نگاهی به ایران

▪نام کشور : جمهوری اسلامی ایران
▪نام بین المللی : ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN
▪مساحت : ۱۶۴۸۱۹۵ کیلومتر مربع
▪جمعیت : ۶۰۰۵۵۴۸۸ نفر (سال ۱۳۷۵ )
▪پایتخت : تهران
▪دین رسمی : اسلام
▪زبان رسمی : فارسی
▪واحد پول : ریال
●بهداشت ایران
در سال ۱۳۸۳ ، ۷۳۸ موسسه درمانی ، ۲۰۳۶۶۶ تخت فعال در کشور دایر بوده است . همچنین در سال مورد بررسی تعداد ۵۲۳۲مرکز بهداشتی و درمانی شهری ، ۲۴۰۱مرکز بهداشتی و درمانی روستایی و ۲۱۲۵مرکز توانبخشی فعال بوده اند که ۱۳۲۴مرکز آن خصوصی بوده است . در سال ۱۳۸۳ ، ۶۳۸۰داروخانه مستقل وجود داشته که ۳۴۵مورد آن وابسته به وزارت بهداشت و درمان و ۵۸۲۳مورد آن به صورت خصوصی اداره شده است .
درسال ۱۳۸۳ از مجموع ۲۴۶۶۱نفر پزشک شاغل در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تعداد بیش از ۲۱۲۱۰نفر به صورت پزشک عمومی و متخصص ، ۲۲۷۹نفر دندان پزشک و ۱۱۰۷نفر داروساز مشغول به فعالیت بوده اند
●فرهنگ و گردشگری ایران
ایران در ردیف کهن ترین تمدن های جهان قرار دارد و به همین دلیل و نیز به خاطر وجود آب و هوای متنوع و جاذبه های طبیعی زیبا و متعدد از مهمترین مراکز جهانگردی دنیا به حساب می آید و از میان مکانهایی که یونسکو در جهان آنها را به عنوان " میراث تمدن جهانی " به رسمیت شناخته و ثبت کرده است پنج مکان در ایران قرار دارد :
تخت سلیمان (محوطه باستانی شامل آتشکده آذر گشسب در دوره ساسانی) در تکاب آذربایجان غربی -
تخت جمشید (ویرانه های پایتخت ایران در ۲۵۰۰ سال پیش) در مرودشت -
میدان نقش جهان (مجموعه بناهای مذهبی ، دولتی عهد صفویه ) در مرکز شهر اصفهان-
معبدچغازنبیل (شهر سلطنتی عیلامی ها در ۳ هزار سال پیش ) در هفت تپه-
گنبد سلطانیه (بلندترین گنبد جهان ) در شهرستان خدابنده در زنجان-
▪از مهمترین و مشهورترین نقاط تاریخی و دیدنی ایران نیز می توان
حرم امام رضا (ع) (هشتمین امام شیعیان جهان ) در مشهد-
مسجد شیخ لطف الله (یکی از شاهکارهای معماری اسلامی در دوره صفویه ) در اصفهان -
کلیسای وانک ( یکی از زیباترین کلیساهای ایران ) در اصفهان -
آتشکده یزد (بزرگترین و قدیمی ترین عبادتگاه زرتشتیان ) در یزد -
ارگ بم (بزرگترین بنای خشتی جهان ) در بم-
معبد آناهیتا (معبد سنگی عصر اشکانیان ) در کرمانشاه -
قلعه فلک الافلاک ( قلعه بزرگ نظامی دوره ساسانیان ) در لرستان-
طاق بستان (از بناهای سنگی دوره ساسانیان ) در کرمانشاه -
پاسارگاد (مقبره کورش سر سلسله پادشاهی هخامنشی در ایران ) در مرودشت-
نقش رستم (بزرگترین بنای سنگی عصر ساسانیان ) در نزدیکی شیراز-
سی و سه پل( از شاهکارهای معماری عهد صفویه ) در اصفهان-
بنای شمس العماره (کاخ سلطنتی پادشاهان قاجار ) در تهران-
تله کابین توچال ( بزرگترین تله کابین جهان ) در تهران -
آرامگاه فردوسی در طوس-
آرامگاه عطار در نیشابور-
( آرامگاه حافظ (حافظیه در شیراز-
( آرامگاه سعدی (سعدیه در شیراز-
( آرامگاه قابوس بن وشمگیر (رفیع ترین برج آجری جهان در گنبد کاوس-
آرامگاه خیام در نیشابور -
آرامگاه ابن سینا در همدان-
باغ نادری در مشهد-
آرامگاه کریم خان زند در شیراز-
آرامگاه باباطاهردر همدان -
پل خواجو در اصفهان -
ارگ بم در بم -
را نام برد . همچنین ، برج طغرل در شهر ری ، باغ فین کاشان ، بازار تهران،
، مسجد وکیل در شیراز ، باغ شازده در ماهان، باغ ارم شیراز،
ارگ کریمخانی در شیراز، مسجد گوهرشاد در مشهد، مسجد آقا بزرگ کاشان،
مسجد امیر چخماق در یزد، کاخ گلستان در تهران، دروازه قرآن در شیراز،
مسجد امام خمینی در اصفهان و .... از دیگر نقاط دیدنی ایران محسوب می شوند.
▪مهمترین نقاط طبیعی دیدنی ایران نیز عبارتند از
قله دماوند در شمال شرق تهران -
غار علی صدر در همدان-
دشت لاله های واژگون در دامنه قله دنا-
جنگل گلستان در بجنورد-
کویر لوت در مرکز ایران-
دریاچه ارومیه در منطقه آذربایجان -
مرداب انزلی در بندر انزلی-
دشت لار در کوهپایه دماوند-
همچنین گردشگران خارجی و ایرانی که به شهرهای مختلف کشور سفر می کنند ، اجناس گوناگونی را به عنوان یادگار سفر خود و یا سوغاتی برای بستگان و آشنایان تهیه می کنند که برخی از عمده ترین آنها عبارتند از زعفران ، زیره ، پشمک ، گز ، سوهان ، انواع شیرینی و شکلات ، عرقیات ، شیرین بیان ، پسته ، خاویار ، خرما ، گلاب، فرش و گلیم و زیلو ، صنایع دستی ، ظروف خاتم ، تابلوهای معرق و مینیاتور ، ظروف سفال و آبگینه ، فیروزه ، مروارید ، عقیق ، کالاهای چرمی و البسه و ...
در ایران موزه های بسیاری وجود دارند که تمدن و فرهنگ و تاریخ ایران و جهان را به نمایش گذارده اند .
▪برخی از مهمترین این موزه ها عبارتند از
موزه ایران باستان در تهران-
موزه آبگینه و سفالینه در تهران-
موزه تاریخ طبیعی در تهران -
موزه چهلستون در اصفهان-
موزه حمام گنجعلی خان در کرمان-
موزه فرش در تهران-
مجتمع موزه های سعد آباد در تهران-
موزه مردم شناسی در تهران-
موزه هنرهای زیبا در تهران -
موزه پست در تهران -
موزه جواهرات ملی در تهران -
موزه هنرهای معاصر در تهران-
مجموعه فرهنگی آزادی در تهران -
در سال ۱۳۸۳ ، ۲۴۳ سینمای فعال در ایران وجود داشته است . در این سال ۶۲فیلم سینمایی در کشور تهیه شده است . در سال مذکور تعداد ، ۱۶۲۹۴هزار نفر تماشاچی فیلمهای ایرانی و خارجی بوده اند که از این تعداد ۱۵۹۸۰هزار نفر تماشاچی فیلمهای ایرانی و ۳۱۳هزار نفر تماشاچی فیلمهای خارجی بوده اند .
در سال ۱۳۸۳ ، تعداد ۲۸۱۷عنوان مطبوعات ، ۴۰۹۳۰عنوان کتاب و جزوه چاپ و منتشر شده است كه از این تعداد ۱۸۴۹ عنوان در تهران و ۹۶۸ عنوان در سایر شهرها منتشر شده است. همچنین در سال مذکور ۱۵۸۰کتابخانه وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سطح کشور دایر بوده است .
●سرزمین و حکومت ایران
کشور ایران با وسعتی بیش از ۶ / ۱ میلیون کیلومتر مربع (هفدهمین کشور جهان از نظر مساحت ) در جنوب غربی قاره آسیا واقع شده و جزو کشورهای خاورمیانه است . ایران در نیمه جنوبی منطقه معتدل شمالی بین ۲۵ درجه و ۰۰ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۴۷ دقیقه ی عرض شمالی از خط استوا و ۴۴ درجه و ۰۲ دقیقه تا ۶۳ درجه و ۲۰ دقیقه ی طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد .
ایران از شمال به جمهوری ترکمنستان ، دریای خزر ، جمهوریهای آذربایجان و ارمنستان ، از مغرب به ترکیه و عراق ، از مشرق به پاکستان و افغانستان و از جنوب به دریای عمان و خلیج فارس محدود است و در مجموع محیط پیرامون ایران بالغ بر ۸۷۳۱ کیلومتر است که ۲۷۰۰ کیلومتر آن مرز آبی و ۶۰۳۱ کیلومتر آن مرز زمینی است .
- مرتفع ترین نقطه ایران : قله دماوند با ۵۶۱۰ متر ارتفاع
- طولانی ترین رود : رود کارون با ۸۹۰ کیلومتر امتداد (تنها رود قابل کشتیرانی )
- بزرگترین دریاچه : دریاچه ارومیه با ۴۸۶۸ کیلومتر مربع وسعت
- بزرگترین جزیره : جزیره قشم با ۱۴۹۱ کیلومتر مربع وسعت
حکومت ایران ، جمهوری اسلامی و روز ملی آن دوازدهم فروردین (اول آوریل ) می باشد. پایتخت آن شهر تهران است . براساس سرشماری نفوس سال ۱۳۷۵ جمعیت شهر تهران ۶۷۵۸۸۴۵ نفر بوده است . برهمین اساس پرجمعیت ترین شهرهای ایران بعد از تهران به ترتیب مشهد ۱۸۸۷۴۰۵ نفر ، اصفهان با ۱۲۶۶۰۷۲ نفر ، تبریز با ۱۱۹۱۰۴۳ نفر و شیراز با ۱۰۵۳۰۲۵ نفر می باشد .
- براساس تقسیمات کشوری در پایان سال ۱۳۸۳ :
- تعداد استانها : ۳۰
- تعداد شهرستانها : ۳۲۴
تعداد بخشها : ۸۶۵
تعداد شهرها : ۹۸۲
تعداد دهستانها : ۲۳۷۸
- تعداد آبادیهای دارای سکنه براساس سرشماری سال ۱۳۷۵ : ۶۸۱۲۲●جمعیت و نیروی انسانی ایران
جمعیت ایران در سال ۱۳۷۵ ( براساس آخرین سرشماری انجام گرفته ) ۶۰۰۵۵۴۸۸ نفر بوده و تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع ۷ / ۳۶ نفر است . از کل جمعیت ایران۳ / ۶۱ درصد در نقاط شهری و ۳ / ۳۸ درصد نیز در نقاط روستایی سکونت دارند .
۸ / ۵۰ درصد جمعیت کشور را مردان و ۲ / ۴۹ درصد را زنان تشکیل می دهند . همچنین وضعیت توزیع گروههای سنی بدین شرح است:
- اطفال ( کمتر از یک ساله ) ۷۰ / ۱ %
- نوباوگان ( ۵ تا ۱ ساله ) ۲۱ / ۱۱ %
- کودکان ( ۱۰ تا ۶ ساله ) ۶۰ / ۱۴ %
- نوجوانان ( ۱۴ تا ۱۱ ساله ) ۹۹ / ۱۱ %
- جوانان ( ۲۴ تا ۱۵ ساله ) ۵۴ / ۲۰ %
- میانسالان ( ۶۴ تا ۲۵ ساله ) ۵۸ / ۳۵ %
- بزرگسالان ( ۶۵ ساله و بیشتر ) ۳۲ / ۴ %
- نامشخص .......... ۰۵ / ۰ %
در سال ۱۳۸۳ تعداد موالید در كل كشور ۹۶۱۵۷۲ نفر بوده است كه از این تعداد ۶۳۸۸۴۷ نفر در نقاط شهری و ۳۲۲۷۲۵نفر در نقاط روستایی متولد شده اند. همچنین در سال مورد بررسی تعداد ۲۹۵۴۲۷ نفر در كل كشور فوت شده اند كه از این تعداد ۲۰۰۱۶۶ نفر در نقاط شهری و ۹۵۲۶۱ نفر در نقاط روستایی فوت كرده اند.
در سال ۱۳۸۳ تعداد ۶۰۲۳۴۷ مورد ازدواج در كل كشور انجام گرفته است كه از این تعداد ۴۴۳۴۶۶ ازدواج در نقاط شهری و ۱۵۸۸۸۱مورد ازدواج در نقاط روستایی صورت گرفته است. همچنین تعداد طلاق ثبت شده در كل كشور تعداد ۶۳۱۲۵ مورد بوده كه از این تعداد ۵۴۵۶۳ مورد در نقاط شهری و ۸۵۶۲ مورد طلاق در نقاط روستایی انجام گرفته است.
جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر فعال کشور در سرشماری عمومی سال ۱۳۷۵ معادل ۱۶۰۲۷ هزارنفر بوده که از این مجموعه ۱۴۵۷۲ هزار نفر ( ۹ / ۹۰ درصد) آن شاغل و۱۴۵۶ هزارنفر (۱ / ۹ درصد) آن بیکار گزارش شده است . همچنین از میان ۲۸۸۲۲ هزار نفر جمعیت غیرفعال ۱۲۶۳۳ هزارنفر ( ۸ / ۴۳ درصد) را محصلان، ۱۳۱۹۳ هزارنفر ( ۸ / ۴۵ درصد) آن را زنان خانه دار و ۱۲۹۸ هزار نفر ( ۴ / ۱۰ درصد) آن را بازنشستگان و افراد دارای درآمد فاقد کار تشکیل داده اند .
●کشاورزی ایران
در سال ۱۳۸۳ میزان تولید گوشت قرمز ۷۸۵هزار تن ، گوشت مرغ ۱۱۵۲هزار تن ، تخم مرغ ۶۵۵هزار تن و شیر ۶۷۲۰هزار تن می باشد. مساحت جنگل های کشور درسال ۱۳۸۳، ۱۴۲۲۰۲۵۵۹هکتار و مساحت مراتع ۸۶۱۰۳۹۴۰هکتار بوده است.
●صنعت و معدن ایران
عمده ترین صنایع کشور عبارتند از : صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ، فولاد ، نساجی ، شیمیایی ، غذایی ، خودرو سازی ، الکتریکی و الکترونیکی و ....
همچنین صنایع مهم دستی و خانگی و سنتی کشور عبارتند از : فرش و قالی ، گلیم و زیلو ، منبت کاری ، خاتم کاری و سفال سازی. در سال ۱۳۸۲ تعداد ۳۱۲۵ معدن در حال بهره برداری در کشور وجود داشته است که از این تعداد ۳۷۸ معدن آن توسط بخش عمومی و ۲۷۴۷ معدن نیز بوسیله بخش خصوصی اداره شده است .
▪مهمترین معادن کشور عبارتند از :
معادن ذغال سنگ و کانی‌های فلزی ، شن و ماسه ، معدنی شیمیایی ، نمک و ... همچنین بیشترین معادن در حال بهره برداری در استان خراسان وجود دارد .
در سال ۱۳۸۱ تعداد ۴۸۰۳۱۶ كارگاه صنعتی در كشور وجود داشته است كه از این تعداد ۳۶۳۴۲۸ كارگاه در نقاط شهری و ۱۱۶۸۸۸ كارگاه در نقاط روستایی مشغول فعالیت بوده‌اند.
●انرژی ایران
ایران یکی از نفت خیزترین کشورهای جهان بوده و از نظر ذخایر منابع گازی نیز دومین کشور جهان می باشد . در پایان سال ۱۳۸۳ ظرفیت تولید نفت خام ایران ۱۵۳۳ میلیون بشکه در سال بوده است و ۹ پالایشگاه در کشور فعالیت دارند .
میزان تولید گاز غنی کشور در سال ۱۳۸۳ معادل ۵/۴۰۷میلیون متر مکعب در روز بوده است . تا پایان سال ۱۳۸۳ به ۶۱۴ شهر کشور گاز رسانی شده و یا در حال گاز رسانی بوده است .
میزان تولید برق کشور در پایان سال ۱۳۸۳ معادل ۱۶۴۴۸۱هزار مگاوات ساعت بوده است . همچنین تاکنون بیش از ۴۹هزار روستا در کشور از نعمت برق برخوردار شده اند .
●بازرگانی ایران
مهمترین محصولات صادراتی ایران پس از نفت ، گاز و فرآورده های نفتی و پتروشیمی، محصولات غذایی، فرش پسته، ،خاویار، پوست، چرم، صنایع دستی، پوشاک و ... می باشد.ارزش صادرات غیرنفتی ایران در پایان سال ۱۳۸۳، ۵۸۲۰۲۰۷۱ میلیون ریال بوده است. مهمترین کالاهای وارداتی نیز شامل ماشین آلات سنگین ، فلزات معمولی ، وسایل نقلیه ، محصولات شیمیایی چربیها و روغن های حیوانی و نباتی و موادپلاستیکی می باشد . ارزش کل واردات ایران در پایان سال ۱۳۸۳، ۳۰۰۸۰۲۷۰۰ میلیون ریال بوده است .
●حمل و نقل و ارتباطات ایران
در سال ۱۳۸۲ معادل ۸۰۷۱۱ کیلومتر راه خشکی در کشور وجود داشته است که ۸۷۸ کیلومتر آن آزادراه ، ۲۹۲۴۴ کیلومتر آن راه اصلی و ۳۵۵۴۵ کیلومتر آن راه فرعی آسفالته بوده است .
درسال ۱۳۸۳ طول راه آهن سراسری ایران۷۵۸۴ کیلومتر بوده است . همچنین در سال مذکور ۱۷۳۹۷ هزار نفر و بیش از ۲۹ هزار تن بار در شبکه سراسری راه آهن ایران جابجا شده است .
در سال ۱۳۸۳ بیش از ۹۳۵۵ هزار نفر مسافر داخلی از طریق خطوط هوایی کشور جابجا شده اند.
شایان ذکر است در سال ۱۳۸۳ بیش از ۵۴ فرودگاه کشور در خدمت حمل و نقل مسافر بوده است . تا پایان سال ۱۳۸۳ تعداد ۲۱۴۳۹۵۴۹ خط تلفن در کشور نصب شده است . همچنین در سال مورد بررسی۴۳۸۰۰ روستا دارای امکانات ارتباط تلفنی بوده اند .همچنین در سال ۱۳۸۳ تعداد مشتركان تلفن‌های همراه مشغول به كار ۵۰۷۵۶۷۸ می‌باشد.
●آموزش ایران
براساس نتایج سرشماری عمومی سال ۱۳۷۵ از میان ۵۲۲۹۵ هزار نفر جمعیت ۶ ساله و بالاتر کشور ۴۱۵۸۲ هزار نفر باسواد بوده اند و بدین ترتیب میزان باسوادی در کشور معادل ۵ / ۷۵درصد می باشد. از مجموعه باسوادان کشور ۵۴ درصد را مردان . و۴۶ درصد را زنان تشکیل می دهند
در سال تحصیلی ۸۴ - ۱۳۸۳ ، ۱۵۸۱۵۶۳۸ نفر دانش آموز در کشور وجود داشته است . در سال مورد بررسی تعداد ۲۱۱۷۴۷۱ نفر در مراکز آموزش عالی و دانشگاه آزاد اسلامی در حال تحصیل بوده اند که از این تعداد ۱۰۷۹۵۶۳نفر را زنان و ۱۰۳۷۹۰۸ نفر را مردان تشکیل داده اند .
همچنین در سال تحصیلی مورد بررسی ۵۸۹۳۰۸ نفر در مقطع کاردانی ، ۱۳۸۹۷۵۱ نفر در مقطع کارشناسی ، ۸۰۳۶۶ نفر در مقطع کارشناسی ارشد و ۵۸۰۴۶ نفر در مقطع دکترای حرفه ای و تخصصی مشغول به تحصیل بوده اند .

منبع : مرکز آمار ایران