فهرست سرخ IUCN

فهرست سرخ گونه های در خطر تهدید سازمان حفاظت جهانی كه در ۱۹۶۳ ابداع شد، جامع ترین فهرست از وضعیت حفاظتی گونه های گیاهی و جانوری جهان است. این فهرست دقیق ترین معیارها برای برآورد وضعیت خطر انقراض هزاران گونه و زیرگونه جهان را در اختیار قرار می دهد. این معیارها برای تمامی گونه ها و تمامی مناطق جهان مناسب هستند. هدف از تهیه این فهرست فهماندن ضرورت و فوریت مسئله حفاظت به تصمیم گیران سیاسی و عموم و كمك به مجامع بین المللی برای كاهش بحران انقراض گونه ها است.
عمده ترین ارزیابان وضعیت گونه ها، مركز بین المللی پرنده شناسی، مركز پایش حفاظت جهانی و بسیاری گروه های متخصص كمیته های «بقای گونه های» سازمان هستند.
روی هم رفته فهرست سرخ سازمان معتبرترین راهنمای تعیین وضعیت تنوع زیست شناختی است. آخرین فهرست روزآمد شده سازمان همان فهرست سرخ سال ۲۰۰۶ است كه در چهارم ماه مه تنظیم شد. در این فهرست ۴۰۱۶۸ گونه به اضافه ۲۱۶۰ زیرگونه واریته، نژاد و زیرجمعیت مورد ارزیابی قرار گرفته است. از این تعداد در مجموع ۱۶۱۱۸ گونه در خطر تهدید به انقراض برآورد شده اند كه ۷۷۲۵ گونه جانور و ۸۳۹۰ گونه گیاه و ۳ گونه باقی مانده گلسنگ و قارچ اند. در این فهرست تعداد گونه های منقرض شده از سال ۱۵۰۰ تاكنون ۷۸۴ گونه ذكر شده كه از ۲۰۰۴ بدون تغییر مانده اما این رقم تا سال ۲۰۰۰، ۷۶۶ گونه بوده است. یعنی آنكه از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ ، ۱۸ گونه دیگر منقرض شده اند. هر سال شمار بسیار ناچیزی از گونه هایی كه منقرض شده پنداشته می شدند، دوباره كشف می شوند یا در زمره گونه هایی قرار می گیرند كه اطلاعات درباره آنها ناكافی است. شمار گونه های منقرض شده در فهرست سال ۲۰۰۲ تا رقم ۷۵۶ گونه كاهش یافته بود كه طی این سال ها بار دیگر روند رو به افزایشی را طی كرده است. گونه ها در فهرست سرخ IUCN در ۹ گروه رده بندی می شوند كه عبارتند از:
۱ منقرض شده
۲ در طبیعت منقرض شده
۳ در آستانه انقراض
۴ در خطر انقراض
۵ آسیب پذیر
۶ تقریبا تهدید شده
۷ كمترین نگرانی
۸ اطلاعات ناكافی
۹ ارزیابی نشده
فهرست سال ۱۹۹۴ دارای ۸ گروه بود كه گروه «كمتر در خطر» در آن خود به سه زیرگروه «تقریبا تهدید شده»، «كمترین نگرانی» و «وابسته به حفاظت» تقسیم شده بود.

منبع : روزنامه شرق