فصل‌های جوان و پیر

به جز محل‌های نزدیك خط استوا، همه نواحی اقلیمی تغییرات موسمی دارند و هرچه از خط استوا دورتر شویم، این تغییرات بیشتر می‌شود.
علت پیدایش فصل‌ها حركت انتقالی سالانه زمینی در مداری نسبتاً بیضی‌شكل به گرد خورشید و حركت وضعی روزانه زمینی در مدار خود است. محور حركت وضعی ۵/۲۳ درجه از خط قائم مایل است. نتیجه این دو حركت تغییر نیافتن طول مدت روز و زاویه برخورد پرتو‌های خورشید به سطح زمین است كه موجب تغییر موسمی در اقلیم می‌شوند.
سالی دو بار، اول فروردین (۲۱ مارس) و اول مهر ۲۳ (سپتامبر)، پرتو‌های خورشید مستقیماً از بالای خط استوا می‌تابند. این دو روز را به ترتیب اعتدال بهاری (ربیعی) و اعتدال پاییزی (خریفی) گویند.در اول تیر (۲۱ ژوئن) زمین در نیمه راه اعتدالین قرار دارد و میل قطب شمال نسبت به خورشید ۵/۲۳ درجه است. خورشید از بالای مدار راس‌السرطان (۵/۲۳ درجه عرض شمالی) می‌تابد و انقلاب تابستانی (صیفی) در نیمكره شمالی و انقلاب زمستانی (شتوی) در نیمكره جنوبی رخ می‌دهد. در اول دی (۲۱ دسامبر) وضع وارونه می‌شود و خورشید از بالای مدار راس الجدی (۵/۲۳ درجه عرض جنوبی) می‌تابد.

منبع : روزنامه تهران امروز