برلوسکنی در نبرد واترلو

سیلویو برلوسکنی یکی از عجیب ترین و غیرمتعارف ترین رهبران اروپاست. برای این توصیف دلایل زیادی وجود دارد و فقط این نیست که در ایتالیا هر ملک و دارایی ارزشمندی به او تعلق دارد یا اینکه پوست و مویش را چنان تحت عمل آرایش و زیبایی قرار داده و رنگ آمیزی می کند که چهره ۶۹ساله اش به مردان ۴۰ساله بماند. برلوسکنی این روزها در آستانه انتخاباتی دیگر در ایتالیا چنان سخن می گویند و به هر ابزاری برای جلب توجه افکار عمومی متوسل می شود که رسانه های اروپایی سخنانش را در ستون های طنز برای خوشایند خوانندگانشان به چاپ می رسانند. یک روز خود را ناپلئون ایتالیا می نامد و «کارهایی که برای کشورش کرده» را با اقدامات پادشاه فرانسه مقایسه می کند و می گوید که تنها تفاوت آنها در بلند قامتی خود نسبت به ناپلئون است. روز دیگر می گوید که در عرصه سیاست همچون مسیح بوده و در نقش یک قربانی خاموش، خود را فدای دیگران کرده است. در همان روز هم با حضور در کلیسا درباره روابط خصوصی زناشویی اش سخن می گوید و وعده هایی می دهد که تاکنون از زبان کمتر کسی از رهبران اروپا شنیده شده است. با وجود همه این شگردهای عجیب تبلیغاتی، برلوسکنی همچنان از رقیب اصلی اش یعنی رومانوپرودی عقب است. این سخنان و رفتارهای عجیب واکنش هم پیمانان برلوسکنی را هم برانگیخته است.
جدیدترین اظهارنظر برلوسکنی در مقایسه خودش با مسیح واکنش های منفی در ایتالیای مذهبی و دیگر کشورهای اروپایی داشت. کاردینال ها این تشبیه را نادرست خواندند و از اینکه موضوعات جدی با چنین سخنان «هجوی» در آمیخته می شود ابراز تاسف کردند.
اما برلوسکنی که از هیچ به جایگاه ثروتمندترین و قدرتمندترین مرد ایتالیا رسیده است با همین حرف های عجیب تاکنون دوام آورده است. بعضی استادان علوم سیاسی در دانشگاه روم که رفتار برلوسکنی را مورد مطالعه قرار داده اند اخیراً در گفت وگویی با مطبوعات ایتالیا، نخست وزیر این کشور را تاجر خوبی در عرصه سیاست خواندند و گفتند که او همواره و در همه مقاطع برای جلب توجه مردم و ماندگاری در افکار آنها حرفی برای گفتن و کاری برای انجام دادن دارد.
رسانه های ایتالیا که تقریباً همگی در اختیار و مالکیت برلوسکنی هستند در هفته های اخیر و با نزدیک شدن به انتخابات ماه آوریل شب و روز درباره او برنامه پخش می کنند.
در رادیو، تلویزیون، روزنامه و مجله همه جا برلوسکنی با مردم ایتالیا درباره دست آوردها و وعده هایش و درباره بدی «دیگران» سخن می گوید. گاهی اینطور به نظر می رسد که استراتژی او سخن گفتن و حاضر شدن در صحنه افکارعمومی به حدی است که حضور رقبا کاملاً کمرنگ شود و صدای دیگری شنیده نشود.
اما از زمان شروع تبلیغات نیمه رسمی در هفته گذشته و انحلال پارلمان، وقت حضور کاندیداها در تلویزیون به طور مساوی میان برلوسکنی و رومانوپرودی تقسیم می شود. به همین دلیل برلوسکنی بر سخنان عجیب و توجه برانگیز خود می افزاید تا افکار عمومی را جلب کند. علاوه بر ناپلئون و مسیح، او از چرچیل هم سخن گفته و موقعیت خود را با او تشبیه کرده است.
او در یکی از مصاحبه های تلویزیونی گفت: همانطور که چرچیل ما را از شر نازی ها آزاد کرد، من هم ایتالیا را از کمونیست ها خلاص کردم.
کمونیست خواندن مخالفان چپگرا بخشی از استراتژی چندین ساله برلوسکنی بوده است. این اتهام البته چندان هم خالی از واقعیت نیست چون یکی از شرکای ائتلافی مخالفان چپ در ایتالیا، کمونیست های بازسازی شده هستند.
بعضی اینگونه سخن گفتن برلوسکنی را نشانه ناامیدی او از نتیجه انتخابات می دانند چون فقط یاس و ناامیدی مفرط می تواند به گفتن چنین سخنان عجیبی منجر شود.
دوران نخست وزیری برلوسکنی در ایتالیا دوران پرافت و خیزی بوده است. او سال گذشته و در پی شورش و مخالفت های شرکای ائتلافی اش که یک بحران سیاسی را ایجاد کرده بود، تصمیم به اصلاح دولت گرفت؛ در آوریل گذشته استعفا کرد و از سوی رئیس جمهور بار دیگر مأمور تشکیل دولت شد. در دولت جدید او متحد قدیمی و هم حزبی اش یعنی جولیو ترمونتی از حزب فورزا ایتالیا را به عنوان معاون نخست وزیر به قدرت بازگرداند. احزاب ائتلافی درون دولت به این دلیل تهدید به خروج از دولت کردند که برلوسکنی را برای استعفا زیر فشار بگذارند. اما او به جای استعفا درخواست رای اعتماد از پارلمان کرد و شرکای ائتلافی را بر سر دوراهی حمایت از او یا فروپاشی دولت و انتخابات زودرس قرار داد. سرانجام در اقدامی که بسیاری آن را یکی از معامله های ساختگی نخست وزیر ثروتمند ایتالیا می دانند استعفایش را به رئیس جمهور تقدیم کرد تا با فراخوانی دوباره از سوی او بار دیگر مأمور تشکیل کابینه شود و این بار بدون شرکای ائتلافی. دولت جدید تشکیل شد و برلوسکنی تاریخ انتخابات را ۹آوریل اعلام کرد.
اقتصاد ایتالیا اکنون در شرایط مساعدی نیست و افزایش قیمت هایی که بعد از ورود یورو به بازارهای ایتالیا ایجاد شد هنوز ادامه دارد. این عامل نارضایتی مصرف کنندگان در کنار فشار رقابتی چین و هند که صنایع ایتالیا را از پا درآورده، شرایط نامساعدی را در این کشور ایجاد کرده است. این نارضایتی های عمومی در کنار پرونده های قضایی که به اتهام فساد و سوءاستفاده مالی علیه برلوسکنی باز شده موجب شده که او تاکنون در نظرسنجی ها از رقیب اصلی اش یعنی رومانو پرودی عقب باشد. تاکنون برلوسکنی از چند پرونده قضایی جان به در برده اما تبرئه شدن در همه این پرونده ها براساس محدودیت های قانونی و مصونیت هایی بود که خود برلوسکنی آن را در قوانین وارد کرده است. این انتخابات برای او بسیار سرنوشت ساز است چرا که در صورت شکست در آن باید با کوهی از اتهامات مختلف روبه رو شود که ماه ها او را در دادگاه های ایتالیا سرگردان می کند. به همین دلیل برلوسکنی برای پیروزی در این انتخابات هرکاری می کند.
برلوسکنی ۶۹ ساله رهبر حزب فورزا ایتالیاست که در ژانویه ۱۹۹۴ توسط خودش تاسیس شد و در مارس همان سال برای اولین بار در انتخابات سراسری شرکت کرد. در سال ۱۹۹۴ او برای یک دوره کوتاه هفت ماهه نخست وزیر بود و این اولین عنوان حکومتی وی بود. در سال ۲۰۰۱ برلوسکنی بار دیگر به قدرت رسید که تاکنون هم ادامه دارد و عمر این دولت را طولانی ترین در تاریخ جمهوری ایتالیا می دانند.
برلوسکنی سوابق تجاری بسیاری دارد و ثروتمندترین مرد ایتالیا است. او مؤسس و اولین سهام دار شرکت «فینی وست» بزرگترین شرکت رسانه ای و مالی ایتالیاست. به نوشته مجله فوربس، دارایی برلوسکنی ۱۲میلیارد دلار است و در فهرست ثروتمندترین های دنیا در ردیف ۲۵ قرار دارد.
از سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۴ او رئیس باشگاه فوتبال آ.ث.میلان بود. بعد از استعفا از این سمت به دلیل محدودیت های قانونی و حقوقی، این باشگاه مهم اروپا هنوز رئیسی انتخاب نکرده است. او همچنان به عنوان سهامدار اول این باشگاه، نامی مطرح در اروپاست.
برلوسکنی که کار تجارت را از دهه ۱۹۶۰ و با یک شرکت ساخت و ساز ساختمانی شروع کرد، برای اولین بار در سال ۱۹۷۳وارد دنیای رسانه شد و تلویزیون کابلی «تل میلانما» را خرید. در سال ۱۹۷۸ او اولین شرکت بزرگ رسانه ای ایتالیا یعنی فینی وست را تاسیس کرد که طی پنج سال درآمد آن به ۱۱۳ میلیارد لیره(معادل ۲۶۰میلیون یورو) رسید. فعالیت های نامشخص مالی این شرکت از مهمترین موارد در پرونده های مالی و قضایی برلوسکنی است. این شرکت اکنون مالکیت همه ایستگاه های رادیو تلویزیونی و اکثر روزنامه ها و مجلات ایتالیا را در اختیار دارد.
درباره انگیزه واقعی ورود برلوسکنی به سیاست بحث های بسیاری وجود دارد. بعضی می گویند او برای حفظ منافع مالی وارد این عرصه شده تا شرکت هایش را از ورشکستگی و خودش را از اتهامات قضایی نجات دهد. اما بعضی دیگر می گویند برلوسکنی آنقدر ثروتمند است که نیازی به استفاده از ابزار سیاست و قدرت ندارد تا بر ثروتش بیافزاید.
در میان این بحث ها موضوعاتی درباره فعالیت شرکت های تجاری او فاش شده است. یکی از این موضوعات این است که گزارش سالانه شرکت فینی وست نشان می دهد، این شرکت در سال ۱۹۹۲ ، ۷۱۴۰ میلیارد لیره بدهی داشته، در حالیکه ارزش آن فقط ۱۰۵۳ لیره بوده است. در سال های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳این شرکت از سوی دادستان های میلان، تورین و روم مورد بازرسی قرار گرفت. در این بازرسی ها مواردی از پرداخت رشوه به احزاب سیاسی و مقامات دولتی با هدف به دست آوردن قراردادها، اختلاس و تخلف مالی به دست آمد. در همان سال بود که برلوسکنی حزب فورزا ایتالیا را تاسیس کرد و دو ائتلاف انتخاباتی جداگانه ایجاد کرد، یکی با «اتحادیه شمالی» و دیگری با ملی گراهای پست فاشیستی. در همان سال هم در انتخابات به پیروزی رسید.
شعار او برای ورود به عرصه سیاست دفاع از آزادی، فردگرایی، خانواده، تجارت، سنت ایتالیا، سنت مسیحیت و حمایت از فقرا بود. حزب او از نظر اقتصادی یک حزب لیبرال است. اما از نظر سیاسی-اجتماعی، یک حزب پوپولیست به شمار می آید.
او در سال های گذشته قوانین اصلاحی زیادی تصویب کرد ه که از جمله آنها اصلاح نظام کاری و مدارس است.
این اولین بار نیست که برلوسکنی حرف های جنجالی و تعجب برانگیز به زبان می آورد. او زمانی اعلام کرد که بنیتو موسیلینی بزرگترین دولت مرد تاریخ ایتالیاست. زمانی دیگر گفت که رژیم موسیلینی حتی یک نفر را هم نکشته و فقط مخالفان را به تعطیلات می فرستاده است.
آلساندرا موسیلنی نوه بنیتوموسیلینی به همراه برلوسکنی در انتخابات پیروز و وارد پارلمان شد.
برلوسکنی در خارج از ایتالیا هم اقدامات عجیبی انجام داده که او را به رهبری متفاوت در اروپا تبدیل کرده است. در سال ۲۰۰۱ و در اجلاس وزرای خارجه اتحادیه اروپا او هنگام گرفتن عکس، پشت سر وزیر خارجه وقت اسپانیا شکلک درآورد و تصاویر آن در سراسر جهان پخش شد.
در سال ۲۰۰۳ هم یک روز بعد از به دست گرفتن ریاست دوره ای شورای وزیران اتحادیه اروپا، او در پاسخ به انتقاد شدید یکی از اعضای آلمانی پارلمان اروپا گفت: یک کارگردان در ایتالیا در حال ساخت فیلمی درباره اردوگاه های آدم سوزی نازی ها است. پیشنهاد می کنم شما در نقش ناظر یکی از این اردوگاه ها در این فیلم بازی کنید. این سخنان باعث جنگ دیپلماتیک کوتاه مدتی میان ایتالیا و آلمان شد.
یک نکته هم وجود دارد که او را از دیگر سیاستمداران ایتالیایی و اروپایی متمایز می کند و آن اهمیت بیش از حد به ظاهر است. در ژانویه ۲۰۰۴ بعد از جنجال و گمانه زنی های گسترده مطبوعاتی و رسانه ای، او سرانجام تایید کرد که پوست صورتش را برای رفع چین و چروک ها و جوان شدنش تحت عمل جراحی قرار داده است.
اکنون در آستانه انتخاباتی دیگر در ایتالیا، رسانه های اروپا بار دیگر با انتقاد از برلوسکنی به خاطر انحصارطلبی هایش او را برای به دست گرفتن دوباره قدرت در ایتالیا مناسب نمی دانند. روزنامه انگلیسی گاردین پیروزی برلوسکنی در ایتالیا را به اندازه پیروزی دوباره بوش در انتخابات آمریکا خطرناک دانسته و درباره آن هشدار داده است. برلوسکنی خود را ناپلئون ایتالیا می داند و این انتخابات شاید برای او مانند نبرد «واترلو» باشد.

نیلوفر قدیری

منبع : روزنامه همشهری