سناریوهای تامین بودجه واردات بنزین

وزارت نفت بررسی چندین سناریو برای تامین بودجه مورد نیاز واردات بنزین در سال جاری را در دستور کار خود قرار داده است. در حالیکه قیمت بنزین در بازارهای جهانی جهش بی سابقه ای را تجربه می کند، مسئولان وزارت نفت از کمبود بودجه برای واردات بنزین سخن می گویند.قیمت این فرآورده طی روزهای گذشته از مرز ۱۰۱۵ دلار برای هر تن عبور کرد و رکورد جدیدی را به ثبت رساند. برهمین اساس، وزارت نفت بررسی چندین سناریو برای تامین بودجه مورد نیاز واردات بنزین در سال جاری را در دستور کار خود قرار داده است.
هر چند هنوز به روشنی مشخص نیست که وزارت نفت چه موضعی را در قبال واردات بنزین در پیش خواهد گرفت اما به نظر می رسد تعدیل نرخ بنزین، کم کردن سهمیه ها، تامین اعتبار از منابع داخلی وزارت نفت از گزینه های اصلی قابل بررسی باشند.
ضمن اینکه دولت نیم نگاهی نیز به چراغ سبز مجلس برای تامین بودجه واردات دارد. این در حالی است که معاون وزیر نفت درآخرین اظهار نظر خود درباره وضعیت بنزین، مصرف این فرآورده را به خصوص پس از اجرای طرح سهمیه بندی بی سابقه خواند واعلام کرد: متوسط مصرف بنزین در اولین ماه سال جاری ۸.۶۹ میلیون لیتر در روز بوده است که این رقم با توجه به سهمیه بندی با پیش بینی های صورت گرفته برای مصرف (۶۲ میلیون لیتر در روز) فاصله دارد.
محمد رضا نعمت زاده ادامه این روند را موجب افزایش میزان واردات عنوان و تاکید کرده بود در حال حاضر مصرف بنزین بیش از پیش بینی ها و برنامه ریزی ها انجام شده است،و با ادامه روند موجود بودجه واردات بنزین تنها تا شهریور سال جاری کفاف می دهد.
اما اظهارات مرد اول شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی درباره اتمام بودجه واردات بنزین تا چهار ماه آینده در حالی صورت می گیرد که قیمت این فرآورده در بازارهای جهانی همچنان از پلکان افزایش بالا می رود و به نظر می رسد اعتبار در نظر گرفته شده حتی قبل از زمان اعلام شده به پایان برسد.
در سال جاری حدود ۳.۳ میلیارد دلار از سوی مجلس برای واردات بنزین در نظر گرفته شده، این در حالی است که برخی اطلاعات رسیده حکایت از آن دارد که مجلس در بودجه امسال دست دولت و شرکت ملی نفت را برای تامین اعتبار ارز مورد نیاز واردات بنزین از هر محل دیگر به غیر از بودجه بسته است.از سوی دیگر، در سال گذشته حدود ۲۴ میلیارد لیتر بنزین در کشور سوزانده شد که سهم واردات از این میزان حدود ۷ میلیارد لیتر بوده است.
امسال نیز به گفته مسئولان در وزارت نفت پیش بینی می شود روزانه ۱۸ تا ۱۹ میلیون لیتر بنزین وارد کشور شود که البته رقم دقیق آن با توجه به میزان مصرف در ماههای آتی مشخص خواهد شد. این در حالی است که روزانه حدود ۵۰ میلیون بنزین نیز از پالایشگاههای موجود کشور نیز بنزین تولید می شود.در همین حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند ایران با سرمایه گذاری ۱۷ میلیارد دلاری در تاسیس و بهسازی پالایشگاهها می تواند در سال ۱۳۹۰ به جمع صادرکنندگان بنزین بپیوندد. اما در حال حاضر کشور با مصرف فزاینده بنزین و با کمبود قابل توجه تولید داخلی این فرآورده روبرو است که باید از طریق واردات تامین شود.
البته در بخش تولید داخل نیز به جز ۲ پالایشگاه اراک و بندر عباس، سایر پالایشگاه های کشور عمری درحدود ۳۰ سال یا بیشتر دارند که با توجه به فرسودگی و به روز نشدن فناوری های مورد استفاده، عمده محصولات آنها را فرآورده های سنگین از جمله نفت کوره تشکیل می دهد.
از این رو، در کنار طرحهای جایگزینی حاملهای انرژی و بهینه سازی مصرف سوخت که با هدف تطبیق الگوی تولید و مصرف انرژی به اجرا در می آید، اجرای طرحهای پالایشگاهی که در کوتاه مدت کشور را به خود کفایی در تولید بنزین و سایر فرآورده های سبک برساند، از اولویتهای وزارت نفت است.
برای رفع نیاز روز افزون داخلی به بنزین و پیشگیری از بحرانهای آتی در این زمینه، یکی از اولویتها ایجاد پالایشگاههای میعانات گازی است که درصد بنزین و فرآورده های سبک حاصل از آن بسیار بیشتر از نفت خام بوده و ارزش افزوده حاصل از پالایش آن به جای صدور میعانات گازی که اکنون صورت می گیرد، بسیار بالا است.
همچنین اولویت دیگر استفاده از فناوری های نوین تبدیل فرآورده های سنگین پالایشگاه به فرآورده های سبک است.اجرای این طرح موجب کاهش تولید فرآورده های سنگینی می شود که از بازار جهانی خوبی برخوردار نبوده و انتقال آنها برای صادرات به مبادی صادراتی نیز هزینه بالایی دارد اما می تواند تولید بنزین و سایر فرآورده های سبک را افزایش داده و نیاز کشور را تامین کند.

منبع : روزنامه ابتکار