یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

۱۹ ماه مه ۱۹۳۵ ـ سالگرد مرگ سرهنگ لورنس (عربستان) که اعراب را به دام استعمار انگلستان افکند


۱۹ ماه مه ۱۹۳۵ ـ سالگرد مرگ سرهنگ لورنس (عربستان) که اعراب را به دام استعمار انگلستان افکند
۱۹ ماه مه ۱۹۳۵ سرهنگ تی. ای. لورنس (شاو) معروف به لورنس عربستان در ۴۶ سالگی جان سپرد. وی چند روز پیش از آن در «دورست» انگلستان بر اثر افتادن از موتوسیکلت دچار ضربه مغزی شده بود. وینستون چرچیل پس از آگاه شدن از مرگ سرهنگ لورنس گفته بود: از دست رفتن لورنس به امپراتوری انگلستان چنان آسیبی زده است که تا سالها جبران نخواهد شد. من امیدوار بودم که در روزهای بحرانی که دارند دوباره در افق آشگار می شوند، لورنس را در کنارمان می دیدم. از مغز بزرگ او خیلی کارها بر می آمد. او از چهره های بزرگ امپراتوری ما بود.
چرچیل می دانست که لورنس در جریان جنگ جهانی اول با چه مهارتی اعراب را به دام استعمار انگلستان انداخت، دامی که به نظر می رسد هنوز کاملا برچیده نشده است و اعراب هنوز با همان آتشی که لورنس برافروخته می سوزند. در نیمه جنگ جهانی اول، پس از توافق ۱۵ مه ۱۹۱۶ انگلستان و فرانسه (معروف به قرارداد محرمانه سایکس ـ پیکوت که لنین پس از پیروزی انقلاب روسیه آن را فاش ساخت و باعث آبروریزی انگلستان و فرانسه شد) بر سر اداره سرزمین های عربی امپراتوری عثمانی و تقسیم آنها میان خود در صورت شکست عثمانی در جنگ، لورنس که در قاهره افسر اطلاعاتی انگلستان بود و اطلاعات زیاد در باره اعراب عربستان و سرزمین های آنان داشت مامور برانگیختن شان برضد عثمانی شد و به حجاز و نجد رفت، زیرا که در توافق انگلستان و فرانسه، جز سوریه و لبنان بقیه سر زمین های عربی شرق سوئز و حوزه نیل سهم انگلستان شده بود. لورنس موفق شد اعراب عربستان را ترغیب به قیام مسلحانه برضد عثمانی کند و با کمک آنان عثمانی را براند و بعدا پیش نویس نقشه خاور میانه از جمله تاسیس کشور اردن و انتقال خانواده هاشمی به آنجا و نصب امیر فیصل (پسر شریف حسین) به حکومت سوریه و ... را تهیه کرد و در مذاکرات مارس ۱۹۲۱ قاهره به وینسون چرچیل وزیر وقت مستعرات و «سر پرسی کاکس» معروف به قبولاند از جمله انتصاب امیر فیصل که سوری ها او را اخراج کرده بودند به پادشاهی کشور عراق که این کشور هم با نقشه کاکس و لورنس خلق شده بود. وقایع بعدی تا به امروز نتیجه همین تغییرات بوده است. لورنس پس از پیدایش هیتلر نگران بقاء امپراتوری استعماری انگلستان شده بود و اصرار داشت که انگلستان برای حفظ قدرت خود تا می تواند نیروی هوایی اش را تقویت کند و شخصا داوطلب کمک به انجام این طرح شده و به نیروی هوایی منتقل گردیده بود. وی بود که
دولت انگلستان را تشویق به برسمیت شناختن استقلال کشور سعودی (اعلامیه جده مورخ ماه مه ۱۹۲۷) کرده بود و ....
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید