کنند که کسی دیگر از این کشتی ها استفاده نکند؟ اما ما به خودمان اجازه نمی دهیم که کسی که فقط برای برآوردن نیاز اولیه یک انسان که خوردن غذا هست وارد کشور ما می شود او را با تیر بزنیم.
روسیه در سال ۲۰۰۷، ۵۷ هزار مهاجر غیر قانونی را اخراج کرده، فرانسه ۲۳ الی ۲۴ هزار نفر اخراجی داشت. فرانسه معتقد است خودش باید پناهنده را انتخاب کند فردی را که به او نیاز دارد انتخاب کنند. اما آیا ما می توانیم یک بچه افغانی بیمار را در مرز از بین ببریم چون به درد کشور ما نمی خورد؟
اما اکنون در بسیاری از مشاغل افغانی ها حرف اول را می زنند، بناها، نجارها، منبت کارها و ... جزو این مشاغل است. ما به آنها امکان می دهیم که آنها به کشور خود باز گردند و آنجا مشغول شوند پس ما قانون هم داریم.
▪ سپاسگزارم.

مریم زنگنه

منبع : روزنامه قدس