مباحث فرهنگی عصر ناصری (برگرفته از روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه)

به اهتمام : افشار - ایرج
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۳/۰۹
رده دیویی : ۹۵۵.۰۷۴۵
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۳۲
نوع اثر : گردآوری
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۰۰-۰۷۲۹-۳

این کتاب گزیده‌ای است از مطالب 'روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه 'که بازگو کننده مباحث و مطالبی است از اوضاع فرهنگی ایران در پانزده سال از روزگار پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار در میان درباریان و دیوانیان او .ایرج افشار در این کتاب مطالبی که گویای مبانی فکری و توانایی‌های ذوقی و فرهنگی ناصرالدین شاه و بالطبع نشانگر اوضاع فرهنگی عصر ناصری بوده از کتاب اصلی جدا و به همان ترتیب زمانی در این مجلد به چاپ رسانده‌اند .نگارنده با استفاده از همین یادداشت‌های روزانه اعتمادالسلطنه و منابع دیگر در مورد ناصرالدین شاه چنین آگاهی می‌دهند که 'این پادشاه صاحب قلمی روان و بسیار نویس بوده, به نقاشی و طراحی علاقمندی داشته, به علم جغرافیا و نقشه‌کشی هم دلبستگی داشته, مطالب و مقالات روزنامه‌های فرانسوی را می‌شنیده, به شنیدن مطالب کتاب‌های تاریخی و جغرافیایی علاقه‌مندی مخصوص داشته, برای آموختن زبان فرانسه تلاش می‌کرده و به فرا گرفتن زبان‌های انگلیسی و آلمانی و روسی هم تمایل نشان می‌داده, به تئاتر علاقه‌مند بوده و هر چند یک بار به دیدن نمایش‌هایی که از آثار مولیر ترجمه می‌شد و در دارالفنون بر صحنه می‌آمده است, می‌رفته, پیشرفت امور دارالفنون مخصوصا قسمت‌های موزیک و عکاسی و دارالطباعه را پی‌گیری می‌نموده, شعر دوست بوده و خودش گاهی ابیاتی می‌سروده, به شناخت آثار گذشته و مسکوکات و آثار هنری علاقمند بوده و در داخل ارگ سلطنتی موزه کوچکی تاسیس کرده بود, برای ترجمه آثار خارجی دستور تاسیس دارالطباعه را صاد نموده, به ایجاد و انتشار روزنامه‌های دولتی اهتمام داشته, کتابخانه‌ای را در اندرون تنظیم نموده بود .'علاوه بر این‌ها در مجموعه حاضر, نظر شاه درباره مسائلی چون اعزام محصل, سانسور جراید, ایجاد قانون و رواج آزادی, به دست می‌آید ;بنابراین, از خلال نوشته‌های این کتاب, خوانندگان می‌توانند نمایی کلی از وضع فرهنگی رسمی ایران به دست بیاورند و دریابند که شاه مملکت و وزیر انطباعات او در آن مسائل به چه مباحثی می‌اندیشیده‌اند و امکانات وقت چه بوده است .