به دنبال یک خانه امن

▪ میزبانان مناسب یك سایت اینترنتی چگونه انتخاب می شوند
۱ - هم اكنون می توان فضای مورد نیاز یك سایت اینترنتی معمولی را با كمتر از ۱۵ هزار تومان تهیه كرد. چیزی كه شاید در سال های قبلبا كمتر از ۱۰۰هزار تومان قابل دسترسی نبود.
۲ - پشتیبانی یكی از مهمترین
بخش های مربوط به خدمات میزبانی
وب است و اغلب هیچ گاه در هنگام خرید یك فضای اینترنتی و یا راه اندازی
یك سایت به آن توجهی نمی شد.
هر چند داشتن یك سایت اینترنتی و نگهداری از آن دیگر یك تخصص و كار فوق العاده به شمار نمی رود اما برخلاف تصور انتخاب عوامل مهم در وضعیت یك سایت نقش مهمی ایفا می كند. میزبانان اینترنتی یكی از مهمترین عواملی هستند كه یك سایت اینترنتی را می توانند به كمك عوامل دیگر به موفقیت برسانند.
برای كاربران ایرانی اغلب آنچه بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرد نحوه طراحی یك سایت و یا به عبارت بهتر شكل آن است، هر چند شكل نیز یكی از اجزای مهم یك وب سایت به شمار می رود اما در واقع مهمترین عامل كه اغلب در پشت صحنه چندان به چشم نمی آید نحوه میزبانی از یك سایت و عوامل فنی و پشت صحنه ای است كه عمدتاً از دیدگان كاربران عادی پنهان است.
بسیاری از مواقع كاربران از سرعت كند اینترنت خود در دسترسی به یك سایت گله می كنند، هر چند حداقل در كشور ما غالباً این سرعت و كیفیت اینترنت است كه مشكل ساز می شود اما نوع میزبانی نیز در این مورد بی تاثیر نیست. پیام های خطای پشت سر هم، كندی دسترسی به فایل های روی یك سرور و از همه مهمتر امنیت پایین می تواند ضعف های عمده یك سرور اینترنتی به شمار رود.
● قیمت ارزان، كیفیت پائین
در ایران اغلب كاربران با آگهی هایی (عمدتاً اینترنتی) از میزبانان مختلفی روبه رو هستند كه صرفاً به میزان حجم و قیمت فضای اینترنتی (host) اشاره می كند. در بسیاری از مواقع حتی جست وجوهای مختلف در سایت های این شركت ها اطلاعات بیشتری از نوع سرور و سخت افزارها و نرم افزارهای موجود در آن و همچنین قابلیت های انطباق آن با سایت های برنامه نویسی شده را نمی دهد.
شاید یكی از مهمترین دلایل این موضوع آن باشد كه میزبانان ایرانی خود یك سرویس اصلی به شمار نمی روند و قریب به اتفاق آنان فضای مورد نظر خود را از سرورهای خارجی دیگر تهیه می كنند و مانند یك محصول آن را قطعه قطعه كرده و در اختیار مشتریان خرد خود قرار می دهند. این خرید و فروش عمده چند حسن و چند ضرر را همراه خود دارد. حسن اصلی آن كاهش چشمگیر قیمت است. اگر بگوییم یكی از دلایل عمده فراگیر شدن سایت های اینترنتی ایرانی روی شبكه همین قیمت پائین فضای اینترنتی در داخل كشور بوده سخن به گزافه نگفته ایم. ایجاد رقابت میان شركت های مختلف میزبانی وب طی سال های اخیر و جست وجوی این شركت ها برای یافتن جنس ارزان تر عملاً به كاهش متوالی قیمت فضای اینترنتی طی این چند سال منجر شده است به طوری كه هم اكنون می توان فضای مورد نیاز یك سایت اینترنتی معمولی را با كمتر از ۱۵ هزار تومان تهیه كرد. چیزی كه شاید در سال های قبل با كمتر از ۵۰ ، ۱۰۰هزار تومان قابل دسترسی نبود. این كاهش چشمگیر قیمت باعث رشد فراوان و سریع سایت های اینترنتی ایرانی روی وب شد به طوری كه بسیاری از افراد این امكان را به دست آوردند تا با مبلغ اندكی به ارائه آنچه مورد نظرشان است بپردازند.
از سوی دیگر اما این كاهش فراوان قیمت به رشد كیفی آن كمكی نكرده است. از كار افتادن مداوم سایت ها و یا كندی وحشتناك در هنگام قرار گرفتن زیر بار ترافیك، یكی از معمول ترین مشكلات است. دلیل چنین موضوعی عدم آگاهی دهی به مشتریان در هنگام خرید است. در واقع شركت های میزبانی داخلی برای سایت هایی كه تحت پوشش قرار می دهند یك حجم ترافیك معمول را مد نظر قرار می دهند و در صورتی كه سایت موردنظر از بازدیدكننده و به تبع آن از ترافیك بیشتری برخوردار باشد اغلب این شركت ها از ادامه میزبانی آن خودداری می كنند. دلیل چنین امری نیز افزایش پهنای باند مورد استفاده سرور و تحمیل هزینه به شركت میزبان داخلی است. از سوی دیگر با چنین مقدمه ای عملاً امكانات دیگر میزبانان ایرانی مورد تردید قرار می گیرد.
عدم استفاده از نرم افزارهای مورد نیاز برای پشتیبانی از سایت ها و صفحات اینترنتی یكی دیگر از مشكلات معمول است به طوری كه در اغلب بررسی ها مشخص می شود كه چنین سرورهایی فاقد نرم افزارهای به روز و یا آخرین نسخه های اصلاحی هستند و همین موضوع عملاً راه های نفوذ به درون این سرورها و یا سایت های نگهداری شده در آنها را فراهم می كند.
● جایی برای نفس كشیدن
مشكل سرعت دسترسی به یك سایت یكی از عمده ترین خطاها و مشكلات گزارش شده از سوی كاربران است. برای كسانی كه یك سایت اینترنتی را مدیریت می كنند بارها پیش آمده كه از كاربرانشان در این زمینه شكایت بشنوند. هر چند برای این مشكل دلایل مختلفی می تواند دخیل باشد اما مهمترین دلیل برای سایت هایی كه توسط شركت های ایرانی میزبانی می شوند، كم بودن پهنای باند، ضعیف بودن سرور، میزبانی تعداد زیادی از سایت ها روی یك سرور و بالاخره دور بودن فضای سرور از مكان كاربر است. بسیاری از افراد حرفه ای برای آنكه از كم و كیف فنی یك سرور آگاهی پیدا كنند پیش از هرگونه خرید با آزمایش از یكی از سایت های میزبانی شده روی آن به مشخصات سرور و همچنین امكانات فنی و توانایی آن پی می برند اما این كار برای بسیاری از كاربران عادی كه از تخصص و توان آزمایش سرورها برخوردار نیستند، كار غیرممكنی به نظر می رسد. واقعیت آن است كه یك سرور مثل یك كامپیوتر می تواند مشخصات مختلفی داشته باشد كه بنا بر خواست و هزینه مشتری اصلی (شركت های میزبانی) این امكانات می تواند افزوده و یا كاسته شود. طبیعی است كه برای كاهش هزینه های اجاره یك سرور بهترین كار كم كردن از امكانات جانبی و یا سرعت دسترسی است، البته هستند شركت هایی كه برای راضی نگاه داشتن مشتریانشان از سرورهای با ظرفیت بالاتر بهره می گیرند و طبیعی است قیمت سرویس های این گروه از شركت ها نسبت به گروه های دیگر تا اندازه ای گران تر باشد.
با این حال حتی مشخصات قابل توجه نیز می تواند توسط دیگر عوامل چندان به حساب نیاید. به عنوان مثال استفاده بیش از حد از سایت های اینترنتی روی یك سرور می تواند به كندی آن منجر شود. همچنین بازدید فراوان كاربران از برخی از سایت ها نیز می تواند پهنای باند یك سرور را به طور كامل به خود اختصاص دهد به طوری كه برای سایت های دیگر جایی برای نفس كشیدن باقی نماند.
كاربران قدیمی تر اینترنت روزهایی را به یاد می آورند كه میزبانی وب حتی به شكل فعلی نیز در كشور پا نگرفته بود و برخی از افراد با استفاده از ارتباطاتی كه در اختیار داشتند شخص دیگری را به همراه كامپیوتر همیشه متصل به اینترنت در اروپا و یا آمریكا استخدام می كردند و فضای كامپیوتر وی را با عناوینی چون سرور اروپایی یا آمریكایی به مشتریان ایرانی تبلیغ می كردند. چنین سرورهایی به دلیل آن كه در شرایط مناسبی نگهداری نمی شدند و اغلب از پهنای باند كافی نیز برای سرویس دهی به تمامی سایت های میزبانی شده برخوردار نبودند، باعث كندی و دیگر مشكلات برای سایت ها می شدند. در این زمینه به خصوص عدم نظارت كافی بر كار این شركت ها باعث می شد كه عملاً شركت هایی كه به شكل حرفه ای به ارائه فضای اینترنتی می پردازند در كنار شركت هایی قرار گیرند كه از چنین قابلیتی برخوردار نیستند.
یك سرور حرفه ای از تنوع لینك ها و ارتباطات اینترنتی برخوردار است به طوری كه هر گونه اتفاق برای هركدام از این ارتباط ها بلافاصله با لینك و ارتباط دیگری پوشش داده می شود و در واقع ضریب قطعی یك سایت كاهش پیدا می كند. دیتاسنترها كه محل هایی برای نگهداری سرورهای اینترنتی هستند اغلب از چنین امكاناتی برخوردارند و بسیاری از شركت ها با استفاده از امكانات دیتاسنترهای بزرگ به ارائه خدمات به سایت های بزرگ می پردازند. دیتاسنترها كه در شرایط خاصی نگهداری می شوند همواره برای بروز اتفاقات ناگوار و پیش بینی نشده آماده اند حال آنكه كامپیوتر عادی یك شخص در كانادا و یا آمریكا هر لحظه ممكن است با مشكل مواجه شود و تمامی اطلاعات موجود در آن در خطر قرار بگیرد. اتفاقی كه تاكنون بارها برای سایت های ایرانی افتاده و صاحبان آنها را زمین گیر كرده است.
● فاصله ها شكسته می شود
كاربران اینترنتی همواره برای دانلود و دریافت یك فایل از اینترنت با گزینه انتخاب مكان نزدیك تر برای دانلود فایل موردنظر برخورد كرده اند. این امكان در واقع مانند انتخاب نزدیك ترین مركز پستی برای دریافت محموله است. هر چند به نظر می رسد كه اینترنت فاصله میان مكان ها را درهم شكسته اما واقعیت آن است كه فاصله یكی از عوامل كندی دسترسی به یك سایت اینترنتی است. طبیعی است اگر یك سرور اینترنتی با سرعت مناسب در داخل كشور قرار داشته باشد سرعت دسترسی به فایل های آن بسیار سریع تر از سرعت دسترسی به سروری است كه مثلاً در كانادا قرار دارد.
طی سال های اخیر به دلیل آنكه در ایالات متحده لینك های پرسرعت زیادی وجود دارد چنین قانونی عملاً نقض شده است. مثلاً دسترسی به برخی سرورها در ایالات متحده از سرورهای اروپایی به مراتب سریع تر صورت می گیرد. چنین مواردی با رشد اینترنت و افزایش پهنای باند و سرعت دسترسی به سایت های اینترنتی عملاً در حال كنار گذاشته شدن است. در صورتی كه در داخل كشور ما یك دیتاسنتر با پهنای باند مناسب ایجاد شود طبیعی است سرعت دسترسی به آن می تواند حداقل با برخی از سرورهای خارجی برابری كند. در واقع در چنین وضعیتی خصوصاً برای ارسال و یا دریافت فایل های حجیم بسیار مطلوب است، بدین ترتیب دیگر یك درخواست فایل از داخل كشور نیازی به دور كره زمین زدن آن فایل و بازگشت آن ندارد و به سادگی مستقیماً از داخل كشور در اختیار درخواست كننده قرار می گیرد.
نكته دیگری كه در این زمینه قابل اشاره است عدم استفاده از نرم افزارهای به روز در سرورهایی است كه توسط شركت های ایرانی اجاره می شوند. هرچند این موضوع برای تمامی شركت ها صادق نیست اما بسیاری از شركت ها به دلایل مختلف حاضر به خرید نرم افزارهای به روز برای سرورهای مورد استفاده خود نمی شوند. یكی از دلایل این امر گران بودن نرم افزارهای مورد استفاده در یك سرور است. در صورتی كه یك شركت بخواهد نرم افزارهای واقعی را در سرور نصب كند باید هزینه بالایی را بپردازد چراكه برخلاف تصور دیگر روی سرورهای اینترنتی كه توسط شركت های خارجی نگهداری می شوند نمی توان از نرم افزارهای قفل شكسته استفاده كرد.
● نعمتی به نام پشتیبانی
پشتیبانی یكی از مهمترین بخش های مربوط به خدمات میزبانی وب است و اغلب هیچ گاه در هنگام خرید یك فضای اینترنتی و یا راه اندازی یك سایت به آن توجهی نمی شد. اغلب مشتریان زمانی متوجه نیاز به یك خدمات دهنده با پشتیبانی خوب می شوند كه مشكلی را در ساعاتی غیراداری تجربه كنند.
قطع شدن یك سرور و یا بروز مشكل برای اجرای فایل های یك سایت اینترنتی تازه كاربران را به فكر تماس با میزبان وب می اندازد اما اغلب در این زمان است كه مشتری متوجه می شود یك پشتیبان خوب چه نعمتی است. گاه دیده ایم كه حمله به یك سایت اینترنتی ساعت ها و گاه روزها به طول می انجامد و این در حالی صورت می گیرد كه مدیر سایت از حمله آگاه شده اما قادر به تماس با مسئولان شركت میزبان وب نیست.
گاه نیز رفع برخی اشكالات فنی پیش آمده روی یك وب سایت روزها به طول می انجامد و در این مدت مدیر و مسئولان سایت حسابی حرص می خورند تا این مشكل رفع شود. از همه مهمتر گاه بر اثر بروز اتفاق و یا حادثه ای برخی یا تمامی فایل های موجود روی سرور پاك می شود و در این زمان مسئول سایت نیز كپی پشتیبانی از سایت ندارد و دست به دامان مسئولان سرور می شود. بسیاری از شركت های میزبانی وب كه به سرویس دهی كامل به مشتریانشان اعتقاد دارند مرتباً از سایت ها فایل پشتیبان (بك آپ) می گیرند اما به دلیل زحمت و هزینه ای كه این كار دارد بسیاری نیز از بك آپ گیری مرتب سایت ها چشم می پوشند. چنین است كه شاهد بوده ایم بارها اطلاعات موجود در یك سایت كه با زحمت فراوان و طی مدت زمان طولانی جمع آوری شده اند به راحتی از دست می روند بی آنكه راهی به دسترسی آنها باشد. از این رو شاید یكی از مهمترین شاخصه های یك سرور میزبان مناسب میزان پشتیبان گیری آن باشد. در این میان شركت هایی كه روزانه اقدام به گرفتن فایل پشتیبان می كنند بر دیگران ارجحیت دارند.همچنین شركت هایی كه پشتیبانی و رفع اشكالات فنی را به طول ۲۴ساعته انجام می دهند و صرفاً آن را یك شعار تبلیغاتی نمی دانند نیز در واقع اعتماد مشتریان را نسبت به خود افزایش داده اند. این كه مشتری می داند در هر ساعت شبانه روز می تواند به مسئولان سرور دسترسی داشته باشد و مشكلاتش را از این طریق حل كند بهترین تبلیغ برای یك سرور به شمار می رود. چنین كاری هر چند برای شركت های ایرانی یك مزیت به شمار می رود اما اغلب شركت های خارجی آن را به صورت یك وظیفه دنبال می كنند. كمتر سرور خارجی را می توان سراغ داشت كه از پشتیبانی ۲۴ساعته برخوردار نباشد. با این حال با توجه به نوع خرید سرور اختصاصی از این گروه از شركت ها و سرویس های مختلف پشتیبانی از آن چنین خدماتی عمدتاً به آن دسته از مشتریان ارائه می شود كه تقاضای آن را از پیش كرده باشند.
● وضعیت قرمز برای سایت های ایرانی
از زمانی كه فروش فضای اینترنتی در كشور رونق گرفت استفاده از سرورهای آمریكایی در دستور كار شركت های میزبان وب قرار گرفت. در این مسیر آنچه بیش از پیش مورد توجه این شركت ها قرار می گرفت قیمت ارزان این گروه از سرورها بود. این قیمت ارزان در مقایسه با سرورهای اروپایی و كانادایی و همچنین كیفیت مناسب آنها مزیت اصلی در انتخاب این دسته از سرورها بود. از دو سه سال قبل اما با محدودیت هایی كه توسط شركت های آمریكایی علیه سرورهای ایرانی وضع شد، موضوع امن بودن این سرورها برای نگهداری سایت های ایرانی مورد تردید قرار گرفت.
به دنبال حذف سرور خبرگزاری دانشجویان توسط سرور the planet و به دنبال آن حذف بی اخطار تعداد دیگری از سرورهای ایرانی كه به از كار افتادن تعداد زیادی از سایت های فارسی منجر شد بسیاری از شركت های میزبانی وب سرورهای خود را از سرورهای آمریكایی خارج كردند.
هرچند بسیاری از سرورهای آمریكایی از ذكر دلایل برای این اقدام خود خودداری می كردند اما مشخص بود كه دلایل سیاسی پشت این قضیه كاملاً دخیل است. در واقع بعدها مشخص شد كه برخی از فعالان اینترنتی در ایالات متحده با جست وجو در میان سایت هایی كه توسط سرورهای آمریكایی نگهداری می شدند، سایت های دولتی و یا تبلیغاتی را شناسایی كرده و با خطرناك معرفی كردن آنها عملاً سرویس دهنده مربوطه را در چنان محذوریتی قرار می دهند كه اقدام به حذف همه سایت های موجود در سرور اجاره شده ایرانی شود.
بسیاری از این شركت ها قوانینی را به مشتریانشان نشان دادند كه اساساً خرید و فروش و هر نوع معامله ای را با شهروندان ایرانی منع می كرد. به این ترتیب عملاً كار از این مرحله هم فراتر رفت و اساساً فروش هرگونه فضای اینترنتی به ایرانیان ممنوع شد هر چند در همان زمان و حتی هم اكنون نیز سایت های ایرانی را می توان یافت كه روی سرورهای آمریكایی قرار دارند اما طبیعی است كه این كار یا با چشم پوشی طرف آمریكایی و یا پنهان از آنها (مثلاً با استفاده از كارت های اعتباری كه نام و آدرس غیرایرانی دارند) به فعالیت مشغولند اما كسی نمی تواند تضمین بدهد كه این دسته از سرورها ناگهان اقدام به حذف سرور و یا سایت های ایرانی نكنند. چنین موضوعی وضعیت خطرناكی را برای سایت های ایرانی ایجاد می كند خصوصاً از آن جهت كه معمولاً خریداران ایرانی فضای اینترنتی اطلاعاتی در مورد چنین مواردی ندارند و اساساً بسیاری از آنها حتی از شركت میزبان وب در مورد محل سرور نیز پرسشی مطرح نمی كنند و به این گونه ناگهان مانند دو سال قبل با مجموعه ای از مسدودیت ها مواجه می شوند كه حتی اجازه انتقال و گرفتن فایل پشتیبانی را نیز به مشتریان نمی دهد.
مسئولان ایرانی طی سال های اخیر به دلیل وضع این محدودیت ها تلاش فراوانی انجام داده اند كه سرورهای داخلی را به راه بیندازند. در این مسیر سه شركت برای ایجاد دیتاسنتر مدنظر قرار گرفتند كه دو شركت از این مجموعه سرویس های پایلوت خود را نیز آغاز كردند. هر چند به نظر نمی رسد كه حداقل تا مدت ها این سرورها بتوانند از نظر قیمت و حتی كیفیت با نمونه های خارجی برابری كنند اما مزیت های دیگری نیز دارند كه می تواند آنها را در برابر رقبای خارجی مقرون به صرفه كند. مخابرات طی سال های اخیر یك سرویس میزبان داخلی با عنوان شارع را معرفی كرده تا تمامی سایت های دولتی را روی آن میزبانی كند اما مشكلات متعدد و فضای اندك عملاً نتوانسته آرزوهای این سرور دولتی را جامه عمل بپوشاند.
یك سرور اینترنتی مثل یك خانه می تواند محیطی امن برای زندگی یك سایت به شمار آید. هر چند مشخصه های فراوانی برای ارزیابی یك سرور خوب وجود دارد اما طبیعی است بسیاری از كاربران كه تازه با فضای وب آشنا شده اند از وضعیت و چگونگی ارائه این سرویس ها باخبر نیستند. در واقع آگاهی از وضعیت و شرایط یك سرور نخستین قدم برای ورود به فضای وب است.

مینو مومنی

منبع : روزنامه شرق