پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
مجله ویستا

تاریخ کوتاه فلسفه


تاریخ کوتاه فلسفه
پرسش از «معنای زندگی» در جهان پست‌مدرن، در جهان مابعد سلطه دین‌های سنتی، بدل به مشغله‌خاطری عذاب‌آور شده است. در برابر این پرسش که «معنای زندگی چیست؟» گویی هر داستان و روایتی به یکباره سست می‌شود و از اعتبار می‌افتد. با این همه، این پرسش تازه‌ای نیست و تاریخی طولانی دارد: بیشتر چهره‌های کلیدی تاریخ فلسفه، حرف‌هایی درباره این موضوع دارند. جولیان یانگ دانشیار دپارتمان فلسفه در دانشگاه اکلند و پژوهشگر افتخاری دپارتمان فلسفه در دانشگاه تاسمانیا و صاحب تالیف‌هایی درباره فلسفه هنر هایدگر (که به فارسی ترجمه شده) و فلسفه شوپنهاور و فلسفه دوره دوم حیات فکری هایدگر است. آنچه می‌خوانید ترجمه مقدمه کتاب بسیار خواندنی وی درباره معنای زندگی در عصر افول کلان روایت‌های فلسفی و مذهبی و تاریخی است.
کتاب «خدا، فلسفه و معنای زندگی» که از این پس، ترجمه فصل‌هایی از آن را در همین صفحه خواهید خواند، به نوعی تاریخ فلسفه از منظر پرسش معنای زندگی است.
کتاب یانگ از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول مروری است تاریخی بر آرای فلاسفه از افلاطون تا هگل ومارکس که هر یک به قسمی معنای زندگی باور داشته- خواه در هیات یک جهان «دیگر»- جهانی حقیقی و متعال- خواه در قالب «آینده» همین جهان. بخش دوم نظری می‌افکند بر زمانی که ساختارهای سنتی معنابخش به زندگی اعتبار یا به بیان بهتر «باور آفرینی»شان را از کف می‌دهند. این ساختارها از آن روی که هیچ جایگزینی نیافتند راه را برای ظهور نیهیلیسم هموار کردند، حال آدمی با این تهدید همیشه حاضر رودرروست که زندگی سر به سر بی‌معناست و جهان و هرچه در او هست «هیچ بر هیچ» است. جولیان یانگ واکنش‌های فکری کسانی چون نیچه؛ هایدگر، سارتر، کامو، فوکو و دریدا را به این تهدید برمی‌رسد. این کندوکاو توان فرسا و نفس‌گیر در ارزش‌های بنیادی هر کس را که یک‌بار از خودش پرسیده باشد اگر زندگی را معنایی باشد معنایش را واقعا در کجا باید جست، درگیر خود خواهد کرد. ضمن این که، کتاب یانگ درآمد تاریخی کاملی به کل فلسفه نیز به شمار می‌آید.
منبع : روزنامه کارگزاران