روش صحیح کلرسنجی آب

● تعاریف :
▪ آب آشامیدنی :
منظور آبی است که عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، بیولوژیکی و رادیونوکلوئیدی در حدی باشد که مصرف آن جهت آشامیدن عارضه سوئی در کوتاه مدت یا دراز مدت در انسان ایجاد نکند.
▪ دفع فاضلاب :
منظور سیستم فاضلابی است که طبق اصول بهداشتی به چاههای جاذب با مخزن سپتیک و یا شبکه جمع آوری و تصفیه وصل می گردد.
▪ دسترسی خانوار به منابع تأمین آب بهسازی شده :
۱ ) حداقل بیست لیتر برای هر نفر در شبانه روز
۲ ) دسترسی خانوار به شبکه لوله کشی توسط شیر برداشت به انشعاب عمومی یا انشعاب خصوصی ، چشمه بهسازی شده ، قنات بهسازی شده ، چاه بهسازی شده یا برکه بهسازی شده و جمع آوری آب باران
۳) منابع تأمین آب در فاصله ۱ کیلومتری محل سکونت خانوار یا حداقل ۳۰ دقیقه پیاده روی واقع شده باشد .
▪ روش انجام کلرسنجی از آب:
۱ ) باز گذاشتن شیر آب بمدت یک دقیقه
۲ ) شستشوی محفظه کیت کلرسنج با آب مورد نظر
۳ ) استفاده از معرف ها یا قرص طبق دستورالعمل سازنده کیت
۴ ) اختلاط کامل نمونه آب با معرف
۵ ) قرائت میزان کلر آزاد باقیمانده بلافاصله بعد از اختلاط
۶ ) مطابقت با مقدار توصیه شده در استاندارد ملی ۱۰۵۳ ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آب آشامیدنی
۷ ) شستشوی کیت در پایان کار
▪ تست pH آب:
ـ شستشوی کیت با آب مورد نظر
ـ پر کردن محفظه کیت از آب مورد نظر تا خط نشانه
ـ اضافه کردن معرف فنل رد ( طبق دستورالعمل سازنده کیت)
ـ اختلاط کامل معرف با نمونه آب
ـ قرائت میزان pH آب بلافاصله بعد از اختلاط و ثبت آن
ـ شستشوی کیت در پایان کار
ـ مطابقت با مقدار توصیه شده در استاندارد ملی ۱۰۵۳
▪ نمونه برداری آب جهت آزمایش باکتریولوژیکی:
ـ جدا کردن کلیه متعلقات شیر آب ( شلنگ و……)
ـ تمیز کردن خروجی شیر با دستمال تمیز
ـ باز کردن شیر آب بمدت ۲-۱ دقیقه قبل از برداشت
ـ ضد عفونی کردن شیر آب با پنبه الکل مشتعل بمدت یک دقیقه
ـ باز کردن شیر آب بمدت ۲-۱ دقیقه قبل از برداشت
ـ برداشتن درب شیشه نمونه برداری آب به آهستگی
ـ پرکردن شیشه نمونه برداری از نمونه آب تا ۳/۲ فضای شیشه
ـ قرار دادن درب شیشه روی ظرف
ـ آزمایش کلر ازاد باقیمانده ؛ pH ؛ کلر ترکیبی ( طبق دستورالعمل کلرسنجی)
ـ ثبت مشخصات روی بر چسب نمونه :
۱) نوع منبع آب
۲) آدرس دقیق نقطه برداشت
۳) ساعت برداشت
۴) تاریخ برداشت
۵) میزان تست کلر آزاد و کلر ترکیبی
۶) میزانpH
۷) نام نمونه بردار
۸) استفاده از کلمن حاوی Icepack جهت حمل نمونه
▪ نمونه برداری جهت آزمایش شیمیایی آب :
برای هر ماده شیمیایی در کتاب استاندارد متد دستورالعمل خاص روش نمونه برداری آب تدوین گردیده است.
- ظروف مورد استفاده از جنس پلی اتیلن در حجم حداقل ۲ لیتر
- باز گذاشتن شیر آب بمدت ۱-۲ دقیقه
- ظرف بایستی تمیز و فقط مختص به برنامه نمونه برداری آب باشد.
- شستشوی ظرف چند بار با آب موردنظر
- پرکردن ظرف از آب مورد نظر
- در نهایت جهت تعدادی از فاکتورهای شیمیایی خاص ؛ تا ارسال نمونه به آزمایشگاه و آزمایش طبق دستورالعمل استاندارد متد ؛ مواد نگهدارنده تغییرات pHو …. به نمونه آب اضافه می گردد.
- در صورت تهیه تجهیزات مورد نیاز؛ درجه حرارت ، pH ، هدایت الکتریکی در محل تعیین گردد.
▪ توجه:
- اندازه گیری کلر آزاد باقیمانده در نمونه برداری جهت آزمایش شیمیایی برای بعضی از پارامترها ضروری است زیرا قبل از آزمایش باید کلر آزاد باقیمانده خنثی شود

محمدجواد محمدی