پیشگیری ،‌ کارآمدتر ‌از مقابله است‌

رسانه‌های جمعی (رادیو، تلویزیون، مطبوعات و...) نقش بسیار مهمی ‌در ارائه و اجرای برنامه‌های سیاسی امنیتی و بسترسازی افکار عمومی‌ و تامین امنیت عمومی ‌ایفا می‌کنند. آنچه مسلم است رسانه‌ها با توجه به توسعه کمی‌ و کیفی که یافته‌اند در عمل می‌توانند هم فرصت و هم تهدیدی برای دوام و قوام امنیت اجتماعی باشند. رسانه‌ها از آغاز زندگی انسان تا پایان حیات در کنار او نقش یک همزاد را بازی می‌کنند و انسان را در خزانه بی‌پایان اطلاعات قرار می‌دهند.
به تعبیری می‌توان گفت در گردونه رسانه‌ها انسان‌ها تولدی تازه می‌یابند و ارزش‌ها، عادات و اندیشه‌های جدیدی می‌آموزند. رسانه‌ها تاثیر شگرفی بر افکار و عقاید عمومی ‌می‌گذارند، کاری که همه قوا و همه سازمان‌ها در عرض یک سال انجام دهند، رسانه این زمان را به یک دهم می‌رساند.
رسانه‌ها در واقع شکل‌دهنده افکار عمومی ‌و از طرفی منعکس‌کننده آنها هستند. رسانه‌ها در یک کلام بر ادراک ما از جهان پیرامون تاثیر می‌گذارند. جهان‌بینی انسان‌ها بشدت تابع عملکرد رسانه‌هاست. در دنیای جدید هیچ تصمیمی ‌بدون مشارکت و مشارکت‌آفرینی رسانه‌ها به سامان نمی‌رسد.
امروزه رسانه‌های جمعی با کارکرد‌های مشخص و تعیین شده خود، جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند. مهم‌ترین وظایف رسانه‌‌ها بخش سرگرمی، تفریحی، اطلاع‌رسانی و همگن‌سازی اجتماعی آنهاست. ایفای نقش اثرگذار رسانه‌ها، آنها را به عنوان اثرگذارترین عامل نظم، امنیت اجتماعی، وفاق‌(consensus)، همبستگی و مشارکت مردمی ‌درآورده است. رسانه‌های جمعی نقش بسیار مهمی‌ در ارائه و اجرای برنامه‌های سیاسی، امنیتی و همچنین تحریض و برانگیختن مشارکت مردمی ‌در تامین امنیت اجتماعی ایفا می‌کنند.
این رسانه‌ها در برقراری ارتباط عقلانی و گسترش فضاهای عمومی ‌به همراه تبیین اهمیت و ضرورت یک موضوع نقش بسزایی دارند. بر همین اساس، رسانه‌ها با پوشش خبری و اطلاع‌رسانی وقایع امنیتی و جنایی به شیوه‌های مطلوب و ارائه برنامه‌های آموزشی مطلوب درخصوص ضرورت امنیت اجتماعی در جامعه و حتی آموزش چگونگی حفاظت از مال، جان و ناموس خود، زمینه مساعدی را برای این همکاری و مشارکت مردمی ‌به وجود می‌آورند.
رسانه‌ها به عبارتی یک میدان عمومی ‌جدید برای گفتگوی میان انسان‌ها تلقی می‌شوند که از طریق آنها همه می‌توانند با هم تماس بگیرند و ارتباط برقرار کنند. بر اثر همین ارتباط و نزدیکی انسان‌ها، تفاهم ایجاد می‌شود و تقابل خصمانه و خشونت (یا همان عدم امنیت عمومی) از میان می‌رود. در واقع رسانه‌ها جهانی نو ساخته‌اند که حذف آنها از این دنیا میسر نیست. (ساروخانی، ۱۳۸۱، ص ۴۵)‌
رسانه‌ها بر حسب دگردیسی کارکردی، تعاریف جدیدی یافته‌اند که با تعارف سنتی تا حد قابل توجهی متمایز است. یکی از جدیدترین تعاریفی که اندیشمندان و صاحب‌نظران رسانه‌های جمعی با تاکید بر موضوع و هدف رسانه‌ها مطرح کرده‌اند عبارت است از: <انتقال اطلاعات، اندیشه‌ها، نگرش‌ها یا عواطف از یک شخصی یا گروهی به دیگری یا دیگران که عمدتا از طریق نماد‌ها صورت می‌گیرد>. (مجله سروش، شماره ۹۳۶، ۱۳۸۷، ص ۴۲)‌
رسانه‌ها در دنیای کنونی بسیار پیچیده‌اند و در عین تنوع از پیچیدگی خاصی برخوردارند و بسان یک شمشیر دو لبه هستند که هم می‌توانند کارکرد مثبت داشته باشند و هم کارکرد منفی، بر این اساس رسانه‌ها در روند تثبیت یا وفاق و امنیت عمومی ‌و مشارکت همه‌جانبه مردم در تامین امنیت عمومی ‌و شرکت در نظام عدالت کیفری با نقش‌ها و کارکرد‌های مختلفی، نمود می‌یابند؛ کارکرد‌هایی که برآمده از توجه ‌یا بی‌توجهی به ساختار فرهنگی جامعه و شدت و شتاب تغییرات آن است. (لرنی و مصلحتی، ۱۳۸۵، ص ۹۹)‌
به عبارت دیگر، رسانه‌های جمعی در فرآیند تداخل ضروریات اجتماعی و فرهنگی که از شتابزدگی تاریخ در عصر ما نشات می‌گیرد می‌توانند نقش‌های سازنده یا ویرانگر داشته باشند. آنها می‌توانند از طریق تحکیم و تعمیق پیوند‌های مذهبی، ملی، فرهنگی و تاریخی یا پیش‌افتادگی بخش‌ها، در نهایت به تشدید ناموزونی توسعه بپردازند. روشن است که در یک نظام هماهنگ رسانه‌ای، انسجام و پایداری توسعه و در نتیجه تقویت امنیت ملی مدنظر است؛ اما در ازهم‌گسیختگی رسانه‌ها، تهدید امنیت ملی قابل پبش‌بینی است. (خانیکی، ۱۳۷۶، ص ۳۵۹)‌
امروزه مهم‌ترین کارکرد رسانه‌ها را می‌توان به شرح زیر مورد بررسی قرار داد:
● کارکرد‌های مثبت رسانه‌ها
۱) کوچک شدن جهان:
امروز جهان ما، دنیای تعلق اخبار و اطلاعات نیست، بلکه دنیای تعلق جهانی اطلاعات است. به این معنا که به واسطه رسانه‌ها خبر هر حادثه هر چند کوچک در تمام سطح جهان نشر می‌یابد و جوامع بشری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. امروز حتی یک عمل خشونت‌آمیز در یک گوشه از دنیا، دل مردم جهان را به درد می‌آورد. در واقع رسانه‌ها باعث بیداری و افشاگری وجدان جهان شده‌اند.
۲) توسعه آموزش:
رسانه‌ها، دنیای نوین آفریده‌اند که در آن مفهوم آموزش تعریف تازه یافته است. به این معنا که دیگر دانستن و داشتن علم و معرفت در انحصار هیچ کس نیست. در دنیای ارتباطی نوین، آموزش همه جایی است. بسیاری از متفکران به درستی برخصلت همه جایی بودن و همسان‌سازی تاکید کرده‌اند. رسانه‌ها از یک سو محتوای آموزشی را به جای جای جامعه برده و از سوی دیگر، از فاصله موجود میان انسان‌ها کاسته‌اند.
(ساروخانی، ۱۳۸۱، ص ۵۶)‌
۳) مشارکت مردمی‌:
با ورود رسانه‌ها به حریم انسان‌ها آنچه مشخص است این که وحدت و مشارکت مردمی‌ نیز تعریفی جدید یافت. قبایل دورافتاده از تعلق خود به یک واحد بزرگ‌تر آگاهی یافته، موجبات کاهش اهمیت خرده‌فرهنگ‌ها فراهم آمد و هویت ملی تعریف تازه یافت. به این ترتیب و در جریان تحولات شگرف رسانه‌ها می‌توان گفت که مشارکت مردمی ‌و همبستگی ملی شکل و تکوین یافت.
۴) تکوین فرهنگ ملی:
در پرتو پیدایش رسانه‌ها، همه افراد جامعه از زبان مشترک، هویت مشترک و آداب و عادات مشترکی برخوردار شدند. به عبارت دیگر، یک نوع فرهنگ ملی شکل و تکوین یافت.
با پیدایی دهکده جهانی، انفجار فضا و همسایگی ملل بظاهر بسیار دور دست، بالطبع موجبات پیدایی و بسط فرهنگ جهانی فراهم می‌شود و جهانی شدن اخبار و اطلاعات را باعث شده و در یک کلام، تکوین جهانی نو و در پی آن تولد و تکوین انسان‌هایی دیگر را موجب می‌شود. (ساروخانی، ۱۳۸۱ صص ۶۶ ۶۵)‌
۵) ایفای نقش اساسی در ایجاد نظم و امنیت عمومی‌:
چنان چه گفته شد یکی از کارکردهای مثبت و بسیار مهم رسانه‌ها همانا ایفای نقش در ایجاد نظم و امنیت عمومی ‌است. امنیت عمومی ‌مقوله‌ای مبتنی بر وفاق، همبستگی و مشارکت مردمی‌ است که بر اثر افزایش فرهنگ و قدرت مفاهمه جامعه به وجود می‌آید. از این رو، رسانه‌های جمعی می‌توانند عامل قوام و استمرار آن باشند. در حقیقت رسانه‌ها برای سوق دادن سیاست‌های امنیتی انتظامی ‌به سمت مردم و طراحی یک نظام امنیتی مشارکتی با حضور فعال همه اقشار و گروه‌های مردمی ‌نقش اساسی دارند. (لرنی و مصلحتی، ۱۳۸۵، ص ۱۰۲)‌
رسانه‌های دنیای امروزه دارای ویژگی‌ها و امتیازات متعدد دیگری نیز هستند که به اختصار برخی آثار و کارکردهای مثبت و شایع آنها عبارت است از تسهیل همگرایی میان ملت‌ها، ایجاد نهادهای محلی، منطقه‌ای و ملی و بین‌المللی، توسعه شهرنشینی، افزایش دانش و آگاهی‌های مردم، افزایش درآمد سرانه، توسعه اقتصادی و سیاسی، افزایش مناسبات فرهنگی و مبادلات اقتصادی و اجتماعی و علمی، پیشبرد سیاست‌های ملی و افزایش سطح مشارکت اجتماعی، همراهی با افکار عمومی ‌برای مشروعیت و تقسیم قدرت و دموکراتیک شدن حکومت، کمک به برقراری صلح جهانی، کارکرد اطلاع‌رسانی، ایجاد تخصص و بالا بردن سطح دانش فنی و نوآوری و کمک به توسعه سیاسی و جریان آزاد اطلاعات که به آزادی بیشتر جوامع منجر می‌شود. (مجله سروش، شماره ۹۳۶، ۱۳۷۸، ص ۴۳)‌
در مقابل این آثار مثبت رسانه‌ها بالقوه می‌توانند منشأ کارکردهای منفی هم در جامعه باشند که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم. (البته این موارد در رسانه‌های بیگانه مورد بهره‌برداری بالفعل قرار می‌گیرد):
۱) بروز و بسط خشونت و ناامنی:
برخی پژوهشگران بر این عقیده‌اند که رسانه‌‌ها موجبات بروز و توسعه خشونت را فراهم آورده و جهانی خشن، ناامن و پرمخاطره را تکوین بخشیده‌اند. آنچه آشکار است این که رسانه‌ها همان طور که در ایجاد مشارکت و امنیت نقش ایفا می‌کنند امکان دارد که با تنزل قدرت انتخاب مخاطبان و تضعیف روند نهادی شدن ارزش‌های اجتماعی و انتقال تصورها و انگاره‌های ازهم‌گسیخته، افراد جامعه را دچار تعارض‌ها و چندگانگی‌های فرهنگی و اجتماعی کرده وفاق، مشارکت و همدلی را به نفاق، جدایی و خشم و خصومت تبدیل کنند. در چنین شرایطی تنش، تعارض و خشونت پدیدار می‌شوند و هنجارها و ارزش‌های پسندیده جامعه رنگ می‌بازند.
۲) سلطه‌جویی:
امروزه بسیاری از قدرت‌های حاکم و استعمارگر با بهره‌برداری نادرست از رسانه‌ها توانسته‌اند به اعماق جامعه راه یابند و به عبارتی سلطه جویند.
۳) دگرگونی ارزش‌ها:
رسانه‌ها بویژه رسانه‌های دیداری با تولید و نشر برنامه‌های جنایی در واقع موجب دگرگونی ارزش‌ها می‌شوند تا آنجا که جرم و جنایت برای بینندگان بخصوص جوانان و نوجوانان ارزش مثبت تلقی می‌شود.
۴) انتقال شگردهای جرم و جنایت:
امروزه رسانه‌ها با تولید انبوه فیلم‌های جنایی و نشر وسیع اخبار جرم و جنایت، خشونت و ناامنی سبب انتقال تجارب و فنون و به عبارت بهتر شگردهای جنایی به کل مردم می‌شوند. بر این اساس شاید بتوان گفت که رسانه‌ها به نوعی به طور مستقیم خودآگاه یا غیرمستقیم و غیرعمد در ایجاد خشونت، جرم و جنایت و انحرافات اجتماعی و... دخیل هستند.
۵) مقاومت در برابر ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی:
استفاده نابه‌جا از برخی رسانه‌ها باعث می‌شود بسیاری از اقشار جامعه و بویژه نسل جوان در برابر ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی جامعه خود مقاومت کنند و خواهان نابودی و تخریب این گونه ارزش‌ها شوند.
۶) ایجاد میل به تنوع‌طلبی و زیاده‌خواهی:
رسانه‌ها از طریق تبلیغات گسترده تجاری در واقع تمایل به مصرف‌زدگی و گرایش به زیاده‌خواهی را تشدید می‌کنند.
۷) از میان بردن تعادل روانی:
رسانه‌ها با تحریک نیاز و میل به مصرف‌گرایی مردم و همچنین ایجاد نیازهای مصنوعی، به نوعی موجب از میان رفتن تعادل روانی افراد جامعه می‌شوند.
۸) فرهنگ‌زدایی:
رسانه‌ها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته خود قادرند در تمام عرصه‌های جهانی، ملی و منطقه‌ای تجلی یابند.
۹) تحمیل و تبلیغ اندیشه‌ها و کالا‌ها:
امروزه رسانه‌ها می‌توانند زمینه را برای تحمیل هر گونه نظری فراهم آورند و با ابزار‌های تبلیغات، از نفوذ و قدرت مطلقی بر انسان‌ها برخوردار شوند. بر همین اساس می‌توان گفت که رسانه‌ها با شیوه‌های خاص از طریق تبلیغات می‌کوشند به تحمیل کالا‌ها، اندیشه‌ها و بسط شبکه نیاز‌های انسان‌ها می‌پردازند. (لزنی و مصلحتی، ۱۳۸۵ ص ۱۰۳) از دیگر آثار منفی کارکردهای رسانه‌ها می‌توان به موارد دیگری اشاره کرد: ایجاد اختلاف و تجزیه، ایجاد وابستگی اطلاعاتی جریان یکسویه اطلاعات و مرکزیت ابررسانه‌ها، ایجاد گسست فرهنگی و تبلیغ الگوهای جامعه مشتری‌ (consumer society) مبتنی بر ارزش‌های جامعه مصرفی.
(مجله سروش، شماره ۹۳۶، ۱۳۷۸، ص ۴۳) بدون شک ارگان‌ها و سازمان‌های امنیتی و انتظامی ‌کشور نیازمند جلب اعتماد و مشارکت مردم در تحقق برنامه‌ها و اهداف خود هستند که نقش رسانه‌‌ها در این زمینه بسیار مهم و موثر است. امروز جرم، جنایت، بدحجابی و بی‌عفتی و انواع بزهکاری در کنار معضلات دیگر اجتماعی به یکی از منابع گسترش و توسعه احساس ناامنی در جامعه تبدیل شده تا جایی که اعمال کیفری، زندان و حبس‌های طولانی و خیلی از برنامه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های سنگین در این زمینه نتایج مطلوبی به همراه نداشته است.
همه متفکران عرصه جامعه‌شناسی و ارتباطات و نیز مدیران امنیتی و انتظامی ‌و سیاسی کشور می‌دانند یکی از ابزار‌های مهم و تاثیرگذار برای افزایش احساس امنیت استفاده از رسانه‌ها و کارویژه‌های مثبت آن است و بدون رسانه ‌های مفید و متعهد مشارکت و مساعدت که نقش بسیار اساسی در موفقیت دولت، پلیس و دستگاه‌های قضایی دارد، میسر و ممکن نمی‌شود.
با توجه به توضیحات مطرح شده باید گفت رسانه‌ها علی‌رغم نقش تعیین‌کننده در جلب اعتماد و مشارکت مردمی ‌و نیز آماده کردن افکار و اذهان عمومی ‌ممکن است دارای موانعی نیز باشند. یکی از موانع کارکردی رسانه‌های ملی برای بسترسازی امنیت اجتماعی و اخلاقی رسانه‌های مخالف نظام جمهوری اسلامی ‌هستند که با بهره‌گیری از نظرات مختلف به اصطلاح کارشناسانه درصدد شکست طرح‌های امنیتی هستند و می‌کوشند مقاومت مردم را در قبال طرح‌های ملی ازجمله طرح امنیت اخلاقی و اجتماعی برانگیزند که البته این مانع یک مانع قابل پیش‌بینی و لازم است رسانه‌های خودی ازجمله رسانه ملی با قدرت، استدلال و با هنرنمایی و احتجاج، اهداف مورد نظر امنیت اجتماعی ‌ اخلاقی را تبیین کنند و سپس در راستای تحقق، گسترش و تعمیق آن بکوشند.
متاسفانه در میان رسانه‌ها بعضی رسانه‌های مکتوب هم با ساز مخالف مانع تحقق این اهداف ارزشمند می‌شوند؛ البته گستره و عمق رسانه‌های مکتوب (مورد نظر) و بعضی از سایت‌های الکترونیکی خیلی قابل توجه نیست، اما ساز مخالف آنها هم قابل انتظار نیست، چراکه برای تحقق یک هدف و برنامه ملی رسانه‌ها باید رویکرد تکامل‌گرایانه و مکمل محورانه‌ (complementary) داشته باشند.
رسانه‌ها در صورتی می‌توانند کسب اعتماد کنند که خودشان مکمل همدیگر باشند نه این که حرف و برنامه همدیگر را نقض کنند. متاسفانه بعضی رسانه‌های مکتوب که بیشتر تحت تاثیر و القائات جناحی و سیاسی و درصدد کسب نظر و اقبال مردمی‌ هستند منافع حزبی را بر منافع ملی ترجیح می‌دهند.
● حفظ نظم اجتماعی
آموزه زیربنایی حفظ نظم اجتماعی‌ (social policing) به عنوان یکی از راهکارهای نوپدید پیشگیری از جرم، آن است که بدون همکاری جامعه نمی‌توان به شکل موثر به پیشگیری از جرم پرداخت. حاکمیت برای رفع و ازاله جرم تا حد امکان نیازمند کنترل‌های مختلفی است ازجمله:
▪ مکانیسم‌های رسمی غیررسمی‌
▪ مکانیسم‌های بیرونی درونی (کنترل‌های معنوی اخلاقی و مادی)‌
▪ مکانیسم‌های ارزشی، عاطفی، اقتصادی، خشن و...
▪ مکانیسم‌های انتظامی، ارشادی و نهادی
▪ مکانیسم‌های اقناعی و الزام‌آور (سرکوبگر)‌
▪ مکانیسم‌های کنترل از راه دور و از راه نزدیک (همجوار)‌
برای حفظ نظم و یکی از راهبردهای اساسی در حوزه کنترل اجتماعی پیشگیری‌ (prevention) است. راهبردی عمدتا پیش‌بینی و متشکل از مجموعه راهکارهای مستقیم و غیرمستقیم که با هدف ایجاد امکانات و موقعیت‌های بازدارنده از وقوع جرم و کجروی طراحی و تدوین می‌شود. اهمیت و کارآمدی پیشگیری همواره توجه صاحب‌نظران نظام‌‌های جزایی و حوزه‌های سیاست جنایی را به خود جلب کرده است.
تجربه‌های درازمدت نظام‌های جزایی و همچنین یافته‌های تجربی چند دهه اخیر نیز نشان داده‌اند که در صورت اجرای صحیح، پیشگیری راه‌حلی بمراتب کارآمدتر و موثرتر از راهبردهای پسینی مقابله است. این یافته‌‌ها همچنین حاکی از آنند که پیشگیری، کاهشی قابل توجه را در نیروها و هزینه‌های مورد نیاز در کنترل اجتماعی در پی دارد در مرحله پیش از وقوع جرم یا مرحله پیشگیری توجه عمده به فراگیری سلامت اجتماعی معطوف است و محورهای زیر خواه در شکل عنایت به تمام آحاد جامعه (پیشگیری جامعه مدار) یا آماج قرار دادن افراد در خطر یا مسئله‌دار (پیشگیری رشدمدار) به عنوان پیش‌زمینه‌های تحقق موثر آن، مورد توجه قرار می‌گیرد:
۱) ایجاد امنیت اجتماعی در معنایی فراگیر و در سطح برخوردار ساختن آحاد جامعه از نیازهای اساسی‌
۲) فراهم آوردن توانمندی‌های لازم برای استمرار این امنیت در زمان وقوع بحران‌های اجتماعی‌
۳) وضع قوانین مناسب تامین اجتماعی (حمایت از خانواده، کودکان، زنان و...) با هدف فراهم کردن چارچوب قانون متناسب با فعالیت‌‌های پیشگیرانه‌
۴) تقویت نقش پیشگیرانه مدارس و بالا بردن کیفیت و محتوی آموزش‌های عملی و تربیتی با هدف ایجاد سپر‌های بازدارنده در برابر جرم و کجروی‌
۵) افزایش مراکز مشاوره اجتماعی در محلات و مدارس با هدف زمینه‌سازی حل مشکلات خانوادگی، رفتاری و اجتماعی‌
۶) اتخاذ سیاست‌های حمایت از نهاد‌های یاد شده، هماهنگ کردن فعالیت‌های آنها و ایجاد زمینه دخالت موثر در فعالیت‌های پیشگیرانه و... (سلیمی ‌و داوری، ۱۳۸۵ و ص ۵۲۷)‌
با این توضیحات روشن می‌شود نقش رسانه‌ها هم در مرحله پیشگیری، هم در مرحله ارتکاب به جرائم و بزهکاری‌ها و هم در مراحل پس از جرم نقش تعیین‌کننده است. به عبارت دیگر هر چند نقش رسانه کنترل و درونی است، اما در همه مراحل و هرگاه نظام اجرایی کشور درصدد پیاده کردن برنامه‌ای باشد، نقش تعیین‌کننده را به عهده دارد.
● رسانه‌ها و موفقیت نیروی انتظامی‌
بر همه مدیران و سیاستگذاران، صاحب‌نظران و اندیشمندان و عموم و خصوص مردم آشکار است که رسانه‌ها در دنیای امروز نقش مهم، غیرقابل انکاری در کسب اعتماد و جلب مشارکت مردمی ‌برای امنیت بخشی در حوزه‌های مختلف بخصوص امنیت اخلاقی و اجتماعی دارند.
بی‌توجهی مدیران به این نکته موجب تعارضات فرهنگی، اجتماعی و ناسازگاری و ناهمخوانی بخش‌های مختلف جامعه شده و توفیق اجرای برنامه‌‌های ملی ازجمله امنیت اجتماعی و اخلاقی که بالطبع در ابتدای امر ممکن است با مقاومت مردمی ‌مواجه باشد دچار ناکامی ‌و شکست شود.
در طرح‌های ملی که تا این حد کیفی، ذهنی و مشارکت طلب هستند دشمنان رسانه‌ای هم آن را بهانه خوبی برای جلب افکار عمومی ‌به خودشان می‌دانند و کنترل جرائم و بزهکاری‌های موجود قابل نشر در جامعه بستگی به آمادگی افکار عمومی ‌و مشارکت فکری و عملی آنها دارد، بنابراین رسانه‌ها با اتخاذ کارکردهای مثبت و مفید خود در جهت کنترل جرم و تامین امنیت مطلوب اجتماعی که بسترساز دیگر ابعاد امنیتی است، فعالیت می‌کنند.
رسانه‌ها با القای مظاهر بی‌امنی و ناامنی در جامعه و نیز برنامه‌سازی و اطلاع‌رسانی و بهره‌گیری از قالب‌های مختلف برنامه‌سازی (فیلم‌های خانوادگی، سریال، سینمایی، مستند و...) عواقب و پیامدهای ناگوار مظاهر ناامنی خانواده‌‌ها و تک‌تک افراد را مورد بررسی قرار می‌دهند. در این صورت است که مخاطب اقناع می‌شود.
رسانه‌ها در عین این که به عنوان ابزار آموزشی قدرتمندی در تلاش برای پیشگیری از وقوع جرم همکاری با پلیس داشته باشند در قالب اطلاع‌رسانی هم می‌توانند فعالیت نیروی انتظامی ‌را به شکل ظریف و هنرمندانه پوشش و همیاری مردم را نیز به افکار عمومی ‌القا کرده و آن را گسترش می‌دهند.
در این صورت هر یک از مردم عملکرد خود را به عنوان یک شهروند بهبود می‌بخشد و ضمن همکاری با پلیس و دستگاه قضایی در تامین امنیت عمومی ‌مشارکت می‌کند و مردم با کمک آموزش‌های مختلف تصمیم می‌گیرند بیشتر برای برقراری نظم و امنیت عمومی‌ نقش ایفا کنند. به همین دلیل است که در بیشتر اعترافات مدیران ارشد انتظامی ‌می‌بینیم که می‌گویند موفقیت این گونه طرح‌ها بدون مشارکت و همیاری و آمایش افکار عمومی‌ هستند. رهبر معظم انقلا‌ب می‌فرمایند نقش صداوسیما از همه دستگاه‌ها بالاتر است.

منابع:
۱- قانون اساسی جمهوری اسلامی‌ ایران
۲- صدیق سروستانی، رحمه‌الله، آسیب‌شناسی اجتماعی، انتشارات آن، تهران ۱۳۸۳
۳- سلیمی، علی و محمد داوری جامعه‌شناسی کجروی انتشار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه انتشارات زیتون، قم ۱۳۸۵
۴- خانیکی، ‌هادی رسانه‌های جمعی و امنیت ملی انتشارات وزارت کشور، چاپ اول جلد دوم تهران ۱۲۷۶
۵- ساروخانی، باقر، نقش وسایل ارتباط جمعی در پیشگیری از وقوع بزهکاری وزارت کشور، تهران ۱۳۸۱
۶- لرنی، منوچهر، جامعه‌شناسی امنیت، انتشارات رامین، تهران ۱۳۸۴
۷- لرنی، منوچهر و حسین مصلحتی، کتاب فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، سال دوم شماره ۶ و ۷ انتشارات نیروی انتظامی‌ جمهوری اسلامی ‌ایران، تهران ۱۳۸۵
۸- مجله سروش، انقلاب ارتباطات در آستانه قرن ۲۱، سال بیستم، شماره ۹۳۶، انتشارات صداوسیما، تهران ۱۳۷۸
جعفر عبدالملکی
پژوهشگر و دانشجوی دکتری روزنامه‌نگاری

منبع : روزنامه جام‌جم