منطقه حفاظت شده ساریگل

منطقه حفاظت شده ساریگل در شمال خراسان و در ۲۴ كیلومتری شرق اسفراین و در حاشیه جنوبی رشته جبال آلاغ موسوم به شاه جهان قرار گرفته است.
منطقه ای است كوهستانی و دارای تنوع گیاهی و جانوری بسیارغنی می باشد كه بمنظور حفظ نمونه هایی از سیستم های اكولوژیك و ذخایر توارثی و جانوری مورد حفاظت قرار گرفته است و در حال حاضر مو رد بازدید و بهره برداری های فرهنگی ، آموزشی و تحقیقاتی علاقمندان و خصوصا دانش پژوهان قرار می گیرد و برای دوستداران طبیعت مكانی است برای تفرج و تفریح در ایامی از سال.
وجود چشم انداز های طبیعی و زیبا در حاشیه منطقه و كنار رود خانه سرچشمه و همچنین وجود گونه های درختی ارس و جانوری قوچ اوریال ( زیباترین قوچ ایران ) بر ارزشمندی منطقه مورد نظر در جهت بهره برداری به منظور گذراندن اوقات فراغت افزوده است.
● تاریخچه
منطقه حفاظت شده ساریگل در سال ۱۳۵۲ و باستناد مصوبه شماره ۴۷ مورخ ۲/۹/۱۳۵۲ شورایعالی حفاظت محیط زیست بعنوان منطقه شاه جهان تحت حفاظت قرار گرفت و بعد از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی این منطقه به منطقه حفاظت شده ساریگل تغییر نام یافت.
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۲ مراتع منطقه حفاظت شده ساریگل توسط كارشناسان ذیربط ممیزی و منطقه ای بعنوان منطقه امن كه چرای احشام در آن ممنوع می باشد مشخص گردید.
از آن تاریخ حفاظت همراه با بهره برداری در حد ظریفیت از منطقه مورد نظر موجب ایجاد منطقه ای با پوشش گیاهی مطلوب و گونه های جانوری با ارزرش گردیده و محیط بانان این حافظان همیشگی محیط زیست كشور با حفاظت موثر از این موهبت الهی زمینه بهره برداری علمی _ پژوهشی _ تفرجی از محدوده منطقه حفاظت شده ساریگل را فراهم آورده اند.
● خصوصیات جغرافیایی _ اقلیمی
منطقه حفاظت شده ساریگل با وسعتی معادل ۲۸۰۰۰ هكتار در ۲۴ كیلومتری شرق شهر اسفراین در حاشیه جنوبی رشته جبال آلاغ موسوم به شاه جهان قرار گرفته و عموما كوهستانی است.
این منطقه بین ۳۶/۵۷ تا ۴۷/۵۷ طول شرقی و ۵۵/۳۶ تا ۰۸/۳۷ عرض شمالی قرار دارد. محدوده منطقه حفاظت شده ساریگل شمالا از اتصال جاده مالروایزی به نوشیروان با رودخانه سرچشمه به طرف شرق تا اتصال جاده مالرو ترخه یورد ( قله كركز ) در دره اردقان به رودخانه سرچشمه.
شرقا از اتصال جاده مالرو و ترخه یورد در امتداد دره شاه وند تا تقاطع با دره کولی و همین راستا تا اتصال دره های ساریگل و دره بال اندروکاج تا دهنه اجاق. ساریگل و دره تندره و دره بال اندرو کج دره تا دهنه اجاق. جنوب آن از دهنه اجاق بطرف غرب تا قریه ایزی.غرب آن از قریه ایزی بسمت نوشیروان و از آنجا تا اتصال با رودخانه سرچشمه.
● جانوران با ارزش منطقه پستانداران
▪ شامل : قوچ و میش اوریال ( زیبا ترین قوچ وحشی ایران ) که به فراوانی در این منطقه زیست می نماید. کل و بز، گرگ ، کفتار ، روباه ، شغال ، خوک وحشی ، تشی ، خرگوش ، سمور سنگی ، زردبر، سنجاب زمینی ، خرگوش ، موش ، گربه جنگلی و انواع جوندگان کوچک.
▪ پرندگان
کبک ، کبک دری انواع پرندگان شکاری ، جغدها ، عقابها ، هما ، کرکس ، کبوتر ، سنگ چشم چکاوکها ، سسک ها ، گنجشک سانان ، کلاغها ، سهره ها ، سارها و توکا ها.
▪ خزندگان
ـ شامل : مارها و سوسمارها.
مارها شامل : افعی ، کفچه مار ، مار جعفری ، مار شاخدار ( گونه های سمی ) مارهای نیمه سمی ، افعی پلنگی ، آلوسر ، یله مار ، تیر مار ، تیر مار خراسانی.
● جوامع گیاهی
▪ شامل : جنگهای اورس و کرکو ، بید وحشی ، زالزالک و گیاهان یکساله مرتعی ، گیاهان دارویی.

منبع : موزه جانورشناسی دانشکده علوم _دانشگاه آزاد اسلامی مشهد