روند تشخیص بیماری ام اس

اولین گام در روند تشخیص بیماری ام اس، آن است كه پزشك از بیمارش شرح حال كامل را بگیرد و بفهمد كه چه بیماریهایی در سایر افراد خانواده وجود دارد و اینكه اولین علایم این بیماری از چه موقع شروع شده است. سپس پزشك اقدام به انجام معاینه می كند كه این معاینه شامل بررسی قدرت عضلات، رفلكس ها، هماهنگی و حس بیمار می باشد. این معاینات به پزشك كمك می كند كه تعیین نماید چه قسمتی از سیستم عصبی ممكن است كار خود را به خوبی انجام ندهد. یكی از آزمایشهایی كه بطور معمول در این بیماری انجام می شود آزمایشی است به نام Evoked Potential. در این آزمایش، انرژی الكتریكی كه در بیمار ایجاد می شود ار اندازه گیری می كنند.
پزشكان ممكن است از تحریك الكتریكی بر روی پوست و یا از تحریكات بینایی مثل روشن و خاموش كردن چراغ استفاده كنند تا مشخص نمایند كه آیا سلول عصبی بخوبی علایم را انتقال می دهد یا خیر. عصب بیماران مبتلا به ام اس اغلب انتقال پیامها را آهسته تر انجام می دهد زیرا میلین آنها آسیب دیده است. بنابراین اگر در چنین آزمایشهایی مشاهده شد كه سرعت انتقال پیامها كمتر از حد طبیعی است، می توان به وجود بیماری ام اس مشكوك شد.
پزشكان همچینن برای بیمار درخواست آزمایش خون می كنند تا وجود بیماریهایی مثل دیابت (مرض قند) یا بیماری تیروئید را رد نمایند زیرا علایم عصبی این بیماریها نیز می تواند شبیه بیماری ام اس باشد. همچنین از بیمار نوار قلبی (الكتروكاردیوگرام) گرفته می شود تا چگونگی كار قلب مشخص شود و نیز آزمایشهایی برای بررسی حافظه و قدرت تفكر بیمار انجام می شود تا تشخیص را بیشتر مسجل نماید.
همینكه پزشك تقریباً مطمئن شد كه مشكل بیمار در سیستم عصبی مركزی اش می باشد، با استفاده از ام آر آی (MRI) می توان تشخیص را قطعی نمود. در تصاویری كه از ام آر آی بدست می آید، پزشكان می توانند ببینند كه پلاك ها در كدام قسمتها ایجاد شده و حتی می توانند تخمین بزنند كه چه مدت است كه آنها بوجود آمده اند. گرچه حدود پنج درصد بیماران مبتلا به ام اس در اوایل بروز بیماریشان دارای عكسهای ام آر آی طبیعی هستند، اما در ۹۵ درصد موارد، پلاكهای مشخص ام اس دیده می شود. بنابراین با توجه
به این درصد بالای تشخیصی كه در ام آر آی دیده می شود می توان گفت كه در حال حاضر ام آر آی دقیق ترین روشی است كه می تواند
به تشخیص بیماری ام اس كمك نماید.
آزمایش دیگری كه پزشكان اغلب برای تأیید تشخیص بیماری ام اس از آن كمك می گیرند، آزمایش مایع نخاع می باشد. برای كشیدن مایع نخاعی، سوزن را بین مهره های ستون فقرات كمری فرو می كنند و سپس مقدار كمی از مایع آن را بیرون می كشند و به آزمایشگاه می فرستند تا بر روی پروتئین های سیستم ایمنی كه اصطلاحاً به آن "باندهای اولیگوكلونال" (Oligoclonal) گفته می شود آزمایش نمایند. وجود باندهای اولیگوكلونال در مایع نخاعی به این معنی است كه التهابی در سیستم عصبی مركزی وجود دارد. حدود ۹۰ درصد بیماران مبتلا به ام اس در مایع نخاعی شان این پروتئین ها (باندهای اولیگوكلونال) را دارا می باشند. بنابراین پیدا ك/ردن این پروتئین ها در مایع نخاعی و مشاهده علایم ویژه ام اس، می تواند پزشكان را به تشخیص قطعی این بیماری نزدیك تر نماید.
بعد از تشخیص بیماری
گرچه پیش بینی دقیق روند دوره بیماری ام اس در آینده برای افرادی كه به تازگی تشخیص این بیماری در آنها داده شده است مشكل می باشد، اما الگوهای علایم این بیماری در طی پنج سال اولی كه به این بیماری دچار می شوند معمولاً نشانگر خوبی است كه نمای دراز مدت این بیماری را در این افراد نشان می دهد. برای مثال، بیمارانی كه در طی پنج سال اول بیماری، دچار حملات كمی شده اند معمولاً در آینده دچار مشكلات شدید و ناتوان كننده نخواهند شد، اما بیمارانی كه در طی این پنج سال اول دچار حملات مكرر و بیشتر و نیز لرزش اندامها و اشكال در راه رفتن شده اند، در دراز مدت مستعد ابتلاء به مشكلات شدیدتری خواهند بود.
براساس این الگوهای علایم، پزشكان قادر هستند كه این بیماری را به چهار نوع تقسیم نمایند. با اینجال حتی اگر به نظر برسد كه در مقطعی از زمان، بیمار در یكی از این انواع قرار داشته باشد، ممكن است بعد از مدتی سیر بیماری تغییر یافته و در نوع دیگری قرار بگیرد. بنابراین در صورتی كه تشخیص داده شود بیمار در یكی از این چهار نوع قرار دارد، هیچ تضمینی وجود ندارد كه این بیمار تا آخر در همین نوع باقی خواهد ماند و بیماری او به انواع دیگری تغییر نخواهد كرد

منبع : پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران