جهان و انتخابات فرانسه

انتخاب جانشین ژاک شیراک در سمت ریاست جمهوری فرانسه توجه همه در محافل سیاسی جهانی را جلب کرده است. دوازده نفر در بزم سیاسی کنونی شرکت کردند، از راست ترین افراد تا انقلابیون کمونیست، از تروتسکی ها تا روستاییان، از طرفداران خروج فرانسه از اتحادیه اروپا تا طرفداران وحدت اروپا، از جوانی که فقط دیپلمه است تا خانمی با چهار فرزند فارغ التحصیل عالی ترین دانشگاه جهان. سواد کلاسیک مطرح نیست.
باید در همه زمینه ها برنامه های مردم پسند ارائه کرد. دوران مردان پس از جنگ به سر آمده. نسل امروز خواسته های دیگری دارد. آنچه در زیر آمده تفسیر نیست، تشریح وضع انتخابات است. «اولیویه» پستچی است و در آستانه سی سالگی اما می خواهد جانشین ژاک شیراک شود که دوران ریاست جمهوری را به پایان رسانده. «اولیویه» در انتخابات سال ۲۰۰۲ ریاست جمهوری نیز کاندیدا شد و حدود دو میلیون رای بیشتر به دست نیاورد.
«اولیویه» اسم حزبش را کمونیست های انقلابی و یا تروتسکی گذاشته است. بسیار باانرژی است و پاسخ هر پرسشی را سریع می دهد. امروز پوستر او در سراسر فرانسه روی تابلوهای عظیم نصب شده است. سنت است که به هنگام انتخابات مجلس، شهرداری و ریاست جمهوری ۳۶ هزار شهرداری شهر و روستا عکس کاندیدا و خلاصه یی از برنامه او را در معرض دید عابران قرار می دهند.
«اولیویه» موفق شد پانصد نامه امضا شده توسط پانصد شهردار به دست آورد که صلاحیت او را برای کسب عنوان ریاست جمهوری تایید کرده بودند.
اصولاً همه نامزدهای ریاست جمهوری موقعی که پانصد امضای پانصد شهردار را به دست آورند حق دارند خود را نامزد انتخابات معرفی کنند در این صورت هزینه تبلیغاتی آنها را دولت می پردازد، به شرطی که حداقل پنج درصد رای به دست آورند.
اما اولیویه در نبرد کسب ریاست جمهوری فرانسه تنها نیست. آنها دوازده نفرند و دو نفری که بیش از دیگران در دور اول رای به دست آورند، می توانند در دور دوم شرکت کنند و در این مرحله برای پنج سال برنده ریاست جمهوری فرانسه خواهد شد و تا سه بار می تواند در انتخابات شرکت کند.
انتخابات ریاست جمهوری فرانسه طی زمان جالب ترین سیستم انتخاباتی شده است. امروز فرانسه دوران جمهوری پنجم را می گذراند. چرا می گویند جمهوری پنجم؟ برای آنکه از سال ۱۷۸۹ که انقلاب روی داد و نظام سلطنتی ساقط و جمهوری برقرار شد پنج بار به علت کودتای نظامی و یا توطئه های دیگر نظام حکومتی مستقر فرو ریخت و قانون اساسی جدیدی به مورد اجرا گذاشته شد. آخرین بار پس از جنگ جهانی دوم بود که با فروپاشی حکومت مارشال پتن جمهوری چهارم استوار شد ولی در سال ۱۹۵۸ ژنرال دوگل قدرت را به دست گرفت و قانون اساسی جدیدی را به رای گذاشت که تصویب شد. از آن زمان نظام جدید فرانسه جمهوری پنجم نامیده می شود.
زنان از سال ۱۹۴۵ به فرمان دوگل حق رای به دست آوردند و ضمناً توانستند خود را نامزد انتخابات کنند.
فرانسه جالب ترین نظام انتخاباتی را دارد که هرگز نمی توان در آن تقلب کرد. هر رای دهنده فقط می تواند در محله یی که زیست می کند رای دهد. اسم او پیش از پایان سال مسیحی روی لیست شهرداری محل زیست اش ثبت می شود و دفترچه یی به او داده می شود که در آن قید شده کجا باید رای دهد. هیچ فرانسوی نمی تواند غیر از محلی که در آن زندگی می کند در رای دادن شرکت کند، اگر رای دهنده بخواهد مسافرت کند باید به شخص دیگری که هم محله او باشد وکالت بدهد. از ۶۵ میلیون فرانسوی نزدیک به ۴۵ میلیون رای دهنده هستند و هیچ کس نمی تواند دریابد که دیگری به چه کسی رای داده است. در حوزه های انتخاباتی علاوه بر نماینده شهرداری نمایندگان احزاب نیز شرکت دارند.
برخلاف نظام انتخاباتی امریکا که طی یک قرن فقط دو حزب در نبرد نهایی در برابر هم قرار می گیرند یعنی حزب جمهوری خواه و دموکرات، در فرانسه کلیه احزاب کوچک و بزرگ و چپ و راست عقاید و طرح های خود را برای فرانسه آینده مطرح می کنند.
در انتخابات ریاست جمهوری کنونی فرانسه از راست ترین احزاب تا چپ ترین آنها شرکت کردند. از دوازده نفری که در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه شرکت کردند چهار نفر آنها زن هستند و هشت نفر مرد.
«آرلت لاکیه» از سال ۱۹۷۴ تاکنون در هر انتخاباتی شرکت کرده است ولی هنوز امیدش را از دست نداده است. از بین دوازده نفری که نامزد ریاست جمهوری هستند دو نفر در راس قرار دارند.
۱) «نیکلا سارکوزی» نماینده حزب راست سنتی که وزیر سابق کشور بود. «سارکوزی» شیفته نظام سیاسی و اجتماعی امریکا است و از حامیان بوش رئیس جمهوری امریکا. او یک مهاجر مجارستانی است که در خانواده یی یهودی به دنیا آمده است. اگر او انتخاب شود نخستین بار است که یک یهودی الاصل رئیس جمهور فرانسه خواهد شد. سازمان یهودیان فرانسه طی اعلامیه یی از همه یهودیان خواسته است به او رای دهند.
۲) «سگولن رویال» نامزد حزب سوسیالیست فرانسه. این خانم چهار فرزند دارد و خودش تاکنون سه بار وزیر فرانسوا میتران بوده و با «فرانسوا آن هولاند» دبیرکل حزب سوسیالیست زندگی می کند.
۳) «ژان ماری لوپن» با ۷۶ سال عمر مسن ترین نامزد ریاست جمهوری فرانسه است. او از دوستان ایران است و همیشه از برنامه اتمی ایران حمایت کرده است. مشهور است که لوپن ضدیهودی است و برنامه او راست گرا است.
۴) «ماری ژرژبوفه»، او دبیرکل حزب کمونیست فرانسه و نامزد ریاست جمهوری آن کشور است. ماری ژرژبوفه بیش از پنجاه سال دارد و ناطق خوبی است. او معتقد است باید در فرانسه نظام کمونیستی برقرار شود.
۵) «فرانسوا بایرو» رهبر حزب میانه است که معتقد است باید فرانسه را افراد باصلاحیت اداره کنند و مهم نیست چپ باشند یا راست.
۶) «فیلیپ اولیویه» نماینده حزب میهن فرانسه است. او به شدت مخالف مهاجران است و می گوید عاشق فرانسه است.
۷) «دومینیک وانه»، این خانم پزشک و رهبر حزب محیط زیست است و در آستانه ۵۰سالگی است. انتخابات فرانسه توجه اکثر کشورهای جهان را جلب کرده است. همه نامزدهای کنونی انتخابات ریاست جمهوری فرانسه نسل پس از جنگ هستند.
برخلاف سال ها قبل که کسانی چون دوگل، ژرژ پومپیدو یا ژیسکار دستن و فرانسوا میتران و آخرین آنها ژاک شیراک جنگ دیده بودند، نامزدهای کنونی ریاست جمهوری فرانسه بیشتر جوان و در گذشته بزرگ نشده اند. فرانسه در اتحادیه اروپا وزنه بااهمیتی است و نقش مهمی در آینده سیاسی اروپا دارد. همه روزنامه های جهان ده ها مقاله درباره انتخابات فرانسه منتشر کرده اند و این اهمیت «الیزه» را در بازی سیاسی سال های اخیر نشان می دهد.

منصور تاراجی

منبع : روزنامه اعتماد